پیش‌درآمد
پیش‌درآمد
« پس از مشروطیت و آزاد شدن اجتماعات و تشکیل انجمن‌ها، ارکستر با عدۀ بیشتری تشکیل گردید و اولین کنسرت‌ها به تشویق ظهیرالدوله در مجالس بزرگی که عدۀ بیشتری شنونده داشت به گوش مردم رسید. بنابراین برای شروع کنسرت، آهنگ‌های دیگری لازم بود که مفصل‌تر باشد و چند دقیقه‌ای به طول انجامد تا مردم را برای شنیدن ساز و آوازِ تنها آماده کند. پس احتیاج، موجب به وجود آمدن پیش‌درآمد شد.
ممکن است پیش‌درآمد سابقۀ قدیمی‌تری داشته باشد، مُنتها مختصر و خلاصه بوده و از حدود درآمدهای اولیۀ آواز تجاوز نمی‌کرده است…. تا قبل از [درویش‌خان]، پیش‌درآمد آهنگ کوچکی بوده که از درآمدِ آواز تجاوز نمی‌کرده[است]. درویش‌خان پیش‌درآمد را توسعه داده و در تمام گوشه‌های آواز پرورانده و بدین ترتیب، آن را قطعۀ مستقلی کرده است.
می‌گویند درموقعی که بنا شد کنسرتی داده شود، در هنگام تمرین، رکن الدین خان [ مختاری] پیشنهادکرد خوب است اول قطعه‌ای را با هم بنوازیم و بعد از آن به آواز بپردازیم. سوال شد کدام قطعه را؟ پیشنهاد دهنده گفت من آهنگی به این سبک دارم. حضّار میل به شنیدن پیدا کردند و سازندۀ آهنگ، آن قطعه را نواخت و مورد پسند واقع شد. بنا به پیشنهاد مشیر همایون، به مناسبت این‌که پیش‌درآمد آواز زده می‌شود، به پیش‌درآمد موسوم شد. این وجه تسمیه کاملاً صحیح است ولی اگر هم در آن موقع، این نامگذاری به نظر مشیر همایون رسیده است، شاید سابقۀ قبلی داشته وذهن نوازندگان با این کلمه از پیش آشنا بوده است.»
کتاب هفت شهر نی، امجدیان، حامد، ۱۳۹۸
سرگذشت موسیقی ایران، ج۱، صص ۳۰۹ تا ۳۱۱.
دیدگاه‌ها