دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات اوراق بهادار در فرابورس ایران

این دستورالعمل در اجرای ماده ۵ آئین نامه اجرایی قانون بازار اوراق بهادار، بنابر پیشنهاد مورخ ۱۳۸۸/۰۱/۱۷ شرکت فرابورس ایران، در ۲۰ فصل، ۱۶۳ ماده (با لحاظ مواد مکرر) و ۸۲ تبصره در تاریخ ۱۳۸۸/۰۶/۰۷ ، اصلاحیه های ۱۳۸۹/۰۳/۲۵، ۱۳۸۹/۰۸/۰۱ ، ۱۳۹۰/۰۲/۰۶ ، ۱۳۹۰/۰۲/۱۰ ، ۱۳۹۲/۰۸/۰۴ ، ۱۳۹۲/۱۰/۲۱ ، ۱۳۹۴/۱۲/۲۵ و ۱۳۹۵/۰۴/۰۸ و ۱۳۹۶/۰۴/۲۸  و ۱۳۹۶/۰۹/۱۴ و ۱۳۹۷/۰۳/۱۳ نیز الحاقیه های مورخ ۱۳۹۰/۰۵/۱۵ ، ۱۳۹۲/۰۲/۰۷ ، ۱۳۹۲/۰۴/۰۴ ، ۱۳۹۲/۰۸/۱۳ و ۱۳۹۳/۱۲/۱۲ و ۱۳۹۶/۰۶/۲۲ به تصویب هیأت ‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار رسید.

 فصل یک – تعاریف و اصطلاحات

ماده یک

اصطلاحات و واژه‌هایی که در ماده ۱ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب آذرماه ۱۳۸۴مجلس شورای‌ اسلامی و دستورالعمل پذیرش و عرضه اوراق بهادار در فرابورس ایران تعریف شده‌اند، به همان مفاهیم در این دستورالعمل به کار رفته‌اند. واژه‌های دیگر دارای معانی زیر می‌باشند:

بند یک

اطلاعیه عرضه: اطلاعیه‌ای است که قبل از معامله عمده توسط فرابورس، طبق فرمت مصوب هیئت مدیره فرابورس و بر اساس ضوابط این دستورالعمل منتشر می‌شود.

[private]

بند دو

ایستگاه معاملاتی: پایانه معاملاتی کارگزار است که با سامانه معاملاتی فرابورس در ارتباط می‌باشد.

بند سه

بازار عادی: از جمله بازارهای سامانه معاملات است که در آن معاملات عادی اوراق بهادار براساس مقررات این دستورالعمل، انجام می‌شود.

بند سه مکرر

تعلیق: جلوگیری از انجام معامله یک ورقه بهادار به مدت بیش از ۵ روز کاری

بند سه مکرر یک

تقلب: هرگونه اظهار و اعلام خلاف واقع یا کتمان تمام یا بخشی از حقیقت یا ارائه اطلاعات، اسناد یا گزارش جعلی یا خلاف واقع؛

بند چهار

توقف: جلوگیری از انجام معامله یک ورقه بهادار تا حداکثر ۵ روزکاری

بند پنج

حراج: سازوکاری برای دادوستد اوراق بهادار بر پایه انطباق بهینه سفارش‌های خرید و فروش مشتریان با در نظرگرفتن اولویت قیمت، منشاء و زمان است.

بند شش

حراج پیوسته: حراجی است که به صورت پیوسته انجام می‌شود و در طی آن امکان ورود، تغییر و حذف سفارش وجود دارد. در حراج پیوسته سفارش‌های خرید و فروش به محض تطبیق قیمت‌ها منجر به معامله می‌شود.

بند هفت

حراج ناپیوسته (Auction): حراجی است که پس از ثبت سفارش‌ها در مرحله سفارش‌گیری انجام شده و معامله براساس قیمت نظری گشایش، از طریق سامانه معاملاتی انجام می‌شود.

بند هشت

جلسه رسمی معاملاتی: دوره زمانی مشخصی در هر روز کاری است که انجام معامله در آن دوره طبق مقررات مقدور می‌باشد. فرابورس می‌تواند در یک روز معاملاتی بیش از یک جلسه رسمی معاملاتی داشته باشد.

بند نه

خرید گروهی: خرید اوراق بهادار توسط کارگزار با کد معاملات گروهی است که پس از معامله توسط کارگزار به کد مالکیت مشتریان تخصیص می‌یابد.

بند ده

دامنه نوسان روزانه قیمت: دامنه نوسان قیمت اوراق بهادار قابل معامله در فرابورس است که نسبت به قیمت مرجع تعیین می‌شود و ورود سفارش‌ها در هر روز صرفاً در این دامنه قیمت، مجاز است.

بند یازده

درخواست خرید/فروش: درخواست مشتری به همراه شرایط آن مبنی بر خرید یا فروش اوراق بهادار است که در قالب فرم الکترونیک یا غیرالکترونیک به کارگزار ارایه می‌گردد. درخواست مذکور می‌تواند با قیمت معین، قیمت محدود یا قیمتی که اختیار آن به کارگزار واگذار می‌شود، ارایه گردد.

بند دوازده

دوره سفارش‌گیری: دوره زمانی قبول سفارش قبل از حراج ناپیوسته است که طی آن کارگزاران امکان ورود، تغییر و حذف سفارش در سامانه معاملات را دارند.

بند سیزده

روز معاملاتی: روز‌های کاری است که طبق مقررات، معاملات فرابورس در آن انجام می‌شود.

بند چهارده

رویه تسهیم به نسبت: طبق رویه تسهیم به نسبت، اوراق بهادار تخصیص یافته به هر سفارش معادل حجم سفارش ثبت شده تقسیم بر کل سفارش‌های ثبت شده، ضربدر کل اوراق بهادار قابل عرضه است.

بند پانزده

سامانه معاملات: سامانه‌ای است الکترونیکی که عملیات مربوط به معاملات فرابورس از جمله دریافت سفارش، تطبیق و انجام معامله از طریق آن انجام می‌شود.

بند شانزده

سرمایه پایه: عبارت از مجموع سهام، سهام جایزه و حق تقدم‌های شرکت است که در مرحله پذیره‌نویسی یا ثبت قانونی قرار دارد.

بند هفده

سفارش: درخواست خرید یا فروش اوراق بهادار است که توسط کارگزار وارد سامانه معاملات می‌شود.

بند هجده

سفارش متوقف (Stop Order): سفارشی است که براساس قیمت آخرین معامله بازار فعال می‌شود. در خصوص سفارش‌های خرید، زمانی این سفارش فعال می‌شود که قیمت آخرین معامله بازار با قیمت تعیین شده توسط مشتری مساوی یا از آن بیشتر شود و در خصوص سفارش‌های فروش‌، زمانی این سفارش فعال می‌شود که قیمت آخرین معامله بازار با قیمت تعیین شده توسط مشتری مساوی یا از آن کمتر شود.

بند نوزده

شرکت سپرده‌گذاری مرکزی: سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (شرکت سهامی عام) است.

بند بیست

عرضه اولیه: نخستین عرضه اوراق بهادار، پس از پذیرش و درج در فرابورس است.

بند بیست و یک

عرضه اولیه به روش حراج: عرضه‌ای است که در یک جلسۀ معاملاتی بر مبنای رقابت خریداران انجام می‌شود.

بند بیست و دو

فرابورس: فرابورس ایران (شرکت سهامی عام) است

بند بیست و سه

قیمت پایانی: قیمت هر ورقه بهادار است که در پایان هر جلسه رسمی معاملاتی محاسبه و توسط “فرابورس” اعلام می‌شود.

بند بیست و چهار

قیمت پایه: حداقل قیمت برای عرضه سهام در معاملات عمده است که توسط فروشنده تعیین و از طریق کارگزار فروشنده در درخواست وی برای معامله عمده به فرابورس اعلام می‌شود.

بند بیست و پنج

قیمت پیشنهادی: نرخی است که برای هر واحد اوراق بهادار از طرف کارگزار وارد سامانه معاملات می‌‌‏شود.

بند بیست و شش

قیمت مرجع: قیمتی است که مبنای اعمال دامنه نوسان روزانه اوراق بهادار قرار می‌گیرد.

بند بیست و هفت

قیمت نظری: قیمتی است که پس از اعمال اثر تغییرات سرمایه و یا تقسیم سود نقدی در قیمت پایانی محاسبه می‌شود.

بند بیست و هشت

قیمت نظری گشایش: قیمتی است که در مرحله گشایش، براساس سفارش‌های ثبت شده با استفاده از سازو کار حراج، توسط سامانه معاملاتی محاسبه و معاملات مرحله گشایش با آن قیمت انجام می‌شود.

بند بیست و نه

کد معاملات گروهی: شناسه‌ای است که برای ورود سفارش‌های گروهی هر ایستگاه معاملاتی در سامانه معاملات تعریف شده است.

بند بیست و نه مکرر

کنفرانس اطلاع رسانی: کنفرانسی حضوری، تلفنی یا مجازی با حضور مدیرعامل یا نماینده وی که سخنگوی رسمی ناشر تلقی می شود، است که در آن به تحلیل و  ارائه اطلاعات به صورت برخط اقدام می شود.

بند سی

محدودیت حجمی: حداکثر تعداد اوراق بهاداری که طی هر سفارش در سامانه معاملات وارد می‌شود.

بند سی و یک

مذاکره: فرآیند مظنه‌یابی و قیمت‌گذاری اوراق بهادار توسط معامله‌گران برپایه ارتباط الکترونیک یا غیرالکترونیک است.

بند سی و دو

مشتری: شخصی است که متقاضی خرید یا فروش اوراق بهادار است.

بند سی و سه

معاملۀ بلوکی: معامله‌ای است که تعداد سهام و حق تقدم قابل معامله در آن برای شرکت‌هایی که سرمایه پایه آنها بیش از یک میلیارد عدد است بزرگتر یا مساوی نیم و کمتر از یک درصد سرمایه پایه و برای شرکت‌هایی که سرمایه پایه آنها کمتر یا مساوی یک میلیارد عدد است بزرگتر یا مساوی یک و کمتر از پنج درصد سرمایه پایه شرکت باشد.

بند سی و چهار

معامله عمده: معامله‌ای است که تعداد سهام یا حق تقدم قابل معامله در آن در شرکت‌هایی که سرمایه پایه آنها بیش از یک میلیارد عدد است، بزرگتر یا مساوی ۱ درصد سرمایه پایه و در شرکت‌هایی که سرمایه پایه آنها کمتر یا مساوی یک میلیارد عدد است، بزرگتر یا مساوی ۵ درصد باشد.

بند سی و پنج

معاملات عمده شرایطی: معامله عمده‌ای است که تسویه وجوه آن با شرایط اعلامی در اطلاعیه عرضه بر اساس ضوابط مندرج در این دستورالعمل انجام می‌شود.

بند سی و شش

مقررات: الزاماتی است که توسط مراجع ذیصلاح در چارچوب اختیارات آنها وضع شده و فرابورس، کارگزار، مشتریان و سایر اشخاص ذیربط فرابورس موظف به رعایت آنها هستند.

بند سی و هفت

نماد معاملاتی: شناسه‌ای است که برای هر یک از اوراق بهادار به صورت منحصر بفرد در سامانۀ معاملات تعریف شده است. این شناسه می‌تواند به صورت حرف، عدد یا ترکیبی از هر دو باشد.

بند سی و هشت

واحد پایه سفارش (LOT): تعداد مشخصی از اوراق بهادار است که سفارش‌ وارده به سامانه معاملاتی باید ضریبی از آن باشد و برای هر ورقه بهادار مقدار آن توسط “هیئت مدیره فرابورس” تعیین می‌شود.

 فصل دو – ضوابط کلی انجام معاملات اوراق بهادار

ماده دو

کلیه معاملات در فرابورس باید براساس ضوابط این دستورالعمل و در جلسه رسمی معاملاتی انجام شود.

تبصره

انجام معاملات در خارج از جلسه معاملاتی با تصویب هیئت مدیرۀ سازمان و طبق شرایط تعیین شده توسط آن، امکان‌پذیر خواهد بود.

ماده سه

جلسات رسمی معامله انواع اوراق بهادار در فرابورس، به استثناى روزهاى تعطیل رسمی در روزهای شنبه لغایت چهارشنبه هر هفته از ساعت ۹ آغاز و در ساعت ۱۲:۳۰ همان‌روز خاتمه می‌یابد.

تبصره

ساعت انجام معاملات می‌تواند با تصویب هیئت مدیره فرابورس تغییر نموده مشروط به این‌که این تغییرات حداقل سه روز قبل از انجام به اطلاع عموم برسد.

ماده چهار

تغییرات ساعت و روزهای انجام معامله و جلسات رسمی معامله با تصویب هیأت مدیرۀ فرابورس امکان‌پذیر خواهد بود. این تغییرات باید حداقل سه روز کاری قبل از اعمال، توسط فرابورس به اطلاع عموم برسد.

ماده پنج

فرابورس می‌تواند ساعات شروع و خاتمه و طول جلسه معاملاتی را در صورت بروز اشکالات فنی در سامانه معاملاتی تغییر دهد. این تغییرات باید بلافاصله و به نحو مقتضی به اطلاع عموم برسد. فرابورس مکلف است مستندات مربوط به اشکالات فنی سامانه معاملاتی را در سوابق خود نگهداری نماید.

 فصل سه – مراحل انجام معامله

ماده شش

معاملات اوراق بهادار در فرابورس به ترتیب در بازار اول، بازار دوم، بازار سوم و بازار اوراق مشارکت انجام خواهد شد. مراحل انجام معاملات در بازار اول و دوم و بازار اوراق مشارکت به شرح زیر است:

بند یک

پیش‌گشایش: این مرحله به مدت ۳۰ دقیقه قبل از شروع معاملات انجام می‌شود. در این مرحله امکان ورود، تغییر یا حذف سفارش توسط کارگزاران وجود دارد لیکن در این مرحله معامله‌ای انجام نمی‌شود.

بند دو

مرحله گشایش: بلافاصله پس از مرحلۀ پیش‌گشایش، با اجرای سفارش‌های موجود در سامانه معاملات و براساس سازوکار حراج ناپیوسته انجام می‌شود.

بند سه

مرحله حراج پیوسته: مرحله‌ای است پس از انجام مرحلۀ گشایش که طی آن معاملات براساس سازوکار حراج پیوسته انجام می‌شود.

بند چهار

مرحله حراج ناپیوسته پایانی: این مرحله بلافاصله پس از خاتمۀ مرحلۀ حراج پیوسته به مدت ۱۵ دقیقه انجام می‌شود. در طی این مرحله امکان ورود، تغییر یا حذف سفارش توسط کارگزاران وجود دارد لیکن معامله‌ای در این مرحله انجام نمی‌شود و در پایان این مرحله با اجرای سفارش‌های موجود در سامانه معاملات و براساس سازوکار حراج ناپیوسته، معاملات انجام می‌شود.

بند پنج

مرحله معاملات پایانی: این مرحله طی پانزده دقیقه پایانی جلسۀ معاملاتی انجام می‌شود و طی آن ورود سفارش و انجام معامله صرفاً با قیمت پایانی امکان‌پذیر است.

تبصره

در معاملات فرابورس حسب مورد از تمام یا تعدادی از مراحل فوق جهت انجام معامله استفاده می‌گردد. هیأت مدیره فرابورس باید مراحل انجام معامله در هر بازار را مشخص و حداقل سه روز کاری قبل از اعمال، به اطلاع عموم برساند.

 فصل چهار – انواع سفارشات

ماده هفت

انواع سفارش‌ها در سامانه معاملات به شرح زیر است:

بند یک

سفارش محدود (Limit order): سفارش خرید یا فروشی است که در قیمت تعیین شده توسط مشتری، یا بهتر از آن انجام می‌شود.

بند دو

سفارش با قیمت باز (Market order): سفارشی است که بدون قیمت وارد سامانه معاملاتی شده و با قیمت بهترین سفارش طرف مقابل اجرا می‌شود. در صورت اجرا نشدن بخشی از سفارش، باقیمانده به صورت یک سفارش با قیمت باز در سامانه باقی خواهد ماند.

بند سه

سفارش باز- محدود (Market to limit order): سفارشی است که فقط در مرحله حراج پیوسته می‌تواند وارد سامانه معاملاتی شود. این سفارش بدون قیمت وارد سامانه معاملاتی شده و با قیمت بهترین سفارش طرف مقابل اجرا می‌شود. در صورت اجرا نشدن بخشی از سفارش، باقیمانده به صورت یک سفارش محدود به قیمت آخرین معامله انجام شده در سیستم باقی می‌ماند.

بند چهار

سفارش به قیمت گشایش (Market on opening order): سفارشی است که فقط در مرحله پیش گشایش می‌تواند وارد سامانه معاملات شود. این سفارش بدون قیمت وارد سامانه معاملاتی شده و در مرحله گشایش با قیمت گشایش معامله خواهد شد. در صورت اجرا نشدن بخشی از سفارش، باقیمانده به صورت یک سفارش محدود با قیمت گشایش در سیستم باقی می‌ماند.

بند پنج

سفارش متوقف به باز (Stop loss order): سفارش متوقفی است که پس از فعال شدن، به سفارش با قیمت باز تبدیل می‌شود.

بند شش

سفارش متوقف به محدود (stop limit order): سفارش متوقفی است که پس از فعال شدن به سفارش محدود با قیمتی که از قبل در سفارش مشخص شده است، تبدیل می‌شود.

ماده هشت

سفارش‌ها به لحاظ نحوه اجرا به شرح زیر می‌باشند:

بند یک

سفارش دو طرفه (Cross order): سفارشی است که با استفاده از آن، کارگزار می‌تواند اقدام به ورود همزمان سفارش خرید و فروش با حجم و قیمت یکسان نموده و معامله نماید. قیمت سفارش مذکور باید بیشتر یا مساوی قیمت بهترین سفارش خرید ثبت شده در سامانه‌ معاملاتی و کمتر یا مساوی قیمت بهترین سفارش فروش ثبت شده در سامانه معاملاتی باشد. این سفارش فقط در مرحله حراج پیوسته می‌تواند وارد سامانه معاملات شود.

بند دو

سفارش دو بخشی (Iceberg order): سفارش خرید یا فروشی است که دارای دو بخش پنهان و آشکار است. بخش آشکار سفارش در صف خرید یا فروش قرار گرفته و قابل رویت می‌باشد و بخش پنهان آن به صورت غیرفعال است. حجم قسمت آشکار و پنهان سفارش توسط کارگزار تعیین می‌شود. در صورتی که کل بخش آشکار سفارش معامله شود، به میزان حجم قسمت آشکار، سفارش پنهان فعال شده و در نوبت قرار می‌گیرد. حداقل کل سفارش و حداقل حجم قسمت آشکار در سفارش‌های دو بخشی، توسط هیئت مدیره فرابورس تعیین می‌شود.

بند سه

سفارش انجام و ابطال (fill & kill): سفارش محدودی است که بلافاصله پس از ورود باید اجرا شود و در صورت عدم اجرای تمام یا بخشی از آن، مقدار باقیمانده به صورت خودکار از سامانه حذف خواهد شد. امکان ورود این سفارش در مرحله پیش از گشایش وجود ندارد.

بند چهار

سفارش همه یا هیچ (All or Non): سفارش محدودی است که اجرای آن منوط به معامله کل سفارش است. در صورت عدم امکان معامله کل سفارش بلافاصله بعد از ورود، سفارش به صورت خودکار از سامانه حذف می‌شود. امکان ورود این سفارش در مرحله پیش گشایش وجود ندارد.

ماده نه

اعتبار زمانی سفارش‌ها به شرح ذیل می‌باشد:

بند یک

سفارش روز (Day): سفارشی است که اعتبار آن در پایان روز معاملاتی به اتمام رسیده و بصورت خودکار از سامانه معاملات حذف می‌گردد.

بند دو

سفارش جلسه (Session): سفارشی است که اعتبار آن در پایان جلسه معاملاتی به اتمام رسیده و بصورت خودکار از سامانه معاملات حذف می‌گردد.

بند سه

سفارش بدون محدودیت زمانی (Good Till Cancel): این سفارش تا زمانی که توسط کارگزار حذف نشود در سامانه معاملاتی باقی مانده و معتبر می‌باشد.

بند چهار

سفارش مدت‌دار (Good Till Date): سفارشی است که اعتبار آن در پایان تاریخی که در زمان ورود سفارش مشخص شده به اتمام می‌رسد و از سامانه معاملات حذف می‌شود.

بند پنج

سفارش زمانی (Sliding Validity): کارگزار در زمان ورود سفارش، تعداد روزهای مشخصی (T) را جهت اعتبار سفارش مشخص می‌کند. این سفارش تا تاریخی که معادل تاریخ ورود سفارش به علاوه تعداد روزهای تعیین شده (T) است، معتبر بوده و پس از آن از سامانه معاملات حذف می‌شود.

ماده ده

اولویت سفارش‌ها در سامانه معاملات بر حسب نوع سفارش، به شرح زیر می‌باشد:

بند الف

سفارش با قیمت باز و باز- محدود

بند ب

سفارش به قیمت گشایش

بند ج

سفارش محدود

 فصل پنج – توقف و بازگشایی نماد معاملاتی

ماده یازده

نماد معاملاتی اوراق بهادار در موارد زیر توسط فرابورس متوقف میشود:
۱. یک روز کاری قبل از برگزاری مجامع عمومی صاحبان سهام براساس اطلاعیه دعوت به مجمع منتشره توسط ناشر در سایت رسمی افشای اطلاعات ناشران ثبت شده نزد سازمان؛
۲. یک روز کاری قبل از برگزاری جلسه هیأت مدیره ناشر جهت تصمیم‌گیری در خصوص تغییر سرمایه براساس اطلاعیه منتشره توسط ناشر در سایت رسمی افشای اطلاعات ناشران ثبت شده نزد سازمان ؛

تبصره

در صورت وجود زیرساخت های فنی درخصوص بندهای فوق، فرابورس می تواند نماد معاملاتی اوراق بهادار را در روز برگزاری جلسات مذکور متوقف نماید.

ماده دوازده

حذف شد.

ماده دوازده مکرر

نماد معاملاتی به‌صورت خودکار بلافاصله پس از ارسال اطلاعات با اهمیت موضوع ماده ۱۳ دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکتهای ثبت شده نزد سازمان، به‌صورت زیر متوقف و بازگشایی می‌شود:

۱. در صورتی که اطلاعات بااهمیت تا ۹۰ دقیقه قبل از پایان جلسه معاملاتی ارسال شود، نماد معاملاتی به‌طور خودکار، به مدت ۶۰ دقیقه متوقف می‌شود؛

۲. در صورت افشای اطلاعات بااهمیت در ۹۰ دقیقه پایانی جلسه معاملاتی، نماد معاملاتی به‌طور خودکار متوقف شده و در جلسه معاملاتی بعد بازگشایی خواهد شد؛

۳. در صورتی که اطلاعات با اهمیت در ساعت خارج از بازار منتشر شود، نماد معاملاتی در ۹۰ دقیقه ابتدایی جلسه معاملاتی بعد بازگشایی خواهد شد.

تبصره یک

در صورت عدم رعایت ضوابط افشای اطلاعات با اهمیت یا وجود هرگونه ابهام در انتشار اطلاعات با اهمیت، سازمان می‌تواند رأساً یا به پیشنهاد فرابورس، ضمن انتشار پیام شفاف‌سازی درخصوص دلایل توقف (فرم س-۵)، نماد ناشر را جهت رفع ابهام یا اصلاح اطلاعات منتشر شده حداکثر برای ۲ روز کاری متوقف نگه ‌دارد. در صورت عدم رفع ابهام یا عدم اصلاح اطلاعات از سوی ناشر پس از مدت تعیین شده، سازمان مطابق فرم س-۶، ضمن افشا به عموم در خصوص عدم همکاری ناشر، بازگشایی نماد را به فرابورس اعلام می نماید.

تبصره دو

بازگشایی نماد مطابق ترتیبات ماده ۲۰ صورت می گیرد که با توجه به اطلاعات بااهمیت موضوع ماده ۱۳ دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکتهای ثبت شده نزد سازمان، اگر در گروه (الف) قرار داشته باشد حراج ناپیوسته بدون محدودیت دامنه نوسان و اگر در گروه (ب) قرار داشته باشد حراج ناپیوسته با محدودیت دامنه نوسان انجام می گیرد.

ماده دوازده مکرر یک

در صورتی که قیمت پایانی سهم طی ۵ روز معاملاتی متوالی در دامنه عادی نوسان قیمت، بیش از ۲۰ درصد افزایش یا کاهش داشته باشد، فرابورس موظف است در اولین زمان ممکن از لحاظ فنی نماد معاملاتی را متوقف و از ناشر درخواست ارائه اطلاعیه شفاف سازی در خصوص نوسان قیمت سهم نماید. نماد متوقف شده در روز معاملاتی بعد بازگشایی خواهد شد.

تبصره یک

تغییرات قیمت سهام موضوع این ماده در بازار پایه ، برای بیش از ۴۰ درصد نوسان ملاک عمل است.

تبصره دو

در صورتی که ناشر اطلاعیه شفاف سازی منتشر ننماید، فرابورس موظف است عدم ارائه اطلاعیه شفاف سازی ناشر را مطابق فرم ف ب-۷ به عموم اعلام نماید.

تبصره سه

همزمان با توقف نماد معاملاتی، معاملات کلیه اوراق بهادار مرتبط با آن نماد از قبیل حق تقدم سهام و اوراق مشتقه متوقف می شود.

تبصره چهار

تغییرات قیمت سهام و تعداد روزهای معاملاتی موضوع این ماده، توسط هیئت مدیره فرابورس قابل بازنگری است. در صورت بازنگری، حداقل ۱۰ روزکاری قبل از اجرا به بازار توسط فرابورس اعلام می شود.

تبصره پنج

در صورتیکه در زمان توقف موضوع این ماده، ناشر اطلاعات بااهمیت منتشر کند، مطابق با ماده ۱۲ مکرر با آن رفتار خواهد شد.

ماده دوازده مکرر دو

در صورتیکه قیمت پایانی سهم طی ۱۵ روز معاملاتی متوالی در دامنه عادی نوسان قیمت، بیش از ۵۰ درصد افزایش یا کاهش داشته باشد، فرابورس موظف است در اولین زمان ممکن نماد معاملاتی را متوقف کرده و از ناشر درخواست برگزاری کنفرانس اطلاع رسانی نماید. نماد معاملاتی حداکثر پس از ۲ روز کاری بازگشایی خواهد شد.

تبصره یک

تغییرات قیمت سهام موضوع این ماده در بازار پایه، برای بیش از ۶۰ درصد نوسان ملاک عمل است.

تبصره دو

ناشر موظف است اطلاعات حاصل از کنفرانس اطلاع رسانی را با رعایت ضوابط دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکت های ثبت شده نزد سازمان و حداکثر ۲ روز کاری پس از توقف نماد معاملاتی افشا نماید.

تبصره سه

در صورتی که ناشر کنفرانس اطلاع رسانی برگزار ننماید یا اطلاعات کنفرانس اطلاع رسانی را منتشر نکند، فرابورس موظف است مطابق فرم ف ب-۸ موضوع را به عموم افشا نماید.

تبصره چهار

مسئولیت ارائه و افشای اطلاعات بر عهده مدیران شرکت (هیئت مدیره و مدیرعامل) بوده و تفویض آن به سایر اشخاص رافع مسئولیت¬ آنان نمی باشد.

تبصره پنج

فرابورس و ناشر ملزم هستند جهت برگزاری کنفرانس اطلاعرسانی به صورت تلفنی یا مجازی، بستری امن، عمومی و قابل اتکا جهت اطلاع اشخاص از مفاد کنفرانس فراهم نمایند.

تبصره شش

همزمان با توقف نماد معاملاتی، معاملات کلیه اوراق بهادار مرتبط با آن نماد از قبیل حق تقدم و اوراق مشتقه متوقف می شود.

تبصره هفت

تغییرات قیمت سهام موضوع این ماده، توسط هیئت مدیره فرابورس قابل بازنگری است. در صورت بازنگری، حداقل ۱۰ روزکاری قبل از اجرا به بازار توسط فرابورس اعلام می شود.

تبصره هشت

در صورتیکه در زمان توقف موضوع این ماده، ناشر اطلاعات بااهمیت منتشر کند، مطابق با ماده ۱۲ مکرر با آن رفتار خواهد شد.

تبصره نه

درصورتی که طی مدت ذکر شده در این ماده، نماد به دلیل موضوع ماده ۱۲ مکرر ۱ متوقف و بازگشایی گردد، قیمت مرجع موضوع این ماده، قیمت پایانی روز بازگشایی خواهد بود

ماده دوازده مکرر سه

در صورتی که ظن دستکاری بازار (مبتنی بر اطلاعات یا معاملات) یا خرید و فروش متکی بر اطلاعات نهانی وجود داشته باشد، سازمان می تواند راساً یا به پیشنهاد فرابورس نماد معاملاتی ناشر را حداکثر به مدت ۵ روزکاری با اطلاع به بازار متوقف نماید(فرم س-۷). پس از دوره توقف، بازگشایی نماد مطابق ترتیبات ماده ۱۲ مکرر ۸ با حراج ناپیوسته با محدودیت دامنه نوسان خواهد بود.

ماده دوازده مکرر چهار

در موارد ذیل سازمان می تواند طبق فرآیند شرح داده شده، راساً یا به پیشنهاد فرابورس نماد معاملاتی را تعلیق نماید.
۱- ناشر اطلاعات بااهمیت موضوع ماده ۱۳ دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکت‌های ثبت شده نزد سازمان را به موقع افشا نکرده باشد.
۲- ظن تقلب یا دستکاری در اطلاعات منتشره یا صورت های مالی ناشر وجود داشته باشد.
۳- نیاز به بررسی وضعیت شفافیت اطلاعاتی ناشر وجود داشته باشد.
‌أ. در صورت بروز هریک از موارد فوق، سازمان نماد معاملاتی را ۱۰ روزکاری تعلیق نموده و بلافاصله به ناشر اعلام می کند و مراتب را مطابق فرم س-۸ به عموم افشا می نماید. در صورتیکه ناشر طی این مدت، اطلاعات درخواست شده را ارائه ننماید یا مطابق فرم س-۱۰ پیشنهادی مبنی بر درخواست مهلت مشخص (حداکثر ۱۰ روز کاری) به سازمان ارائه نکند، سازمان به ناشر اخطار داده و مکاتبات را مطابق فرم س-۹ به عموم افشا می نماید. درصورت ارسال اطلاعات توسط ناشر به سازمان در دوره تعلیق، اطلاعات جدید به بازار اعلام و نماد معاملاتی در روز معاملاتی بعد مطابق ترتیبات ماده ۱۲ مکرر ۸ بازگشایی می گردد.
‌ب. بعد از اتمام دوره تعلیق، در صورت عدم تأیید مهلت درخواستی ناشر توسط سازمان، نماد معاملاتی مطابق ترتیبات ماده ۱۲ مکرر ۸ بازگشایی شده و به کارگزاران اعلام می شود که معاملات نماد فقط به صورت “معامله تحت احتیاط” با اخذ فرم “اطلاع از ابهام” (فرم س-۱۱) توسط سرمایه گذاران امکانپذیر است.
‌ج. در صورت تأیید مهلت درخواستی ناشر توسط سازمان یا نیاز به بررسی بیشتر موارد فوق، سازمان می تواند حداکثر تا ۱۰ روز کاری دیگر نماد را به حالت تعلیق نگه دارد. در صورت عدم وصول اطلاعات جدید و یا عدم دریافت پیشنهاد ناشر مبنی بر برنامه زمانی افشا، نماد معاملاتی مطابق ترتیبات ماده ۱۲ مکرر ۸ بازگشایی شده و به کارگزاران اعلام می شود که معاملات نماد فقط به صورت “معامله تحت احتیاط” با اخذ فرم “اطلاع از ابهام” (فرم س-۱۱) توسط سرمایه گذاران امکانپذیر است. در صورتی که ناشر در نوبت دوم، مهلت اضافی برای افشای اطلاعات جدید درخواست نماید، با تأیید سازمان، ۱۰ روز کاری فوق تا ۲۰ روز کاری قابل افزایش است.

تبصره یک

پس از رفع دلایل بندهای ۱ تا ۳ موضوع این ماده، با اعلام سازمان به عموم، معاملات از حالت “معامله تحت احتیاط” به حالت عادی بازگشته و تکمیل فرم “اطلاع از ابهام” ضرورت نخواهد داشت.

تبصره دو

در صورت بروز رویدادهای خارج از بندهای ۱ تا ۳ موضوع این ماده، هیئت مدیره سازمان نسبت به تداوم تعلیق یا بازگشایی نماد به همراه اقدامات لازم جهت شفاف سازی تصمیم گیری خواهد نمود.

تبصره سه

در صورت عدم افشا یا ارائه اطلاعات در هرکدام از مهلت های مقرر در این ماده، سازمان علاوه بر اعلام به عموم، عبارت ذیل را در فرم های س-۹ و س-۱۱ قید می کند. “از این تاریخ به تخلفات احتمالی مدیران و ناشر مطابق قوانین و مقررات مربوطه رسیدگی می شود. چنانچه موضوع واجد وصف مجرمانه نیز باشد، مراتب در اجرای ماده ۵۲ قانون بازار اوراق بهادار از طریق مراجع قضایی کیفری پیگیری خواهد شد”.

تبصره چهار

سازمان می تواند در صورت مشاهده هر یک از بندهای ۱ تا ۳ موضوع این ماده از ناشر درخواست ارائه اطلاعیه شفاف سازی نماید.

تبصره پنج

فرابورس موظف است فهرست ناشرانی که نماد آنها توسط سازمان تعلیق شده یا معاملات آن تحت احتیاط است را از طریق سایت رسمی خود به عموم اعلام نماید. این فهرست شامل نام و نماد معاملاتی ناشر، دلیل حضور در فهرست و اسامی اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل است.

تبصره شش

فرابورس موظف است نمادهای معاملاتی که با اعلام سازمان تعلیق شده اند را در تاریخ اعلام شده در اطلاعیه شفاف سازی سازمان یا حداکثر زمان مقرر در این ماده، مطابق ترتیبات ماده ۱۲ مکرر ۸ بازگشایی نماید.

ماده دوازده مکرر پنج

فرابورس، ورقه بهادار ناشر پذیرفته شده را مطابق مواد ۳۹، ۴۰ مکرر، ۴۱ مکرر و ۴۲ دستورالعمل پذیرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران (شرکت سهامی عام) تعلیق یا لغو پذیرش می نماید

ماده دوازده مکرر شش

در صورتیکه معاملات اوراق بهادار مظنون به ‌استفاده از اطلاعات‌ نهانی یا دستکاری قیمت باشد، فرابورس می‌تواند ضمن اعلام به عموم نماد معاملاتی اوراق بهادار را متوقف نماید. بازگشایی نماد معاملاتی پس از بررسی‌های لازم، با محدودیت دامنه نوسان حداکثر یک روز معاملاتی خواهد بود.

ماده دوازده مکرر هفت

بازگشایی نمادهای معاملاتی ورقه بهادار توسط فرابورس، مطابق ترتیبات ماده ۱۲ مکرر ۸ این دستورالعمل، طبق شرایط زیر انجام میشود:
۱. حداکثر دو روز کاری پس از برگزاری مجمع عمومی عادی ناشر پذیرفته شده که تصمیمات آن تصویب صورت‌های مالی یا تقسیم سود باشد، حراج ناپیوسته بدون محدودیت دامنه نوسان؛
۲. حداکثر دو روز کاری پس از برگزاری مجمع عمومی عادی که موضوع آن سایر موارد غیر از بند ۱ باشد، حراج ناپیوسته با محدودیت دامنه نوسان؛
۳. حداکثر دو روز کاری پس از برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده‌ای که تصمیمات آن منجر به تغییر سرمایه ناشر پذیرفته شده نگردد، حراج ناپیوسته با محدودیت دامنه نوسان؛
۴. حداکثر دو روز کاری پس از برگزاری مجمع عمومی و یا جلسه هیأت مدیره در خصوص تغییر سرمایه، حراج ناپیوسته بدون محدودیت دامنه نوسان؛

تبصره

مواعد زمانی جهت بازگشایی نمادهای موضوع این ماده، در شرایط خاص و با دستور مدیرعامل فرابورس می‌تواند حداکثر با دو روزکاری تأخیر اعمال گردد.

ماه دوازده مکرر هشت

بازگشایی نماد معاملاتی از طریق حراج ناپیوسته ۳۰ دقیقه ای با اعمال یک مرحله پیش‌گشایش شروع و با اجرای حراج ناپیوسته پایان می‌یابد. پس از این مرحله، معاملات از طریق حراج پیوسته در زمان باقیمانده تا پایان جلسه معاملاتی و در دامنه نوسان مجاز روزانه قیمت انجام می‌شود. قیمت مرجع در دوره حراج پیوسته، قیمت کشف شده از طریق حراج ناپیوسته است.

تبصره یک

در صورتی که در دورۀ حراج ناپیوسته معامله‌ای صورت نپذیرد، معاملات انجام شده در دوره حراج ناپیوسته توسط فرابورس تایید نگردد، به تشخیص فرابورس و پس از اطلاع رسانی، حراج ناپیوسته موضوع این ماده در همان جلسه معاملاتی یا در ۹۰ دقیقه ابتدایی جلسه معاملاتی بعد برای یکبار دیگر قابل تکرار است. به هر ترتیب در صورت عدم کشف قیمت، آخرین قیمت پایانی نماد معاملاتی، قیمت مرجع در دوره حراج پیوسته خواهد بود.

تبصره دو

درخصوص قیمت گذاری حق تقدم سهام برای اولین بار پس از افزایش سرمایه و در زمان عرضه حق تقدم استفاده نشده در صورت عدم کشف قیمت پس از دو نوبت حراج ناپیوسته، حراج ناپیوسته تا کشف قیمت تکرار می شود.

تبصره سه

در تمامی مواد این دستورالعمل، حراج ناپیوسته بدون محدودیت دامنه نوسان صورت می گیرد، مگر اینکه نوع محدودیت به صورت صریح بیان شده باشد.

ماده سیزده

فرابورس باید دلیل توقف نماد معاملاتی را حداکثر تا پایان روز کاری توقف نماد معاملاتی اطلاع‌رسانی نماید. همچنین فرابورس مکلف است حداقل ۱۵ دقیقه قبل از بازگشایی نماد معاملاتی مراتب را به اطلاع عموم برساند.

ماده سیزده مکرر

حذف شد.

تبصره

حذف شد.

ماده سیزده مکرر یک

به جز تبصره ۱ ماده ۱۲ مکرر ۱ و تبصره ۱ ماده ۱۲ مکرر ۲، سایر مواردی که در خصوص بازار پایه در صلاحیت فرابورس می باشد و بازار شرکت های کوچک و متوسط، از شمول مواد و تبصره های این فصل مستثنی می باشند.

 فصل شش – دامنه نوسان قیمت و محدودیت حجمی

ماده چهارده

دامنه نوسان روزانه قیمت در بازار اول، دوم و اوراق مشارکت فرابورس ۵ درصد برای اوراق فاقد بازارگردان می‌باشد. در صورت وجود بازارگردان، دامنه مذکور، طبق قرارداد بازارگردانی تعیین می‌شود. نمادهای معاملاتی در بازار سوم مشمول دامنۀ نوسان روزانه قیمت نمی‌باشند.

تبصره

تغییرات بعدی دامنه نوسان روزانه قیمت با پیشنهاد هیأت‌مدیره فرابورس به تأیید هیئت مدیرۀ سازمان خواهد رسید. تغییر دامنه نوسان قیمت باید یک روز کاری قبل از اعمال توسط فرابورس اطلاع‌رسانی شود.

ماده پانزده

حذف شد.

تبصره

حذف شد.

ماده شانزده

قیمت پایانی نمادهای معاملاتی در بازار اول، دوم و اوراق مشارکت فرابورس برابر با قیمت میانگین موزون معاملات انجام شده نماد طی جلسه معاملاتی در بازار عادی خواهد بود.

ماده هفده

قیمت مرجع برای نمادهای فاقد بازارگردان، قیمت پایانی سهم در روز قبل می‌باشد. قیمت مرجع برای نمادهای دارای بازارگردان، در صورت اعلام قیمت توسط بازارگردان، قیمت اعلامی و در صورت عدم اعلام، قیمت پایانی سهم در روز قبل خواهد بود.

ماده هجده

واحد پایه سفارش معادل یک می‌باشد. تغییر واحد پایۀ سفارش با تصویب هیأت مدیره فرابورس و اعلام آن حداقل یک روز کاری قبل از اعمال، امکان‌پذیر است.

ماده نوزده

محدودیت حجمی برای نماد شرکت‌هایی که سرمایه پایه آنها معادل یا بیش از یکصد میلیون عدد است، معادل ۵۰ هزار سهم و برای نماد سایر شرکت‌ها ۱۰ هزار سهم خواهد بود. تغییر محدودیت حجمی با تصویب هیأت مدیره فرابورس و اطلاع رسانی آن حداقل یک روز کاری قبل از اعمال امکان‌پذیر می‌باشد.

تبصره

محدودیت حجمی برای سایر اوراق بهادار توسط هیأت‌ مدیره فرابورس تعیین می‌شود و تغییرات آن باید حداقل یک روز کاری قبل از اعمال اطلاع رسانی گردد.

 فصل هفت – عدم تأیید معاملات

ماده بیست

مدیرعامل فرابورس صرفاً در شرایط زیر، می‌تواند بخشی از معاملات اوراق بهادار را حداکثر تا پایان روز برگزاری جلسه معاملاتی تأیید ننماید:

بند یک

اعلام کارگزار مبنی بر وقوع اشتباه و احراز آن توسط مدیرعامل فرابورس

بند دو

خطای معاملاتی متأثر از اشکال سامانه معاملات

بند سه

معاملۀ سهام بزرگتر یا مساوی ۵ درصد برای شرکتهایی که سرمایۀ پایه آنها کمتر یا مساوی یک میلیارد عدد سهم یا حق تقدم است و بزرگتر یا مساوی یک درصد برای شرکتهایی که سرمایه پایه آنها بیش از یک میلیارد عدد است در یک جلسۀ معاملاتی و توسط یک کد معاملاتی بدون رعایت ضوابط معاملات عمده

بند چهار

عدم رعایت سهمیه اعلام شده برای خرید یا فروش اوراق بهادار براساس مقررات که موجب عدم تأیید کل خرید یا فروش کارگزار می‌شود. در موارد خاص با تشخیص مدیرعامل فرابورس فقط خریدها یا فروش‌های بیش از سهیمه تأیید نمی‌شود.

بند پنج

در صورتی که ظن دستکاری قیمت یا استفاده از اطلاعات نهانی وجود داشته باشد، در این صورت مدیرعامل فرابورس می‌تواند معاملاتی را که با نوسان غیرعادی قیمت یا حجم غیرعادی انجام شود تأیید ننماید.

تبصره یک

عرضه‌های اولیه و عرضه‌های سهام شرکتهای دولتی در راستای خصوصی‌سازی و معاملۀ آخرین روز حق تقدم استفاده نشده مشمول بند (۳) فوق نمی‌باشد.

تبصره دو

کلیه مدارک و سوابق معاملات تأیید نشده باید توسط فرابورس ایران نگهداری شده و حسب درخواست به سازمان ارائه گردد.

 فصل هشت – ضوابط کلی معاملات عمده

ماده بیست و یک

معاملات عمده در بازاری مجزا که به همین منظور در سامانه معاملاتی ایجاد شده است انجام می‌شوند. در این معاملات دامنه نوسان قیمت و محدودیت حجمی اعمال نمی‌شود.

تبصره

برای انجام معاملات عمده، نماد سهم در بازار عادی باید باز باشد.

ماده بیست و دو

عرضه در معاملات عمده به صورت یکجا و از یک فروشنده بوده و یا طبق مقرراتی است که به تصویب هیئت مدیره سازمان می‌رسد.

ماده بیست و سه

برای انجام معامله عمده، کارگزار فروشنده باید درخواست کتبی خود مبنی بر فروش سهام یا حق تقدم سهام را به‌همراه اطلاعات و مستندات زیر، به فرابورس ارایه نماید:

بند یک

تعداد سهام یا حق تقدم سهام قابل عرضه

بند دو

قیمت پایه عرضه

بند سه

تاریخ عرضه

بند چهار

نام عرضه‌کننده به همراه تصویر سفارش فروش

بند پنج

شرایط فروش از جمله نقدی و اقساطی بودن ثمن معامله و در خصوص معاملات اقساطی، نحوه تقسیط و وثایق مورد نیاز؛ حداقل حصه نقدی در تمامی معاملات عمده ۱۰% می‌باشد.

بند شش

حداکثر مهلت تسویه حصه نقدی و ارایه سند تسویه خارج از پایاپای

بند هفت

مدارکی دال بر نمایندگی عرضه‌کننده در انتقال حقوق مالی و غیرمالی سهام

بند هشت

اعلام شرایط ضمن عقد در صورت ارایه قرارداد توسط فروشنده –ضروری است در توافقنامه فی‌مابین خریدار و فروشنده قید شود که در صورتی‌که خریدار هر یک از اقساط خود را پرداخت نکند، سپرده حضور در رقابت به‌عنوان خسارت فروشنده تلقی می‌شود.

بند نه

سایر اطلاعات به درخواست فرابورس

ماده بیست و چهار

عرضۀ سهام و حق‌تقدم سهام و ثبت سفارش خرید برای معاملات کنترلی و معاملات مدیریتی غیر کنترلی طبق ترتیبات زیر می‌باشد؛
۱- درخواست عرضه این معاملات حداقل ۲۰ روز کاری و حداکثر ۶۰ روز تقویمی قبل از تاریخ عرضه باید در دبیرخانه فرابورس ثبت و در صورت تطبیق اطلاعیه عرضه با مقررات به تشخیص فرابورس، از طریق سایت رسمی فرابورس اطلاع‌رسانی شود.
۲- حداقل ۶ روز کاری قبل از عرضه، اطلاعات و مستندات موضوع مادۀ ۲ “ضوابط مربوط به شرایط متقاضیان خرید در معاملات عمده سهام و حق تقدم سهام در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران ( مصوب شورای عالی بورس)” باید به صورت کامل به کارگزار ارائه گردد و کارگزار پس از شناسایی متقاضی و کنترل تکمیل بودن اطلاعات، مدارک و مستندات، آن را به همراه نظر خود مبنی بر رعایت معیارهای مذکور، طی همان‌روز به فرابورس و سازمان ارائه نماید. در صورت عدم تکمیل مدارک و مستندات، کارگزار مکلف است مراتب نقص مدارک را ظرف یک روز کاری به متقاضی اعلام نماید.
۳- فرابورس باید بر اساس معیارهای مادۀ ۲ “ضوابط مربوط به شرایط متقاضیان خرید در معاملات عمده سهام و حق تقدم سهام در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران ( مصوب شورای عالی بورس)” آن موارد را بررسی و اظهار نظر خود را در خصوص رعایت معیارهای مذکور حداکثر تا ۳ روز کاری قبل از عرضه به سازمان اعلام نماید

تبصره یک

در معاملات عمده، کارگزار خریدار در صورتی مجاز به ورود سفارش به سامانه معاملاتی است که معادل ۱۰ درصد ارزش سهام یا حق‌تقدم سهام موضوع معامله براساس قیمت پایه را به صورت نقد یا ضمانت‌نامه بانکی بدون قید و شرط به نفع شرکت سپرده‌گذاری مرکزی از مشتری دریافت و حسب مورد به حساب شرکت سپرده‌گذاری مرکزی واریز یا به این شرکت تحویل دهد و تأییدیه شرکت مزبور را مبنی بر اخذ تضامین مربوطه به فرابورس ارایه کند.

تبصره دو

در صورتی که کارگزار خریدار قبل از انجام معامله، انصراف کتبی خود را از ادامه رقابت اعلام نماید یا چنانچه کارگزار خریدار موفق به انجام معامله نگردد، سپرده وی با تأیید فرابورس مبنی بر عدم مغایرت اقدامات کارگزار با مقررات در جریان معامله مذکور، حداکثر تا دو روز کاری پس از زمان انصراف یا انجام معامله، توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی عودت داده میشود.

ماده بیست و پنج

ثبت سفارش خرید برای معاملات عمده غیر مدیریتی طبق ترتیبات زیر امکان پذیر خواهد بود:

۱- درخواست عرضه این معاملات حداقل ۵ روز کاری و حداکثر ۶۰ روز تقویمی قبل از تاریخ عرضه باید در دبیرخانه فرابورس ثبت و در صورت تطبیق اطلاعیه عرضه با مقررات به تشخیص فرابورس، از طریق سایت رسمی فرابورس اطلاع‌رسانی شود.

۲- متقاضیان باید ضمن ارائه اطلاعات و مستندات لازم جهت شناسایی کامل آنها توسط کارگزار، رعایت معیارهای مادۀ ۲ “ضوابط مربوط به شرایط متقاضیان خرید در معاملات عمده سهام و حق تقدم سهام در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران (مصوب شورای عالی بورس)”را تأیید نمایند.
۳- در صورتی که کارگزار یا فرابورس تا قبل از قطعی شدن معامله شواهدی دال بر عدم رعایت “ضوابط مربوط به شرایط متقاضیان خرید در معاملات عمده سهام و حق تقدم سهام در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران ( مصوب شورای عالی بورس)”، مشاهده نمایند، باید مراتب را به سازمان منعکس نماید.

ماده بیست و شش

شرایط اعلام شده توسط کارگزار فروشنده پس از انتشار اطلاعیه عرضه توسط فرابورس قابل تغییر نیست. در صورت تغییر در شرایط اطلاعیه عرضه یا انصراف فروشنده از فروش سهام یا حق تقدم سهام، معامله عمده انجام نخواهد شد و انجام معامله منوط به درخواست مجدد فروشنده خواهد بود. در این صورت موضوع به مرجع رسیدگی به تخلفات کارگزاران ارجاع و براساس اعلام فرابورس، سهام یا حق تقدم سهام تا زمان صدور رأی قطعی، غیرقابل معامله خواهد شد.

ماده بیست و هفت

در صورت تمایل فروشنده به انتشار آگهی فروش در جراید، اطلاعات مندرج در آن نباید با اطلاعات ارایه شده به فرابورس مغایرت داشته باشد. در صورت مغایرت، اطلاعات منتشر شده در سایت رسمی فرابورس قابل استناد می‌باشد.

ماده بیست و هشت

فرابورس مکلف است نماد معامله عمده را حداکثر تا یک ساعت پس از شروع جلسه معاملاتی گشایش نماید.

ماده بیست و نه

حداقل تغییر قیمت مجاز هر سفارش در معاملات عمده مانند بازار عادی است.

تبصره

مدیر عامل فرابورس می‌تواند براساس وضعیت بازار، حداقل تغییر قیمت مجاز هر سفارش را برای جلسه معاملاتی بعد تغییر دهد، لیکن باید قبل از شروع جلسه معاملاتی بعد، مراتب را به اطلاع عموم برساند.

ماده سی

هر کارگزار تنها می‌تواند از یک خریدار، سفارش خرید دریافت نماید و در رقابت شرکت کند.

ماده سی و یک

یک کارگزار در یک معامله عمده نمی‌تواند همزمان در دو سمت عرضه و تقاضا فعالیت نماید.

ماده سی و دو

در معاملات عمده، تعداد سهام یا حق تقدم سهام هر سفارش خرید باید برابر تعداد سهام یا حق تقدم سهام اعلام شده در اطلاعیه عرضه باشد. همچنین قیمت تعیین شده در سفارش‌های خرید نباید کمتر از قیمت پایه باشد.

ماده سی و سه

کاهش قیمت سفارش خرید ثبت شده در سامانه معاملاتی یا ورود سفارش با قیمتی کمتر از بالاترین سفارش خرید ثبت شده در سامانه معاملاتی، مجاز نمی‌باشد و حذف سفارش خرید، صرفاً در صورت ثبت سفارش خرید با قیمت بالاتر در سامانه معاملاتی مجاز است.

ماده سی و چهار

کارگزار فروشنده مکلف است در صورت ثبت سفارش خرید در سامانه معاملاتی با قیمت پایه یا بیشتر از آن قبل از ۱۰ دقیقه پایانی جلسه معاملاتی، اقدام به عرضه نماید. عرضه توسط کارگزار فروشنده تنها در صورتی امکان‌پذیر است که از زمان ثبت بهترین سفارش خرید در سامانه معاملاتی حداقل ۳ دقیقه گذشته باشد.

تبصره یک

در صورت ثبت سفارش خرید در ۱۰ دقیقه پایانی بازار، ادامه رقابت به جلسه معاملاتی بعد موکول شده و کارگزار دارای بهترین سفارش خرید موظف است سفارش خود را با همان قیمت در ابتدای جلسه معاملاتی بعد وارد سامانه نماید.

تبصره دو

عدم رعایت ضوابط این ماده از سوی کارگزار خریدار یا فروشنده تخلف محسوب شده و فرابورس مکلف است موضوع را جهت رسیدگی به مرجع رسیدگی به تخلفات کارگزاران ارجاع نماید.

ماده سی و پنج

در صورتی که تخلفات کارگزار خریدار یا کارگزار فروشنده مانع انجام معامله شود، متخلف مکلف به پرداخت یک درصد ارزش معامله به قیمت پایه به عنوان خسارت به طرف مقابل خواهد بود. در این خصوص کارگزار می‌تواند وثایق و تضامین لازم را حسب مورد از خریدار یا فروشنده دریافت نماید. همچنین در صورت عدم انجام معامله مطابق این ماده،کارگزار متخلف مکلف است کارمزدهای انجام معامله را بر حسب ارزش معامله به قیمت پایه به سازمان، فرابورس و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی پرداخت نماید.

 فصل نه – معاملات عمده شرایطی

ماده سی و شش

در معاملات عمده شرایطی، کارگزار خریدار در صورتی مجاز به ورود سفارش به سامانه معاملاتی است که معادل ۳ درصد ارزش سهام یا حق تقدم سهام موضوع معامله براساس قیمت پایه را به صورت نقد یا ضمانت‌نامه بانکی بدون قید و شرط از مشتری دریافت و حسب مورد به حساب شرکت سپرده‌گذاری مرکزی واریز یا به این شرکت تحویل دهد و تأییدیه شرکت مزبور را مبنی بر اخذ تضامین مربوطه به فرابورس ارایه کند.

تبصره یک

در صورت عدم ایفای تعهدات تسویه از سوی کارگزار خریدار، سپرده موضوع این ماده پس از کسر کارمزدها و هزینه‌های معامله به عنوان خسارت به کارگزار فروشنده پرداخت می‌شود.

تبصره دو

در صورتی که کارگزار خریدار پس از ارایه درخواست خرید و قبل از انجام معامله، انصراف کتبی خود را از ادامه رقابت اعلام نماید یا چنانچه کارگزار خریدار موفق به انجام معامله نگردد، سپرده وی با تایید مدیرعامل فرابورس مبنی بر عدم مغایرت اقدامات کارگزار با مقررات در جریان معامله مذکور، حداکثر تا دو روز کاری پس از زمان انصراف یا انجام معامله مسترد می‌شود.

ماده سی و هفت

کارگزار خریدار مکلف است حداکثر ۹ روز کاری پس از انجام معامله، نسبت به تسویه حصه نقدی معامله از طریق پایاپای شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اقدام نماید و مستندات لازم جهت تنظیم سند تسویه خارج از پایاپای حصه غیرنقدی را حداکثر ۸ روز کاری بعد از انجام معامله به فروشنده ارایه کند. کارگزار فروشنده مکلف است پس از دریافت مستندات لازم جهت تنظیم سند تسویه خارج از پایاپای و حداکثر ۹ روز کاری پس از انجام معامله، نسبت به ارایه سند تسویه خارج از پایاپای به فرابورس و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اقدام نماید. در صورت واریز حصه نقدی و ارایه سند تسویه خارج از پایاپای به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی حداکثر ۹ روز کاری بعد از انجام معامله، ثبت معامله در سیستم معاملاتی حداکثر تا پایان روز کاری بعد انجام خواهد شد.

تبصره یک

در صورت خودداری کارگزار فروشنده یا فروشنده از دریافت مستندات موضوع این ماده، خریدار یا کارگزار خریدار می‌تواند اسناد فوق را جهت ثبت در سوابق به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی ارایه و رسید دریافت نماید.

تبصره دو

در صورت عرضه سهام جهت انجام معاملۀ عمده از سوی سازمان خصوصی سازی افزایش مهلت تسویۀ حصه نقدی و ارائه سند تسویه خارج از پایاپای تا ۳۰ روزکاری با اعلام سازمان خصوصی‌ سازی امکان پذیر است.

تبصره سه

در صورتی که کارگزار فروشنده زمانی را طولانی تر از مهلتی که در این دستورالعمل برای ارائه سند تسویه خارج از پایاپای مقرر گردیده، جهت تادیه حصه نقدی معامله تعیین کند، از نظر این دستورالعمل حصۀ مزبور نیز غیر نقدی تلقی می‌گردد.

ماده سی و هشت

کارگزار خریدار باید طبق مفاد مواد ۲۴ و ۲۵ این دستورالعمل، مدارک، مستندات و اطلاعات لازم از جمله نام متقاضی یا متقاضیان خرید را که شناسایی کامل شده‌اند، همراه با ذکر تعداد و درصد دقیق مشارکت هر متقاضی حسب مورد به فرابورس ویا سازمان ارائه نماید. هرگونه تغییر درصد مشارکت متقاضیان متعدد خرید اعلامی تا قبل از قطعی شدن معامله، با درخواست کلیه خریداران و پس از موافقت فرابورس امکان پذیر است.

تبصره

در صورتی که تغییرات درخواستی در سهم مشارکت متقاضیان خرید معاملات کنترلی، منجر به تغییر سهم مشارکت یک متقاضی خرید به میزان بیش از ۱۰ درصد کل معامله عمده گردد، فرابورس باید موافقت سازمان را در خصوص تغییر درصد مشارکت متقاضیان خرید اخذ نماید.

ماده سی و نه

از زمان انجام معامله تا زمان قطعی شدن آن، سهام به صورت مسدود در کدمعاملاتی فروشنده باقی می‌ماند.

تبصره

تغییر درصد سهامداری قابل تخصیص بین خریداران متعدد اعلامی با موافقت آنان و فروشنده و تأیید فرابورس امکان‌پذیر است.

ماده چهل

در صورت عدم تسلیم سند تسویه خارج از پایاپای توسط کارگزار فروشنده یا عدم تسویه حصه نقدی معامله توسط کارگزار خریدار در مهلت مقرر، انجام معامله توسط بورس قطعی نمی‌شود.

ماده چهل مکرر

در صورتی که حصه نقدی مطابق با شرایط اطلاعیه عرضه توسط کارگزار خریدار به حساب شرکت سپرده‌گذاری مرکزی در موعد مقرر واریز نشود، معامله محقق نشده و سهام موضوع اطلاعیه عرضه در مالکیت فروشنده باقی خواهد ماند. در این صورت شرکت سپرده‌گذاری مرکزی کلیه کارمزدهای متعلقه را از محل ۳ درصد واریزی خریدار کسر و مابقی آن‌را به عنوان وجه‌الضمان ناشی از عدم انجام تعهدات خریدار به حساب کارگزار فروشنده جهت پرداخت آن به فروشنده واریز می نماید.

تبصره

وجوه مازاد بر ۳ درصد واریزی از سوی خریدار به کارگزار وی مسترد خواهد شد.

ماده چهل و یک

در صورت عدم ارایه سند تسویه خارج از پایاپای طی مهلت مقرر توسط کارگزار فروشنده، موضوع به مرجع رسیدگی به تخلفات کارگزاران ارجاع می‌شود. در صورتی که کارگزار فروشنده براساس رأی صادره قطعی متخلف شناخته شود، موظف است معادل یک درصد ارزش معامله بر حسب قیمت پایه را به کارگزار خریدار و کارمزدهای انجام معامله را بر حسب ارزش معامله به سازمان، فرابورس و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی پرداخت نماید. کارگزار خریدار پس از کسر کارمزد خود مکلف به پرداخت مابقی مبلغ مذکور به عنوان خسارت به خریدار خواهد بود.

ماده چهل و دو

در صورت عدم واریز حصه نقدی یا عدم ایفای تعهدات خریدار در خصوص سند تسویه خارج از پایاپای طی مهلت مقرر توسط کارگزار خریدار، موضوع به مرجع رسیدگی به تخلفات کارگزاران ارجاع می‌شود. در صورتی که کارگزار خریدار براساس رأی صادره قطعی متخلف شناخته شود، کارمزد کارگزار خریدار، سازمان، فرابورس و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی از محل سپرده موضوع ماده ۳۶ کسر و مابقی به حساب کارگزار فروشنده واریز خواهد شد. کارگزار فروشنده پس از کسر کارمزد خود مکلف به پرداخت مابقی مبلغ مذکور به عنوان خسارت به فروشنده خواهد بود.

ماده چهل و سه

در خصوص معاملات عمده، موارد پیش‌بینی نشده در مواد ۲۱ الی ۴۲ تابع سایر رویه‌ها و قواعد معاملاتی تصریح شده در این دستورالعمل است.

 فصل ده – معاملات بلوک

ماده چهل و چهار

معاملات بلوک در نماد معاملاتی بازاری مجزا از نماد معاملاتی بازار عادی در سامانه معاملات انجام می‌شود.

ماده چهل و پنج

معاملات بلوک به روش حراج ناپیوسته و هر ۵ دقیقه یکبار برگزار می‌شود.

ماده چهل و شش

قیمت مرجع روزانه برای بازار معاملات بلوک، معادل قیمت مرجع همان روز بازار عادی است.

ماده چهل و هفت

سایر شرایط معاملات بلوک، مشابه معامله در نماد اصلی است.

 فصل یازده – ضوابط کلی عرضه اولیه

ماده چهل و هشت

حذف شد.

ماده چهل و نه

حذف شد.

ماده پنچاه

حذف شد.

ماده پنجاه و یک

حذف شد.

 فصل دوازده – عرضه اولیه به روش حراج

ماده پنجاه و دو

حذف شد.

تبصره یک

حذف شد.

تبصره دو

حذف شد.

ماده پنجاه و سه

حذف شد.

ماده پنجاه و چهار

حذف شد.

ماده پنجاه و پنج

حذف شد.

ماده پنجاه و شش

حذف شد.

ماده پنجاه و هفت

حذف شد.

ماده پنجاه و هشت

حذف شد.

ماده پنجاه و نه

حذف شد.

ماده شصت

حذف شد.

 فصل سیزده – معاملات حق تقدم خرید سهام

ماده شصت و یک

دارنده گواهینامه حق‌ تقدم خرید سهام که مایل به فروش حق‌ تقدم خود می‌باشد، در دوره پذیره‌نویسی به شرکت‌های کارگزاری مراجعه و نسبت به تکمیل درخواست فروش و تحویل گواهینامه حق تقدم خرید سهام به کارگزاری، اقدام می‌نماید.

ماده شصت و دو

برای خریدار حق تقدم خرید سهام در فرابورس، “گواهینامه نقل و انتقال حق تقدم” صادر خواهد شد و معاملات دست دوم بر مبنای گواهینامه مذکور انجام می‌شود.

ماده شصت و سه

گواهینامه نقل و انتقال صادره برای خریدار حق تقدم سهام در فرابورس در صورتی که خریدار رأساً نیز دارای حق تقدم خرید سهام جداگانه باشد، نشان‌دهنده کل حق تقدم‌های خریدار خواهد بود. در این حالت، کارگزار پس از دریافت گواهینامه حق تقدم صادره از طرف شرکت، اقدام به تحویل گواهینامه نقل و انتقال به خریدار می‌نماید.

ماده شصت و چهار

خریدار حق تقدم سهام در صورتی‌که مایل به پذیره‌نویسی سهام جدید باشد، با تأدیه مبلغ پذیره‌نویسی و طی کردن فر‌آیند آن جهت تبدیل حق تقدم به سهم اقدام می‌نماید و کارگزار مربوطه و فرابورس در این خصوص مسئولیتی نخواهند داشت.

ماده شصت و پنج

دارندگان گواهینامه حق تقدم، در صورتی که وجه پذیره‌نویسی را در مهلت تعیین شده به حساب بانکی که در اعلامیه پذیره‌نویسی شرکت قید شده است، تأدیه ننمایند، حق تقدم آنها در حکم “حق تقدم استفاده نشده” تلقی خواهد شد.

ماده شصت و شش

ناشر موظف است حداکثر ظرف ۵ روز کاری پس از پایان مهلت پذیره‌نویسی دارندگان حق تقدم، ضمن جمع‌آوری اطلاعات و مبالغ واریزی دارندگان حق تقدم، تعداد و مشخصات حق تقدم استفاده نشده را به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اعلام نماید. در هر صورت مسئولیت اعلام مشخصات افرادی که از حق تقدم خود استفاده ننموده‌اند و تعیین تعداد آن به عهده ناشر است.

ماده شصت و هفت

شرکت سپرده‌گذاری مرکزی تمام حق‌تقدم‌های موضوع ماده ۶۶ فوق را به یک کد معاملاتی منتقل می‌نماید و تعداد و کد معاملاتی حق‌تقدم استفاده نشده را به ناشر، سازمان و فرابورس اعلام می‌کند.

ماده شصت و هشت

ناشر باید حداکثر تلاش خود را در خصوص فروش حق‌تقدم استفاده نشده به بهترین قیمت انجام دهد.

تبصره

در صورتی که به تشخیص مدیرعامل فرابورس، مفاد این ماده رعایت نشود، وی می‌تواند نسبت به ابطال تمام یا قسمتی از معاملات مذکور اقدام نماید.

ماده شصت و نه

کارگزار خریدار حق تقدم استفاده نشده، موظف است وجه پذیره نویسی حق تقدم خریداری شده را همزمان با تسویۀ وجه معاملۀ حق تقدم به شرکت سپرده گذاری مرکزی واریز نماید. شرکت سپرده گذاری مرکزی، وجوه حق تقدم استفاده نشده را به کارگزار فروشنده پرداخت نموده و کارگزار فروشنده مکلف است وجوه مذکور را به حساب ناشر واریز نماید.

تبصره

درصورتیکه متعهد پذیره نویس، سهامدار عمده ناشر بوده و تمایل داشته باشد بدهی ناشی از خرید حق تقدم های استفاده نشده در عرضۀ عمومی ناشی از افزایش سرمایه را با مطالبات خود از ناشر تهاتر نماید، می‌بایست حداقل (۵) روز قبل از اتمام دوره عرضه عمومی، درخواست خود را به همراه گزارش بازرس قانونی ناشر مبنی بر تأیید خالص بدهی به متعهد پذیره نویس را به فرابورس ارائه نماید. فرابورس با بررسی و احراز شرایط این تبصره اجازه انجام تسویه خارج از اتاق پایاپای معاملات مربوطه را مطابق با روال مربوط با فرم تسویه خارج از اتاق پایاپای صادر می‌نماید.

ماده هفتاد

سایر ضوابط مربوط به دادوستد گواهینامه حق تقدم، مشابه ضوابط حاکم بر معاملات سهام می‌باشد.

 فصل چهارده – ضوابط کلی معامله در بازار سوم فرابورس

ماده هفتاد و یک

در بازار سوم فرابورس سه نوع عرضه به شرح ذیل انجام می‌شود:

بند یک

عرضه یکجای اوراق بهادار

بند دو

عرضه خرد اوراق بهادار

بند سه

پذیره‌نویسی اوراق بهادار

ماده هفتاد و دو

درخواست‌های تکمیل شده عرضه در “کمیته عرضه” فرابورس مورد بررسی قرار می‌گیرد. کمیته عرضه مراتب موافقت یا عدم موافقت با عرضه را ظرف مدت حداکثر ۷ روز کاری پس از ارائه درخواست‌های تکمیل شده به فرابورس، به کارگزار متقاضی عرضه ابلاغ می‌نماید.

ماده هفتاد و سه

مسئولیت کنترل تکمیل بودن مدارک و رعایت ضوابط و مقررات از طرف عرضه کننده به عهده کارگزار عرضه کننده است.

ماده هفتاد و چهار

ترکیب اعضای کمیته عرضه، ضوابط و نحوه برگزاری جلسات، مدارک و مستنداتی که باید متقاضی عرضه ارائه نماید و نحوۀ اتخاذ تصمیم در کمیته عرضه به تصویب هیأت مدیره فرابورس می‌رسد.

ماده هفتاد و پنج

در صورت موافقت کمیته عرضه، فرابورس اقدام به درج نام اوراق بهادار در فهرست عرضه و انتشار همزمان “بیانیه عرضه” می نماید.

 فصل پانزده – عرضه یکجا در بازار سوم

ماده هفتاد و شش

دامنه نوسان قیمت و محدودیت حجمی در خصوص عرضه یکجا اعمال نمی‌شود.

ماده هفتاد و هفت

عرضه یکجای اوراق بهادار به صورت یکجا و از یک کد معاملاتی بوده و یا طبق مقرراتی است که به تصویب هیئت مدیره سازمان می‌رسد.

ماده هفتاد و هشت

ترتیبات عرضه سهام و حق‌تقدم سهام و ثبت سفارش خرید در عرضه یکجا به شرح زیر است:
الف) جهت معاملات کنترلی و معاملات مدیریتی غیر کنترلی :
۱- درخواست عرضه این معاملات حداقل ۱۰ روز کاری و حداکثر ۶۰ روز تقویمی قبل از تاریخ عرضه باید در دبیرخانه بورس ثبت و در صورت تطبیق اطلاعیۀ عرضه با مقررات به تشخیص فرابورس، از طریق سایت رسمی فرابورس اطلاع رسانی شود.
۲- حداقل ۶ روز کاری قبل از عرضه، اطلاعات و مستندات موضوع مادۀ ۲ “ضوابط مربوط به شرایط متقاضیان خرید در معاملات عمده سهام و حق تقدم سهام در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران ( مصوب شورای عالی بورس)” باید به صورت کامل به کارگزار ارائه گردد و کارگزار پس از شناسایی متقاضی و کنترل تکمیل بودن اطلاعات، مدارک و مستندات، آن را به همراه نظر خود مبنی بر رعایت معیارهای مذکور، طی همان‌روز به فرابورس و سازمان ارائه نماید. در صورت عدم تکمیل مدارک و مستندات کارگزار مکلف است مراتب نقص مدارک را ظرف یک روز کاری به متقاضی اعلام نماید.
۳- فرابورس باید بر اساس معیارهای مادۀ ۲ “ضوابط مربوط به شرایط متقاضیان خرید در معاملات عمده سهام و حق تقدم سهام در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران ( مصوب شورای عالی بورس)”، آن موارد را بررسی و اظهار نظر خود را در خصوص رعایت معیارهای مذکور حداکثر تا ۳ روز کاری قبل از عرضه به سازمان اعلام نماید.
ب) جهت معاملات غیر مدیریتی :
۱- درخواست عرضه این معاملات حداقل ۳ روز کاری و حداکثر ۶۰ روز تقویمی قبل از تاریخ عرضه باید در دبیرخانه فرابورس ثبت و در صورت تطبیق اطلاعیۀ عرضه با مقررات به تشخیص فرابورس، از طریق سایت رسمی فرابورس اطلاع رسانی شود. 
۲- متقاضیان باید ضمن ارائه اطلاعات و مستندات لازم جهت شناسایی کامل آنها توسط کارگزار، رعایت معیارهای مادۀ ۲ “ضوابط مربوط به شرایط متقاضیان خرید در معاملات عمده سهام و حق تقدم سهام در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران ( مصوب شورای عالی بورس)” را تأیید نمایند.
۳- در صورتی که کارگزار یا فرابورس تا قبل از قطعی شدن معامله شواهدی دال بر عدم رعایت “ضوابط مربوط به شرایط متقاضیان خرید در معاملات عمده سهام و حق تقدم سهام در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران ( مصوب شورای عالی بورس)”، مشاهده نمایند، باید مراتب را به سازمان منعکس نماید.

تبصره

شرایط اعلام شده توسط کارگزار فروشنده پس از انتشار اطلاعیه عرضه توسط فرابورس قابل تغییر نیست. در صورت تغییر در شرایط اطلاعیه عرضه یا انصراف فروشنده از فروش اوراق بهادار معامله عمده انجام نخواهد شد و انجام معامله منوط به درخواست مجدد فروشنده خواهد بود. در این صورت موضوع به مرجع رسیدگی به تخلفات کارگزاران ارجاع و براساس اعلام فرابورس، اوراق بهادار تا زمان صدور رأی قطعی، غیرقابل معامله خواهد شد.

ماده هفتاد و نه

در صورت تمایل فروشنده به انتشار آگهی فروش در جراید، اطلاعات مندرج در آن نباید با اطلاعات ارایه شده به فرابورس مغایرت داشته باشد. در صورت مغایرت، اطلاعات منتشر شده در سایت رسمی فرابورس قابل استناد می‌باشد.

ماده هشتاد

حداقل تغییر قیمت مجاز هر سفارش در عرضه یکجا، یک ریال می‌باشد.

تبصره

مدیرعامل فرابورس می‌تواند براساس وضعیت بازار، حداقل تغییر قیمت مجاز هر سفارش را برای جلسه معاملاتی بعد تغییر دهد، لیکن باید قبل از شروع جلسه معاملاتی بعد، مراتب را به اطلاع عموم برساند.

ماده هشتاد و یک

تعداد اوراق بهادار هر سفارش خرید باید برابر تعداد اوراق بهادار اعلام شده در بیانیه عرضه باشد. همچنین قیمت تعیین شده در سفارش‌های خرید نباید کمتر از قیمت پایه باشد.

ماده هشتاد و دو

کاهش قیمت سفارش خرید ثبت شده در سامانه معاملاتی یا ورود سفارش با قیمتی کمتر از بالاترین سفارش خرید ثبت شده در سامانه معاملاتی، مجاز نمی‌باشد و حذف سفارش خرید فقط در صورت ثبت سفارش خرید با قیمت بالاتر در سامانه معاملاتی مجاز است.

ماده هشتاد و سه

کارگزار فروشنده مکلف است در صورت ثبت سفارش خرید در سامانه معاملاتی با قیمت پایه یا بیشتر از آن قبل از ۱۰ دقیقه پایانی جلسه معاملاتی، اقدام به عرضه نماید. عرضه توسط کارگزار فروشنده تنها در صورتی امکان‌پذیر است که از زمان ثبت بهترین سفارش خرید در سامانه معاملاتی حداقل ۳ دقیقه گذشته باشد.

تبصره یک

در صورت ثبت سفارش خرید در ۱۰ دقیقه پایانی بازار، ادامه رقابت به جلسه معاملاتی بعد موکول شده و کارگزار دارای بهترین سفارش خرید موظف است سفارش خود را با همان قیمت در ابتدای جلسه معاملاتی بعد وارد سامانه نماید.

تبصره دو

عدم رعایت ضوابط این ماده از سوی کارگزار خریدار یا کارگزار فروشنده تخلف محسوب شده و فرابورس مکلف است موضوع را جهت رسیدگی به مرجع رسیدگی به تخلفات کارگزاران ارجاع نماید.

ماده هشتاد و چهار

در صورتی که تخلفات کارگزار خریدار یا کارگزار فروشنده مانع انجام معامله شود، متخلف مکلف به پرداخت یک درصد ارزش معامله به قیمت پایه به عنوان خسارت به طرف مقابل خواهد بود. در این خصوص کارگزار می‌تواند وثایق و تضامین لازم را حسب مورد از خریدار یا فروشنده دریافت نماید. همچنین در صورت عدم انجام معامله مطابق این ماده، کارگزار متخلف مکلف است کارمزدهای انجام معامله را بر حسب ارزش معامله به قیمت پایه به سازمان، فرابورس و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی پرداخت نماید.

ماده هشتاد و پنج

در معاملات عرضه یکجا، عرضه‌کننده می‌تواند شرایطی را جهت تسویه معاملات به صورت نقد و اقساط تعیین و در بیانیه عرضه اعلام نماید. در این صورت معامله مذکور عرضه یکجای شرایطی محسوب شده و مشمول مقررات مربوطه خواهد بود.

ماده هشتاد و شش

در عرضه یکجای شرایطی، کارگزار خریدار در صورتی مجاز به ورود سفارش به سامانه معاملاتی است که معادل ۳ درصد ارزش اوراق بهادار موضوع معامله براساس قیمت پایه را به صورت نقد یا ضمانت‌نامه بانکی بدون قید و شرط از مشتری دریافت و حسب مورد به حساب شرکت سپرده‌گذاری مرکزی واریز یا به این شرکت تحویل دهد و تأییدیه شرکت مزبور را مبنی بر اخذ تضامین مربوطه به فرابورس ارائه کند.

تبصره یک

در صورت عدم ایفای تعهدات تسویه از سوی کارگزار خریدار، سپرده موضوع این ماده پس از کسر کارمزدها و هزینه‌های معامله به کارگزار فروشنده پرداخت می‌شود.

تبصره دو

در صورتی که کارگزار خریدار پس از ارایه درخواست خرید و قبل از انجام معامله، انصراف کتبی خود را از ادامه رقابت اعلام نماید یا چنانچه کارگزار خریدار موفق به انجام معامله نگردد، سپرده وی با تایید مدیرعامل فرابورس مبنی بر عدم مغایرت اقدامات کارگزار با مقررات در جریان معامله مذکور، حداکثر تا دو روز کاری پس از زمان انصراف یا انجام معامله مسترد می‌شود.

ماده هشتاد و هفت

کارگزار خریدار مکلف است حداکثر ۹ روز کاری پس از انجام معامله، نسبت به تسویه حصه نقدی معامله از طریق پایاپای شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اقدام نماید و مستندات لازم جهت تنظیم سند تسویه خارج از پایاپای حصه غیرنقدی را حداکثر ۸ روز کاری بعد از انجام معامله به فروشنده ارایه کند. کارگزار فروشنده مکلف است پس از دریافت مستندات لازم جهت تنظیم سند تسویه خارج از پایاپای و حداکثر ۹ روز کاری پس از انجام معامله، نسبت به ارایه سند تسویه خارج از پایاپای به فرابورس و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اقدام نماید. در صورت واریز حصه نقدی و ارایه سند تسویه خارج از پایاپای به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی حداکثر ۹ روز کاری بعد از انجام معامله ثبت معامله در سیستم معاملاتی حداکثر تا پایان روز کاری بعد انجام خواهد شد.

تبصره یک

در صورت خودداری کارگزار فروشنده یا فروشنده از دریافت مستندات موضوع این ماده، خریدار یا کارگزار وی می‌تواند اسناد فوق را جهت ثبت در سوابق به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی ارایه و رسید دریافت نماید.

تبصره دو

در صورت عرضه سهام جهت انجام معاملۀ عمده از سوی سازمان خصوصی سازی افزایش مهلت تسویۀ حصه نقدی و ارائه سند تسویه خارج از پایاپای تا ۳۰ روزکاری با اعلام سازمان خصوصی‌ سازی امکان پذیر است.

تبصره سه

در صورتی که کارگزار فروشنده زمانی را طولانی تر از مهلتی که در این دستورالعمل برای ارائه سند تسویه خارج از پایاپای مقرر گردیده، جهت تادیه حصه نقدی معامله تعیین کند، از نظر این دستورالعمل حصۀ مزبور نیز غیر نقدی تلقی می‌گردد.

تبصره چهار

در صورت عرضه یکجای سهام شرکت‌های سهامی خاص، افزایش مهلت تسویه حصه نقدی و ارائه سند تسویه خارج از پایاپای به تشخیص کمیته عرضه تا حداکثر ۳۰ روز کاری امکان‌پذیر است.

ماده هشتاد و هشت

کارگزار خریدار باید طبق مفاد مادۀ ۷۸ این دستورالعمل، مدارک، مستندات و اطلاعات لازم از جمله نام متقاضی یا متقاضیان خرید را که شناسایی کامل شده‌اند، همراه با ذکر تعداد و درصد دقیق مشارکت هر متقاضی حسب مورد به فرابورس ویا سازمان ارائه نماید. هرگونه تغییر درصد مشارکت متقاضیان متعدد خرید اعلامی تا قبل از قطعی شدن معامله، با درخواست کلیه خریداران و پس از موافقت فرابورس امکان پذیر است.

تبصره

در صورتی که تغییرات درخواستی در سهم مشارکت متقاضیان خرید معاملات کنترلی، منجر به تغییر سهم مشارکت یک متقاضی خرید به میزان بیش از ۱۰ درصد کل معامله عمده گردد، فرابورس باید موافقت سازمان را در خصوص تغییر درصد مشارکت متقاضیان خرید اخذ نماید.

ماده هشتاد و نه

از زمان انجام معامله تا زمان قطعی شدن آن، اوراق به صورت مسدود در کد فروشنده باقی می‌ماند.

ماده نود

در صورت عدم تسلیم سند تسویه خارج از پایاپای توسط کارگزار فروشنده یا عدم تسویه حصه نقدی معامله توسط کارگزار خریدار در مهلت مقرر، انجام معامله توسط فرابورس قطعی نمی‌شود.

ماده نود و یک

در صورت عدم ارائه سند تسویه خارج از پایاپای طی مهلت مقرر توسط کارگزار فروشنده، موضوع به مرجع رسیدگی به تخلفات کارگزاران ارجاع می‌شود. در صورتی که براساس رأی صادره قطعی کارگزار فروشنده متخلف شناخته شود وی موظف است معادل یک درصد ارزش معامله بر حسب قیمت پایه را به کارگزار خریدار و کارمزدهای انجام معامله را بر حسب ارزش معامله به سازمان، فرابورس و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی پرداخت نماید. کارگزار خریدار پس از کسر کارمزد خود مکلف به پرداخت مابقی مبلغ مذکور به عنوان خسارت به خریدار خواهد بود.

ماده نود و دو

در صورت عدم واریز حصه نقدی یا عدم ایفای تعهدات خریدار در خصوص سند تسویه خارج از پایاپای طی مهلت مقرر توسط کارگزار خریدار، موضوع به مرجع رسیدگی به تخلفات کارگزاران ارجاع می‌شود. در صورتی که براساس رأی صادره قطعی کارگزار خریدار متخلف شناخته شود، کارمزد کارگزار خریدار، سازمان، فرابورس و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی از محل سپرده موضوع ماده ۸۶ این دستورالعمل کسر و مابقی به حساب کارگزار فروشنده واریز خواهد شد. کارگزار فروشنده پس از کسر کارمزد خود مکلف به پرداخت مابقی مبلغ مذکور به عنوان خسارت به فروشنده خواهد بود.

ماده نود و سه

موارد پیش‌بینی نشده در ضوابط عرضه یکجا، تابع سایر رویه‌ها و قواعد معاملاتی تصریح شده در این دستورالعمل است.

 فصل شانزده – عرضه خرد در بازار سوم

ماده نود و چهار

در عرضه خرد، متقاضی خرید شخصی است که خریدار حجم معینی از اوراق بهادار مشخص از سوی مالکان آن است.

ماده نود و پنج

در صورت درج اوراق بهادار متعاقب درخواست متقاضی، کمیته عرضه مهلتی را برای خرید نامبرده تعیین که این مهلت به همراه سایر شرایط اعلامی از سوی متقاضی خرید در بیانیه عرضه منتشر می شود.

ماده نود و شش

مالکان اوراق بهادار در صورت تمایل جهت فروش اوراق خود به متقاضی خرید باید اوراق مذکور را از طریق کارگزار خود نزد شرکت سپرده‌گذاری مرکزی سپرده نموده و سپس سفارش فروش خود را از طریق کارگزار در سامانه معاملاتی ثبت نمایند.

ماده نود و هفت

در پایان مهلت تعیین شده جهت خرید، کارگزاران خریدار اقدام به ورود سفارش با حجم اعلامی خواهند نمود و معاملات با اجرای یک حراج تک قیمتی انجام خواهد شد.

ماده نود و هشت

تسویه معاملات در بازار عرضه خرد، تابع مقررات مربوط به تسویه معاملات عادی خواهد بود.

 فصل هفده – پذیره نویسی اوراق بهادار در بازار سوم

حذف شد.

ماده نود و نه

حذف شد.

ماده صد

حذف شد.

ماده صد و یک

حذف شد.

ماده صد و دو

حذف شد.

ماده صد و سه

حذف شد.

ماده صد و چهار

حذف شد.

ماده صد و پنج

حذف شد.

ماده صد و شش

حذف شد.

تبصره

حذف شد.

 فصل هجده – شرایط معاملات دست دوم در بازار ابزارهای نوین مالی

ماده صد و هفت

حذف شد.

تبصره

حذف شد.

ماده صد و هشت

خریدار اوراق ملزم است علاوه بر قیمت خرید اوراق حسب مورد سود یا درآمد انباشته اوراق مزبور (سود یا درآمد متعلقه از آخرین موعد پرداخت لغایت روز معامله که جزئیات آن در اطلاعیۀ پذیره‌نویسی یا عرضۀ اولیه اوراق قید شده است) را نیز پرداخت نماید.

تبصره

در صورت مهیا شدن شرایط فنی به تشخیص فرابورس، امکان مبادله اوراق بدون رعایت الزام موضوع این ماده وجود دارد.

ماده صد و نه

درصورتی که در بیانیۀ ثبت و یا اعلامیۀ پذیره‌نویسی اوراق تأمین مالی، تعهدی مبنی بر خرید اوراق در حداقل قیمت تضمین‌شده توسط بازارگردان اعلام شده باشد، بازارگردان مکلف است اقدامات بازارگردانی را با رعایت شرایط اعلام‌شده انجام دهد. جهت ایفای تعهدات خرید موضوع این ماده، اولویت سفارشات خرید بازارگردان می‌تواند پایین‌تر از سایر خریداران باشد.

ماده صد و ده

در صورتی که شخصی دارنده بیش از ۵ درصد از کل اوراق منتشره باشد، بصورت اختیاری می‌تواند اوراق خود را بصورت عمده و با شرایط و ضوابط معاملات عمده عرضه نماید.

ماده صد و یازده

مقررات مربوط به نحوه دریافت سفارش خرید و فروش اوراق و سایر مقررات مربوط از جمله احراز هویت مشتری دریافت کد معاملاتی و غیره مشابه ضوابط حاکم بر معاملات سهام در این دستورالعمل می‌باشد.

ماده صد و دوازده

فقط اوراقی در فرابورس قابل معامله هستند که نزد شرکت سپرده‌گذاری مرکزی سپرده شده باشد.

تبصره

در صورتی‌که اوراق تأمین مالی قبلاً پذیره‌نویسی شده باشد، عرضه اوراق تأمین مالی منوط به سپرده‌گذاری حداقلی از اوراق است که در زمان پذیرش تعیین می‌شود.

ماده صد و دوازده مکرر

برای آن دسته از اوراق بهادار دولتی که مطابق تبصره ماده ۱۳ “دستورالعمل پذیرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران” پذیرش می شوند، شرکت فرابورس ایران مکلف است از طریق شرکت مدیریت فناوری بورس تهران، نسبت به فراهم نمودن زیرساخت های فنی برای متمایز نمودن شرایط اوراق، مشخصات نماد معاملاتی و اطلاعات مربوط به معاملات اوراق اقدام نماید، بنحوی که امکان اخذ گزارشات جداگانه و اطلاع رسانی لازم درخصوص ویژگی های این اوراق فراهم گردد.

تبصره یک

واحد پایه سفارش (lot) برای هر نماد معاملاتی موضوع این ماده با پیشنهاد فرابورس ایران و تأیید مدیریت نظارت بر بورس های سازمان بورس و اوراق بهادار تعیین می گردد.

تبصره دو

تسویه خارج از پایاپای اوراق بهادار موضوع این ماده با تأیید مدیریت نظارت بر بورس های سازمان بورس و اوراق بهادار امکان پذیر می باشد.

تبصره سه

فرابورس می تواند اخذ بیانیه پذیرش ریسک از سرمایه گذاران این اوراق را الزامی نماید.

 فصل نوزده – شرایط فعالیت کارگزاران و بازارگردان

ماده صد و سیزده

انجام معاملات توسط کارگزاران در فرابورس، منوط به عضویت ایشان در فرابورس می‌باشد. عضویت کارگزاران در فرابورس براساس دستورالعملی است که به پیشنهاد هیئت مدیره فرابورس به تصویب هیئت مدیره سازمان خواهد رسید.

ماده صد و چهارده

کارگزار موظف است برای دریافت درخواست مشتریان از فرم‌های الکترونیکی یا غیر الکترونیکی، طبق فرمت ابلاغ شده توسط فرابورس استفاده کند.

ماده صد و پانزده

مسئولیت احراز هویت مشتری بر عهدۀ کارگزار است. کارگزار باید مطابق مقررات‌، هویت مشتری را احراز نماید.

ماده صد و شانزده

کارگزاران مکلف به دریافت درخواست‌های مشتریان و اجرای آن طبق مقررات می باشند. عدم دریافت درخواست مشتریان، ثبت و یا اجرای آن برخلاف مقررات، تخلف محسوب شده و موضوع توسط فرابورس جهت رسیدگی به مرجع رسیدگی به تخلفات کارگزاران ارجاع خواهد شد.

ماده صد و هفده

فقط کارگزارانی مجاز به استفاده از کد معاملات گروهی و ثبت سفارش‌های گروهی می‌باشند که از دفتر ثبت سفارش مورد تایید سازمان استفاده نمایند. در این دفتر باید استانداردهای وضع شده توسط سازمان در خصوص ثبت و اجرای درخواست‌های مشتریان رعایت شود.

ماده صد و هجده

بازارگردانی در فرابورس به دو روش بازارگردانی مبتنی بر حراج و بازارگردانی مبتنی بر مذاکره امکان‌پذیر می‌باشد. بازارگردانی مبتنی بر مذاکره صرفاً در بازار دوم و بازار اوراق مشارکت امکان‌پذیر است و مقررات آن به تصویب هیئت مدیرۀ فرابورس می‌رسد.

ماده صد و نوزده

فعالیت بازارگردانی مبتنی بر حراج در فرابورس مطابق دستورالعمل فعالیت بازارگردانی مصوب هیئت مدیره سازمان انجام خواهد شد.

ماده صد و بیست

حذف شد.

 فصل بیست – سایر مقررات

ماده صد و بیست و یک

نرخ‌های خدمات و کارمزدهای فرابورس و نحوۀ وصول آن در چارچوب سقف‌های مصوب هیئت مدیرۀ سازمان ، توسط هیئت مدیرۀ فرابورس تصویب و اعمال می‌گردد.

ماده صد و بیست و دو

در صورت پذیرش سهام شرکت‌هایی که در خصوص مالکیت سهام آن، محدودیت مقرراتی یا اساسنامه‌ای وجود دارد، فرابورس موظف است محدودیت‌های مذکور را بر اساس مقررات و در چارچوب امکانات عملیاتی خود کنترل نماید.

ماده صد و بیست و سه

کلیه مواردی که مطابق این دستورالعمل باید توسط فرابورس اعلام شود و کلیه موارد اطلاع‌رسانی که مطابق این دستورالعمل الزامی می‌باشد از طریق سایت رسمی فرابورس انجام خواهد گرفت.

 فصل بیست و یک – ضوابط اختصاصی معاملات واحدهای سرمایه گذاری صندوق سرمایه گذاری قابل معامله

ماده صد و بیست و چهار

پذیره‌نویسی واحدهای سرمایه گذاری صندوق سرمایه گذاری قابل معامله Fund) Exchange Traded) در فرابورس مطابق مقررات (به استثنای مفاد ماده ۱۰۵ این دستورالعمل)، در بازار سوم فرابورس ایران انجام خواهد شد.

ماده صد و بیست و پنج

معاملات واحدهای سرمایه‌گذاری عادی صندوق‌ سرمایه‌گذاری قابل معامله، در بازار عادی و بر اساس رویه های معمول معاملات سهام و حق تقدم سهام انجام می‌شود، به استثنای این‌که دامنه نوسان روزانه قیمت درمعاملات واحدهای سرمایه گذاری صندوق اعمال نمی‌شود.

ماده صد و بیست و شش

عرضه اولیه واحدهای سرمایه گذاری عادی صندوق سرمایه گذاری قابل معامله در فرابورس، به روش گشایش نماد مطابق مفاد ماده ۵۱ این دستورالعمل انجام می‌شود.

ماده صد و بیست و هفت

توقف و بازگشایی نماد معاملاتی واحدهای سرمایه گذاری صندوق سرمایه گذاری قابل معامله جهت برگزاری مجمع صندوق، مطابق ماده ۱۱ و ماده ۱۲ مکرر ۸ این دستورالعمل است.

ماده صد و بیست و هشت

معاملات واحدهای سرمایه‌گذاری ممتاز صندوق‌ سرمایه‌گذاری قابل معامله، در بازار معاملات عمده انجام می شود و تمامی موادی که در خصوص معاملات عمده سهام و حق تقدم سهام در این دستورالعمل ذکر شده است، در مورد معاملات واحدهای سرمایه‌گذاری ممتاز صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله نیز قابل تسری است.

تبصره

درصورت موافقت فرابورس، ثبت معامله واحدهای سرمایه گذاری ممتاز صندوق سرمایه گذاری قابل معامله با ارائه فرم موافقت فی ما بین انتقال دهنده و انتقال گیرنده که به تأیید سازمان رسیده است در این بازار امکان پذیر است.

ماده صد و بیست و نه

ثبت، صدور و ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله، در سامانه معاملاتی در نمادی مجزا از معاملات بازار عادی توسط کارگزار صندوق انجام می شود.

ماده صد و سی

معاملات در زمان تصفیه صندوق، در نمادی غیر از نماد معاملات بازار عادی انجام می گیرد.

 فصل بیست و دو – عرضه اوراق تأمین مالی در بازار ابزارهای نوین مالی

ماده صد و سی و یک

پذیره‌نویسی اوراق‌ تأمین مالی به قیمت بازار و نیز عرضه اولیه آن دسته از اوراق تأمین مالی که قبلاً پذیره‌نویسی شده‌اند به قیمت ثابت یا قیمت بازار که از این پس “عرضۀ اوراق تأمین مالی” نامیده می‌شود، در بازار ابزارهای نوین مالی انجام شده و تابع مقررات این فصل است.

تبصره یک

روش عرضه اولیه به درخواست عرضه‌کننده و تایید فرابورس تعیین می‌شود.

تبصره دو

پذیره‌نویسی اوراق تأمین مالی به قیمت ثابت تابع ضوابط فصل هفدهم این دستورالعمل است.

ماده صد و سی و دو

جهت عرضۀ اوراق تأمین مالی در فرابورس باید حداقل ۷ روز کاری قبل از زمان عرضه پیشنهادی، مدارک و اطلاعات زیر توسط کارگزار عرضه کننده یا شرکت تأمین سرمایه حسب مورد، به فرابورس ارایه گردد:

۱. اعلامیۀ پذیره‌نویسی و بیانیه ثبت حسب مورد
۲. اعلام شرایط در نظر گرفته شده برای کارگزاران خریدار در خصوص امکانات آنها و یا زمان توزیع اوراق در شبکه داخلی کارگزاران
۳. اطلاعات و مدارکی که کارگزاران خریدار در زمان عرضه باید از خریداران اخذ و به ناشر ارایه نمایند، از قبیل مشخصات هویتی خریداران و شماره حساب بانکی
۴. سایر اطلاعات به تشخیص فرابورس

تبصره یک

فرابورس حداقل یک روز کاری قبل از شروع عرضۀ اوراق تأمین مالی نسبت به انتشار اطلاعیه پذیره‌نویسی یا عرضه اولیه، مطابق فرمت مصوب هیئت مدیرۀ فرابورس اقدام خواهد کرد.

تبصره دو

در پذیره‌نویسی اوراق تأمین مالی، ناشر مکلف است قبل از انتشار اطلاعیه پذیره‌نویسی یا عرضه اولیه، تعهدنامه سپرده‌گذاری اوراق را تکمیل و پس از تأیید شرکت سپرده‌گذاری مرکزی به فرابورس تحویل دهد. خریداران اوراق تأمین مالی، هم‌زمان با خرید این اوراق به ناشر نمایندگی بلاعزل جهت سپرده‌گذاری اوراق اعطا می‌نمایند.

تبصره سه

در صورتی که اوراق‌ تأمین مالی قبلاً پذیره‌نویسی شده باشد، هیأت پذیرش حداقل تعداد اوراق‌ جهت سپرده‌گذاری اوراق نزد شرکت سپرده‌گذاری مرکزی را تعیین می‌نماید. عرضۀ اوراق‌ تأمین مالی در این حالت منوط به سپرده‌گذاری حداقل تعیین‌شده طی مهلتی است که توسط هیأت پذیرش مشخص شده است.

ماده صد و سی و سه

در پذیره‌نویسی اوراق‌ تأمین مالی، کارمزد خرید و فروش به عهده ناشر اوراق است.

ماده صد و سی و چهار

جهت عرضۀ اولیه با قیمت ثابت، نماد معاملاتی بازگشایی شده و عرضه با قیمت اسمی انجام می‌شود.

ماده صد و سی و پنج

پذیره‌نویسی و عرضۀ اولیه به قیمت بازار، به تشخیص فرابورس و براساس یکی از روش‌های مندرج در این دستورالعمل یا “دستورالعمل اجرایی نحوۀ انجام معاملات اوراق بهادار در بازار پایه فرابورس ایران مصوب مورخ ۱۳۹۵/۰۲/۲۸ هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار” انجام می‌شود. در صورت استفاده از روش ثبت سفارش، مدیر عرضه باید علاوه بر اطلاعات موضوع مادۀ ۱۳۲ این دستورالعمل، اطلاعات زیر را نیز در قالب اطلاعیه پذیره‌نویسی یا عرضه اولیه به فرابورس ارائه نماید:
۱- مشخصات مدیر عرضه
۲- نامۀ قبولی سمت مدیر عرضه
۳- کف قیمت و دامنۀ قیمت ثبت سفارش
۴- شرایط تعهد پذیره‌نویسی حسب مورد
۵- تاریخ و ساعت شروع و پایان ثبت سفارش

تبصره یک

در عرضه به روش ثبت سفارش وجود مدیر عرضه الزامی است. مدیر عرضه کارگزار یا شرکت تأمین سرمایه‌ای است که مدیریت عرضه اوراق تأمین مالی را در فرآیند ثبت سفارش برعهده دارد.

تبصره دو

دامنۀ قیمت، پایین‌ترین تا بالاترین قیمتی است که کارگزار خریدار در دورۀ ثبت سفارش می‌تواند سفارش‌های دریافتی از مشتریان را در آن دامنه ثبت نماید. فاصلۀ پایین‌ترین تا بالاترین قیمت نمی‌تواند از ۱۰ درصد کف قیمت بیشتر باشد.

ماده صد و سی و شش

دوره ثبت سفارش حداکثر ۳ روز کاری است. کارگزاران موظفند، سفارش‌های دریافتی از مشتریان را با رعایت شرایط عرضه در دوره ثبت سفارش در سامانه معاملاتی ثبت کنند.

تبصره یک

سفارش‌های خرید باید با کد معاملاتی مشتری ثبت شود و ثبت سفارش‌ها با کد گروهی مجاز نیست.

تبصره دو

سفارش‌های ثبت‌شده در دوره ثبت سفارش قابل اصلاح یا حذف هستند، لیکن پس از پایان این دوره، ورود، حذف یا اصلاح سفارش‌ها مجاز نیست.

تبصره سه

واحد پایه سفارش، حداقل و حداکثر حجم هر سفارش و زمان ورود سفارش‌ها در دوره ثبت سفارش، پس از تأیید فرابورس و قبل از شروع دورۀ ثبت سفارش از طریق سایت رسمی فرابورس و سامانۀ معاملاتی به اطلاع عموم خواهد رسید.

ماده صد و سی و هفت

طی دوره ثبت سفارش، اطلاعات مربوط به سفارش‌های ثبت‌شده شامل حجم و قیمت سفارش‌ها و متقاضیان خرید منتشر نمی‌شود و کارگزاران، مدیر عرضه و فروشنده نیز نباید به اطلاعات مزبور دسترسی داشته باشند. در پایان دوره ثبت سفارش صرفاً اطلاعات حجم و قیمت سفارش‌های ثبت شده در اختیار مدیر عرضه قرار می گیرد.

تبصره

اجرای این ماده منوط به فراهم شدن شرایط فنی با اعلام فرابورس خواهد بود.

ماده صد و سی و هشت

چنانچه در پایان هر روز معاملاتی، کل سفارشات ثبت‌شده به قیمت سقف دامنه مساوی یا بیش از کل اوراق قابل عرضه باشد، دورۀ ثبت سفارش پایان‌یافته تلقی شده و ورود، حذف یا اصلاح سفارشات امکان‌پذیر نمی‌باشد. در این حالت قیمت عرضه معادل قیمت سقف بوده و تخصیص اوراق‌ براساس رویه تسهیم به نسبت انجام می‌شود.

ماده صد و سی و نه

در پایان دورۀ ثبت سفارش، در صورتی که عرضۀ اوراق تأمین مالی دارای متعهد (متعهد پذیره‌نویسی یا متعهد خرید حسب مورد) باشد، عرضه به شرح زیر انجام می‌شود:
۱. در صورتی که کل حجم سفارش‌های ثبت‌شده توسط اشخاصی غیر از متعهد با قیمتی معادل سقف دامنه تعیین‌شده و مساوی یا بیش از کل اوراق‌ تأمین مالی قابل عرضه باشد، قیمت عرضه معادل قیمت سقف بوده و تخصیص اوراق‌ براساس رویه تسهیم به نسبت انجام می‌شود.
۲. در صورتی که حجم کل سفارش‌های ثبت‌شده توسط اشخاصی غیر از متعهد بیشتر یا مساوی ۸۰ درصد آن باشد، قیمت عرضه، بالاترین قیمتی است که در آن قیمت امکان معاملۀ ۸۰ درصد کل اوراق قابل عرضه وجود داشته باشد. در این حالت متعهد ملزم به ورود سفارش خرید می باشد و بدین منظور وی باید سفارش خرید با قیمت فوق و به میزان مابه‌التفاوت سفارش‌های واردشده و اوراق قابل عرضه را در سامانۀ معاملات ثبت نماید. 
۳. در صورتی که حجم کل سفارش‌های ثبت‌شده توسط اشخاصی غیر از متعهد کمتر از ۸۰ درصد کل اوراق قابل عرضه باشد، یکی از اقدامات زیر قابل انجام است:
۱-۳- در صورتی که متعهد تمایل به خرید کل اوراق باقیمانده با کف دامنۀ قیمت را داشته باشد، اقدام به ورود سفارش خرید به میزان مابه‌التفاوت سفارش‌های واردشده و اوراق قابل عرضه نموده و عرضه با قیمت کف دامنۀ قیمت انجام می‌شود.
۲-۳- مدیر عرضه درخواست بازنگری در دامنۀ قیمت و انجام یک مرحلۀ دیگر ثبت سفارش را به فرابورس ارائه می‌نماید.

تبصره یک

بازنگری در دامنۀ قیمت فرآیند ثبت سفارش فقط برای یک نوبت تکرار می‌شود. شرایط عرضه در مرحلۀ دوم مشابه مرحلۀ اول بوده و درصورت وقوع شرایط بند ۳ این ماده، متعهد مکلف است کل اوراق باقیمانده را با کف دامنۀ قیمت خریداری نماید.

تبصره دو

در صورت بازنگری در دامنۀ قیمت و تکرار ثبت سفارش، سفارش‌های ثبت‌شده در دورۀ ثبت سفارش قبلی حذف و سفارش‌‌گیری مجدداً در دامنۀ قیمت جدید انجام می‌شود.

ماده صد و چهل

در پایان دورۀ ثبت سفارش، در صورتی که عرضه اوراق تأمین مالی بدون متعهد باشد، عرضه به شرح زیر انجام می‌شود:
۱. در صورتی که کل حجم سفارش‌های ثبت‌شده با قیمتی معادل سقف دامنه تعیین‌شده و مساوی یا بیش از کل اوراق‌ تأمین مالی قابل عرضه باشد، قیمت عرضه معادل قیمت سقف بوده و تخصیص اوراق‌ براساس رویه تسهیم به نسبت انجام می‌شود.
۲. در صورتی که حجم کل سفارش‌های ثبت‌شده بیشتر یا مساوی ۸۰ درصد کل اوراق قابل عرضه باشد، قیمت عرضه، بالاترین قیمتی است که در آن قیمت امکان معاملۀ ۸۰ درصد کل اوراق قابل عرضه وجود داشته باشد.
۳. در صورتی که حجم کل سفارش‌های ثبت‌شده کمتر از ۸۰ درصد کل اوراق قابل عرضه باشد، دامنۀ قیمت پیشنهادی برای یک نوبت قابل بازنگری است.

تبصره یک

در صورت بازنگری در دامنۀ قیمت، فرآیند ثبت سفارش فقط برای یک نوبت دیگر تکرار می‌شود. شرایط عرضه در این مرحله مشابه مرحلۀ اول خواهد بود.

تبصره دو

در صورت عدم ارائۀ درخواست بازنگری در دامنۀ قیمت در مرحلۀ اول یا عدم ثبت سفارش به میزانی بزرگتر یا مساوی ۸۰ درصد کل اوراق قابل عرضه در مرحلۀ دوم، عرضۀ مجدد منوط به طی مراحل موضوع مادۀ ۱۳۲ می‌باشد.

ماده صد و چهل و یک

مدیر عرضه می‌تواند عرضه را در دو مرحله انجام دهد. در مرحلۀ اول بخشی از عرضه را با روش ثبت سفارش و با شرط حداقل خرید توسط هر مشتری عرضه و قیمت را کشف نماید و در مرحله دوم باقی‌ماندۀ اوراق را بدون شرط مذکور و با قیمت کشف‌شده در مرحله اول عرضه نماید. حجم اوراق مورد عرضه در مرحله دوم باید حداقل ۱۰ درصد و حداکثر ۲۰ درصد کل اوراق قابل عرضه باشد.

تبصره

مرحله دوم عرضه باید حدکثر یک روز کاری پس از کشف قیمت مرحله اول آغاز شود. مدت عرضه در مرحله دوم حسب مقررات توسط سازمان تعیین می‌شود.

ماده صد و چهل و دو

مدیر عرضه باید در زمان ارائه دامنه پیشنهادی قیمت و درخواست بازنگری آن مراتب را به تایید فروشنده و متعهد رسانده و مستندات مربوطه را به فرابورس ارائه نماید. درخواست بازنگری باید حداکثر تا پایان روز کاری بعد به فرا بورس ارائه گردد. فرا بورس مکلف است شرایط جدید عرضه را اطلاع‌رسانی نماید. شروع ثبت سفارش در مرحله دوم ۳ روز کاری پس از انتشار اطلاعات خواهد بود.

ماده صد و چهل و سه

معاملات ثانویه اوراق تأمین مالی که خارج از فرابورس پذیره‌نویسی شده‌اند، بلافاصله پس از خاتمۀ عرضۀ اولیه در فرابورس و معاملات ثانویۀ اوراق تأمین مالی که پذیره‌نویسی آنها در فرابورس انجام شده است، حداکثر سه روز کاری پس از اخذ تأییدیۀ تکمیل فرآیند انتشار از مرجع ذی‌صلاح شروع می‌شود.

ماده صد و چهل و چهار

پرداخت‌های مرتبط با اوراق تأمین مالی به دارندگان اوراق در پایان آخرین روز کاری قبل از مقاطع پرداخت مقرر بر اساس فهرست شرکت سپرده‌گذاری مرکزی خواهد بود.

ماده صد و چهل و پنج

قیمت خرید و فروش اوراق براساس عرضه و تقاضای بازار در فرابورس تعیین و به صورت درصدی از قیمت اسمی اوراق و با احتساب حداقل دو رقم اعشار بر مبنای فرمول زیر اعلام می‌شود.

ماده صد و چهل و شش

تسویه وجوه معاملات اوراق تأمین مالی در فرابورس یک روز کاری بعد از انجام معامله (T+1) صورت می‌گیرد.

 فصل بیست و سه – ضوابط معاملات چرخشی

ماده صد و چهل و هفت

انجام معاملات چرخشی به نحوی که تا پایان جلسه رسمی معاملاتی، وضعیت مالکیت طرفین معامله در خصوص تمام یا بخشی از اوراق بهادار موضوع معامله تغییر ننماید ممنوع است و فرابورس معامله مذکور را تایید نخواهد کرد.

ماده صد و چهل و هشت

در صورتی که معاملات موضوع ماده ۱۴۷ سهواً انجام شوند، کارگزار مکلف است مراتب را بلافاصله به مدیر عامل فرابورس اطلاع دهد؛ به هر ترتیب فرابورس این معاملات را تأیید نخواهد کرد.

ماده صد و چهل و نه

چنانچه کارگزار از اعلام مراتب به فرابورس خودداری نماید یا فرابورس انجام معامله را سهوی تشخیص ندهد، پرونده کارگزار متخلف برای رسیدگی به مراجع رسیدگی به تخلفات ارجاع می‌شود.

ماده صد و پنجاه

در صورتی‌که فرابورس تشخیص دهد انجام یک معامله به صورت مستقیم یا غیرمستقیم طی یک دوره زمانی منجر به تغییر مالکیت نشود و این معامله با هدف شناسایی سود (زیان) انجام شده باشد موظف است از تأیید آن خودداری نماید.

[/private]