دلایل قایلین بر حلیت ذاتی غنا
دلایل قایلین بر حلّیّت ذاتی غنا
برخی از عالمان سنّی برای اثبات حلال بودن ذاتی غنا به آیاتی از قرآن تمسّک کرده اند؛ نظیر:
- {الحدلله فاطر السموات والارض جاعل الملئکه رسلا اولی اجنحه مثنی وثلث و ربع یزید فی الحق ما یشاء ان الله علی کل شی قدیر}
سپاس خدای را که پدید آورنده آسمانها و زمین است و فرشتگان را رسولانی قرار داد که دارای بالهای دوگانه و سه گانه و چهار گانه اند، هرچه بخواهد می افزاید، چرا که خداوند بر همه چیز تواناست.
- {ان انکر الاصوت لصوت الحمیر}
همانا بدترین صداها، صدای خران است.
- {قل من حرم زینه الله التی اخرج لعباده والطیبت من الرزق…}
بگو چه کسی زینت الهی را که خدا برای بندگانش پدید آورده و روزی پاکیزه و مطبوع را حرام کرده است؟
غزّالی نسبت که کیفیت دلالت آیات ذکر شده می گوید:
از امتنان الهی نسبت به بندگانش_ که از آیه اول فهمیده میشود_ ونیز روایاتی که در باب تحسین صوت الحسن آمده است، مباح بودن شنیدن صوت نیکو استفاده می شود وبر اساس مفهوم آیه دوم، صاحبان صوت الحسن، مورد مدح قرار گرفته اند و از منطوق آیه سوم، که حلّیّت رزقهای پاکیزه {…والطیبت من الرزق…} مورد عنایت قرار گرفته و مقایسه اصوات موزون با آن _ که نوعی رزق پاکیزه میباشد _ حلّیّت ذاتی غنا به دست می آید؛ به این معنا که این اصوات موزون بذاته حرام نبوده و تنها به جهت برخی از عوارض، حرام خواهد بود.
نقد و بررسی برخی از محققین در خصوص مسائل مطروحه در فوق
اشکال عمده و مشترک بر این دلیل این است که تمامی این آیات، خارج از محل بحث است؛ چون محل نزاع در مساله غنا، صوت لهوی مرجّعی است که سبب گمراهی و دور شدن انسان از خداوند تعالی گردد؛ بنابراین، صوت نیکو تا زمانی که به این مرتبه نرسد، در زبان شریعت، بدان غنا گفته نمی شود.
به عبارت دیگر، الصوت الحسن _ صدای زیبا _ اعمّ از غنا در نگاه شریعت است و نسبت به این دو عموم و خصوص مطلق میباشد؛ علاوه بر این که در بین آیات ذکر شده آیه اوّل، ارتباطی با صوت نیکو و زیبا نداشته و از آیه دوم نیز تنها نکوهش فریاد کردن و داد زدن استفاده میشود و آیه سوم نیز در صدد بیان حلّیّت زینتهای الهی و رزقهای پاکیزه می باشد و از بیان کیفیت یا مصادیق آنها ساکت است.
۲. کتب فقهی
دیدگاه‌ها