دستورالعمل فعالیت بازارگردانی در بورس کالای ایران
در اجرای ﻣﺎدۀ ۳۴ ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺎزار اوراق ﺑﻬﺎدار، اﻳـﻦ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ درخصوص بازارگردانی اوراق بهادار مبتنی بر کالا که به نحوی در بورس کالای ایران معامله می شوند و به منظور تعیین حدود تعهدات و نحوۀ فعالیت بازارگردان در بورس کالای ایران به تصویب هیئت مدیرۀ سازمان بورس و اوراق بهادار رسید.
فصل اول – تعاریف
ماده یک
کلیه اصطلاحات و واژه هایی که در مادۀ یک قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران و دستورالعمل معاملات کالا و اوراق بهادار مبتنی بر کالا در بورس کالای ایران مصوب هیئت مدیرۀ سازمان بورس و اوراق بهادار تعریف شده‌اند، به همان مفاهیم در این دستورالعمل نیز کاربرد دارند. واژه های دیگر دارای معانی ذیل می‌باشند:
[private]
کلیه اصطلاحات و واژه هایی که در مادۀ یک قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران و دستورالعمل معاملات کالا و اوراق بهادار مبتنی بر کالا در بورس کالای ایران مصوب هیئت مدیرۀ سازمان بورس و اوراق بهادار تعریف شده‌اند، به همان مفاهیم در این دستورالعمل نیز کاربرد دارند. واژه های دیگر دارای معانی ذیل می‌باشند:
بند الف
ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻔﺎرش اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ: حداقل تعداد سفارش خرید و حداقل تعداد سفارش فروش که بازارگردان باید طبق تعهدنامۀ بازارگردانی در سامانۀ معاملاتی به صورت فعال نگهدارد.
ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻔﺎرش اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ: حداقل تعداد سفارش خرید و حداقل تعداد سفارش فروش که بازارگردان باید طبق تعهدنامۀ بازارگردانی در سامانۀ معاملاتی به صورت فعال نگهدارد.
بند ب
ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻌﺎﻣﻼت روزاﻧﻪ: حداقل میزان معاملات در نماد معاملاتی مورد بازارگردانی است که بازارگردان موظف به انجام آن در یک روز معاملاتی می‌باشد تا تعهدات وی طبق این دستورالعمل درآن روز معاملاتی ایفاء شده تلقی شود.
ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻌﺎﻣﻼت روزاﻧﻪ: حداقل میزان معاملات در نماد معاملاتی مورد بازارگردانی است که بازارگردان موظف به انجام آن در یک روز معاملاتی می‌باشد تا تعهدات وی طبق این دستورالعمل درآن روز معاملاتی ایفاء شده تلقی شود.
بند ج
داﻣﻨﺔ مجاز ﻧﻮﺳﺎن قیمت: ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﺠﺎز ﻗﻴﻤﺖ نماد معاملاتی در ﻫﺮ جلسۀ معاملاتی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ تسویه و یا قیمت پایانی جلسۀ معاملاتی قبل اﺳﺖ.
داﻣﻨﺔ مجاز ﻧﻮﺳﺎن قیمت: ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﺠﺎز ﻗﻴﻤﺖ نماد معاملاتی در ﻫﺮ جلسۀ معاملاتی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ تسویه و یا قیمت پایانی جلسۀ معاملاتی قبل اﺳﺖ.
بند د
داﻣﻨﺔ ﻣﻈﻨﻪ: ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﺧﺘﻼف ﺑﻴﻦ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻔﺎرش ﺧﺮﻳﺪ و ﺳﻔﺎرش ﻓﺮوش در ﻫﺮ نماد معاملاتی بر حسب درﺻـﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎزارﮔﺮدان در ﺳﺎﻣﺎﻧﺔ ﻣﻌﺎﻣﻼت ﺑﻮرس وارد ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ. اﻳﻦ درﺻﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻔﺎرش ﺧﺮﻳﺪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲﺷﻮد.
داﻣﻨﺔ ﻣﻈﻨﻪ: ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﺧﺘﻼف ﺑﻴﻦ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻔﺎرش ﺧﺮﻳﺪ و ﺳﻔﺎرش ﻓﺮوش در ﻫﺮ نماد معاملاتی بر حسب درﺻـﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎزارﮔﺮدان در ﺳﺎﻣﺎﻧﺔ ﻣﻌﺎﻣﻼت ﺑﻮرس وارد ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ. اﻳﻦ درﺻﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻔﺎرش ﺧﺮﻳﺪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲﺷﻮد.
فصل دو – شرایط و مراحل اعطای مجوز بازارگردانی
ماده دو
هر شخص حقوقی که صلاحیت انجام فعالیت بازارگردانی در بورس به تشخیص سازمان را داشته باشد، با معرفی سازمان به بورس و پس از دریافت مجوز بازارگردانی، می¬تواند فعالیت خود را در بورس به عنوان بازارگردان آغاز نماید.
هر شخص حقوقی که صلاحیت انجام فعالیت بازارگردانی در بورس به تشخیص سازمان را داشته باشد، با معرفی سازمان به بورس و پس از دریافت مجوز بازارگردانی، می¬تواند فعالیت خود را در بورس به عنوان بازارگردان آغاز نماید.
ماده سه
جهت دریافت مجوز بازارگردانی در بورس، متقاضی باید درخواست خود را مطابق با فرمت اعلامی بورس ارائه نماید.
جهت دریافت مجوز بازارگردانی در بورس، متقاضی باید درخواست خود را مطابق با فرمت اعلامی بورس ارائه نماید.
ماده چهار
درخواست بازارگردانی حداقل شامل موارد ذیل می باشد:
درخواست بازارگردانی حداقل شامل موارد ذیل می باشد:
بند الف
مشخصات قراردادهای مورد تعهد برای بازارگردانی
مشخصات قراردادهای مورد تعهد برای بازارگردانی
بند ب
حداقل معاملات روزانه
حداقل معاملات روزانه
بند ج
دامنه مظنه
دامنه مظنه
بند د
حداقل سفارش انباشته
حداقل سفارش انباشته
ماده پنج
بورس حداکثر ظرف ۱۵ روز از دریافت درخواست متقاضی ، نظر خود را مبنی بر موافقت یا عدم موافقت با درخواست مذکور اعلام مینماید. در صورت موافقت بورس، چنانچه بازارگردان طی مهلت اعلامی، تعهدنامۀ بازارگردانی پیوست این دستورالعمل را امضاء و به تأیید بورس برساند و هم چنین در صورت لزوم تضامین لازم را نزد اتاق پایاپای تودیع نماید، مجوز بازارگردانی برای وی صادر می شود. شرایط بازارگردانی و تاریخ آغاز و پایان فعالیت مزبور در مجوز اعطایی ذکر خواهد شد.
بورس حداکثر ظرف ۱۵ روز از دریافت درخواست متقاضی ، نظر خود را مبنی بر موافقت یا عدم موافقت با درخواست مذکور اعلام مینماید. در صورت موافقت بورس، چنانچه بازارگردان طی مهلت اعلامی، تعهدنامۀ بازارگردانی پیوست این دستورالعمل را امضاء و به تأیید بورس برساند و هم چنین در صورت لزوم تضامین لازم را نزد اتاق پایاپای تودیع نماید، مجوز بازارگردانی برای وی صادر می شود. شرایط بازارگردانی و تاریخ آغاز و پایان فعالیت مزبور در مجوز اعطایی ذکر خواهد شد.
ماده شش
بورس قبل از اعطای مجوز شروع فعالیت بازارگردانی، قرارداد بازارگردانی در خصوص هر نماد معاملاتی شامل حداقل سفارش انباشته، حداقل معاملات روزانه، دامنۀ مظنه و حداقل دورۀ زمانی مورد قبول برای بازارگردانی را به تأیید سازمان می رساند.
بورس قبل از اعطای مجوز شروع فعالیت بازارگردانی، قرارداد بازارگردانی در خصوص هر نماد معاملاتی شامل حداقل سفارش انباشته، حداقل معاملات روزانه، دامنۀ مظنه و حداقل دورۀ زمانی مورد قبول برای بازارگردانی را به تأیید سازمان می رساند.
ماه هفت
مجوز بازارگردانی صادرشده توسط بورس، محدود و منحصر به نمادهای معاملاتی مندرج در مجوز مزبور می باشد و انجام فعالیت بازارگردانی در هر نماد دیگر منوط به طی مجدد فرایند دریافت مجوز می باشد.
مجوز بازارگردانی صادرشده توسط بورس، محدود و منحصر به نمادهای معاملاتی مندرج در مجوز مزبور می باشد و انجام فعالیت بازارگردانی در هر نماد دیگر منوط به طی مجدد فرایند دریافت مجوز می باشد.
فصل سه – وظایف و اختیارات بازارگردان
ماده هشت
بازارگردان موظف است امکانات مورد نیاز جهت انجام فعالیت بازارگردانی را حسب مقررات بورس فراهم نماید.
بازارگردان موظف است امکانات مورد نیاز جهت انجام فعالیت بازارگردانی را حسب مقررات بورس فراهم نماید.
ماده نه
بازارگردان موظف است کلیۀ معاملات بازارگردانی، دریافت‌ها، پرداخت‌ها، هزینه‌ها و درآمدهای مرتبط بازارگردانی را در سرفصل حساب‌های جداگانه ثبت و در مقاطع سه ماهه به سازمان گزارش نماید.
بازارگردان موظف است کلیۀ معاملات بازارگردانی، دریافت‌ها، پرداخت‌ها، هزینه‌ها و درآمدهای مرتبط بازارگردانی را در سرفصل حساب‌های جداگانه ثبت و در مقاطع سه ماهه به سازمان گزارش نماید.
ماده ده
بازارگردان موظف است، سفارش های خرید و فروش خود را با رعایت شرایط زیر وارد سامانۀ معاملات بورس نماید.
بازارگردان موظف است، سفارش های خرید و فروش خود را با رعایت شرایط زیر وارد سامانۀ معاملات بورس نماید.
بند الف
قیمت‌های پیشنهادی در این سفارش‌ها باید در دامنۀ مجاز نوسان باشند.
قیمت‌های پیشنهادی در این سفارش‌ها باید در دامنۀ مجاز نوسان باشند.
بند ب
تفاوت بین کمترین قیمت خرید در سفارش‌های خرید و بیشترین قیمت فروش در سفارش‌های فروش بازارگردان، حداکثر برابر دامنۀ مظنه باشد.
تفاوت بین کمترین قیمت خرید در سفارش‌های خرید و بیشترین قیمت فروش در سفارش‌های فروش بازارگردان، حداکثر برابر دامنۀ مظنه باشد.
بند ج
در هر لحظه از جلسۀ معاملاتی، سفارش‌های خرید و نیز سفارش‌های فروش هر کدام به تعداد حداقل سفارش انباشته در سامانۀ معاملاتی موجود باشد.
در هر لحظه از جلسۀ معاملاتی، سفارش‌های خرید و نیز سفارش‌های فروش هر کدام به تعداد حداقل سفارش انباشته در سامانۀ معاملاتی موجود باشد.
بند د
چنانچه حجم سفارش خرید یا فروش کمتر از حداقل سفارش انباشته شود، بازارگردان موظف است بلافاصله و حداکثر ظرف دو دقیقه، حداقل سفارش انباشته را در سامانه ثبت نماید.
چنانچه حجم سفارش خرید یا فروش کمتر از حداقل سفارش انباشته شود، بازارگردان موظف است بلافاصله و حداکثر ظرف دو دقیقه، حداقل سفارش انباشته را در سامانه ثبت نماید.
بند ه
سایر شرایط مربوط به بازارگردانی مندرج در تعهدنامه بر روی نماد مربوط را رعایت نماید.
سایر شرایط مربوط به بازارگردانی مندرج در تعهدنامه بر روی نماد مربوط را رعایت نماید.
ماده یازده
حجم معاملات روزانه بازارگردان باید برابر یا بیشتر از ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻌﺎﻣﻼت روزاﻧﻪ باشد.
حجم معاملات روزانه بازارگردان باید برابر یا بیشتر از ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻌﺎﻣﻼت روزاﻧﻪ باشد.
ماده دوازده
بازارگردان موظف است تعهدات خود را، در دورۀ زمانی مشخص در تعهدنامه و اطلاعیه های بورس ایفاء نماید.
بازارگردان موظف است تعهدات خود را، در دورۀ زمانی مشخص در تعهدنامه و اطلاعیه های بورس ایفاء نماید.
ماده سیزده
در صورتی که مقررات و مشخصات مربوط به نماد تعهد شده تغییر کند، بازارگردان می تواند تقاضای انصراف از فعالیت بازارگردانی خود را حداکثر تا موعد مقرر شده توسط بورس در تعهدنامه بازارگردانی به بورس ارائه نماید. در صورت موافقت بورس با تقاضای انصراف بازارگردان، بورس موظف است موضوع را به سازمان گزارش نموده و نسبت به اعلام عمومی آن در پایگاه اطلاع رسانی رسمی خود اقدام کند. در سایر موارد، انصراف از فعالیت بازارگردانی با موافقت بورس و تأیید سازمان امکان پذیر می باشد.
در صورتی که مقررات و مشخصات مربوط به نماد تعهد شده تغییر کند، بازارگردان می تواند تقاضای انصراف از فعالیت بازارگردانی خود را حداکثر تا موعد مقرر شده توسط بورس در تعهدنامه بازارگردانی به بورس ارائه نماید. در صورت موافقت بورس با تقاضای انصراف بازارگردان، بورس موظف است موضوع را به سازمان گزارش نموده و نسبت به اعلام عمومی آن در پایگاه اطلاع رسانی رسمی خود اقدام کند. در سایر موارد، انصراف از فعالیت بازارگردانی با موافقت بورس و تأیید سازمان امکان پذیر می باشد.
ماده چهارده
بازارگردان موظف است از ایستگاه معاملاتی اختصاص یافته برای انجام فعالیت بازارگردانی، صرفاً برای انجام امور مربوط به فعالیت بازارگردانی استفاده نماید.
بازارگردان موظف است از ایستگاه معاملاتی اختصاص یافته برای انجام فعالیت بازارگردانی، صرفاً برای انجام امور مربوط به فعالیت بازارگردانی استفاده نماید.
ماده پانزده
چنانچه شرایط زیر بصورت توأمان دو روز معاملاتی متوالی ادامه پیدا کند، بازارگردان از انجام تعهدات خود در روز معاملاتی بعد معاف می باشد:
چنانچه شرایط زیر بصورت توأمان دو روز معاملاتی متوالی ادامه پیدا کند، بازارگردان از انجام تعهدات خود در روز معاملاتی بعد معاف می باشد:
بند الف
وجود صف سفارش خرید یا فروش در نماد معاملاتی به گونه ای که صف سفارش به میزان حداقل مقرر مندرج در تعهدنامۀ بازارگردانی وجود داشته باشد.
وجود صف سفارش خرید یا فروش در نماد معاملاتی به گونه ای که صف سفارش به میزان حداقل مقرر مندرج در تعهدنامۀ بازارگردانی وجود داشته باشد.
بند ب
در صورتی که طی یک ساعت پایانی آخرین جلسه معاملاتی، کمتر از میزان مقرر مندرج در تعهدنامۀ بازارگردانی معامله شود.
در صورتی که طی یک ساعت پایانی آخرین جلسه معاملاتی، کمتر از میزان مقرر مندرج در تعهدنامۀ بازارگردانی معامله شود.
فصل چهار – وظایف و اختیارات بورس در امور مرتبط با بازارگردانی
ماده شانزده
بورس موظف است موارد ذیل را از طریق پایگاه اطلاع رسانی خود منتشر نماید:
بند الف
نام و مشخصات بازارگردان های دارای مجوز و هرگونه تغییرات آن ها
نام و مشخصات بازارگردان های دارای مجوز و هرگونه تغییرات آن ها
بند ب
فهرست نمادهای معاملاتی دارای بازارگردان و تغییرات آن
فهرست نمادهای معاملاتی دارای بازارگردان و تغییرات آن
ماده هفده
بورس موظف است بر چگونگی انجام وظایف بازارگردانی و همچنین استمرار شرایط در نظر گرفته شده در این دستورالعمل نظارت نماید.
بورس موظف است بر چگونگی انجام وظایف بازارگردانی و همچنین استمرار شرایط در نظر گرفته شده در این دستورالعمل نظارت نماید.
فصل پنج – سایر موارد
ماده هجده
در تعهدنامه بازارگردانی امتیازات ذیل می تواند برای بازارگردان درنظر گرفته شود:
در تعهدنامه بازارگردانی امتیازات ذیل می تواند برای بازارگردان درنظر گرفته شود:
بند الف
تخفیف در هزینه های دسترسی به سامانه معاملاتی بورس، به تصویب هیئت مدیرۀ بورس.
تخفیف در هزینه های دسترسی به سامانه معاملاتی بورس، به تصویب هیئت مدیرۀ بورس.
بند ب
تخفیف در کارمزد بورس از معاملات بازارگردان، به تصویب هیئت مدیرۀ بورس.
بند ج
تخفیف در وجوه تضمین موضوع هر قرارداد. تضمینات موضوع این بند باید به تصویب هیئت مدیرۀ شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویۀ وجوه برسد.
ماده نوزده
در صورت نقض مفاد این دستورالعمل یا سایر تعهدات توسط بازارگردان یا بورس، مرجع رسیدگی کننده مطابق ” دستورالعمل انضباطی نهادهای مالی غیر کارگزار” و سایر مقررات مربوطه به تخلفات انضباطی آن ها رسیدگی خواهد نمود.
در صورت نقض مفاد این دستورالعمل یا سایر تعهدات توسط بازارگردان یا بورس، مرجع رسیدگی کننده مطابق ” دستورالعمل انضباطی نهادهای مالی غیر کارگزار” و سایر مقررات مربوطه به تخلفات انضباطی آن ها رسیدگی خواهد نمود.
ماده مؤخره
این دستورالعمل در ۱۹ ماده در تاریخ ۱۳۹۵/۰۶/۲۸ به تصویب هیئت مدیرۀ سازمان بورس و اوراق بهادار رسید.
این دستورالعمل در ۱۹ ماده در تاریخ ۱۳۹۵/۰۶/۲۸ به تصویب هیئت مدیرۀ سازمان بورس و اوراق بهادار رسید.
پیوست – تعهدنامۀ فعالیت بازارگردانی در بورس کالای ایران
به موجب این سند، شرکت …………… به شماره ثبت ………………….. ثبت شرکت‌های…………….به شناسه ملی ………………. به نشانی ………………………………. با نمایندگی …………..دارنده/دارندگان امضای مجاز و تعهدآور شرکت مزبور به موجب روزنامه رسمی شماره…………مورخ……………………..، که از این پس بازارگردان نامیده می شود، تعهد مینماید فعالیت بازارگردانی نمادهای معاملاتی زیر را در شرکت بورس کالای ایران به نحو کامل و صحیح، طبق قانون بازار اوراق بهادار و سایر مقررات مرتبط انجام دهد و کلیه مفاد این تعهدنامه مورد پذیرش و تأیید این شرکت است.
بند اول: مشخصات نمادهای معاملاتی مورد تعهد برای بازارگردانی:
| ردیف | نماد معاملاتی | دوره زمانی فعالیت | زمان بندی اجرای تعهدات | تعداد معاملات موضوع بند ب ماده ۱۵ | تعداد حداقلصف سفارش موضوع بند الف ماده ۱۵ |
بند دوم: تعهدات بازارگردان در دورۀ زمانی بازارگردانی به شرح زیر مورد تایید و پذیرش است:
۱- دامنه مظنه: حداکثر ……………. درصد در هر روز معاملاتی
۲- حداقل سفارش انباشته: حداقل ………………. حجم خرید و حداقل ………………. حجم فروش در هر روز معاملاتی
۳- معافیت از تعهد حداقل سفارش انباشته به شرط انجام حداقل …………….. معامله
۴- دوره زمانی بازارگردانی: از تاریخ شروع فعالیت ذکر شده در مجوز بازارگردانی الی………………
بند سوم: زمان بندی اجرای تعهدات در طول جلسه معاملاتی
بازارگردان متعهد است کلیۀ تعهدات را با توجه به زمانبندی و اطلاعیه های بورس به نحو کامل انجام دهد.
بند چهارم: امتیازات اعطا شده به بازارگردان
۱. ترکیب وجه تضمین اولیه
۲. کارمزد
۳. هزینه‌های دسترسی به سامانه معاملاتی
بند پنجم: ترکیب تضامین بازارگردان
بازارگردان اقرار مینماید میزان ……………….. تضامین به شکل ……………….. را جهت ایفای تعهدات خویش به اتاق پایاپای ارائه نموده و نامۀ شمارۀ ………………………. مبنی بر تأیید اتاق پایاپای به پیوست ارائه شده است.
| ردیف | نام و نام خانوادگی صاحبان امضای مجاز | امضاء |
| ۱ |
|
|
| ۲ |
|
مهر شرکت
[/private]
دیدگاه‌ها