دستورالعمل اجرایی رینگ صادراتی بورس کالای ایران(شرکت سهامی عام)

این دستورالعمل براساس پیشنهاد مورخ ۱۳۸۸/۰۴/۲۳ بورس کالای ایران، در تاریخ ۱۳۸۸/۰۵/۲۴ شامل ۲۱ ماده و ۱۸ تبصره، به تصویب هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار رسید. 

 ماده یک

اصطلاحات و واژه‌های بکار گرفته‌شده در این دستورالعمل دارای معانی زیر می‌باشند:

بند یک

استانداردهای تجارت بین‌المللی: شامل شرائط انتقال مالکیت، مخاطرات و قیمت کالا و تعهدات طرفین یک معامله براساس آخرین قواعد پذیرفته شده تجارت بین‌المللی می‌باشد.

بند دو

 اطلاعیه عرضه: سندی است که بورس براساس اطلاعات دریافتی عرضه از کارگزار فروشنده تنظیم و از طریق سایت رسمی خود و سامانه معاملاتی به عموم و کارگزاران اطلاع‌رسانی می‌نماید. مجموعه اطلاعات عرضه‌ که کارگزار فروشنده ملزم به ارائه آن به بورس می‌باشد و فرم اطلاعیه عرضه به تصویب هیئت مدیره بورس می‌رسد.

[private]

بند سه

اعلامیه پیش‌گشایش (Pre-advice): سندی است حاوی اطلاعات اولیه اعتبار اسنادی که در مواقع مقتضی توسط بانک گشایش کننده اعتبار اسنادی به بانک طرف فروشنده ارسال می‌گردد.

بند چهار

بازار هدف بین‌المللی: منظور مقصدی خارج از ایران است که فروشنده و خریدار با هدف انتقال کالا به آن مقصد، کالا را در رینگ صادراتی معامله می‌نمایند.

بند پنج

بورس: بورس کالای ایران (شرکت سهامی عام) است.

بند شش

 پیش فاکتور (پرفرما): سندی است تعهدآور که پس از انجام معامله در بورس از سوی فروشنده صادر و کلیه شرائط معامله در آن درج می‌گردد.

بند هفت

تسویه: عبارت است از تائید انجام فرآیند صدور حواله خرید توسط فروشنده و پرداخت وجه معامله یا تصفیه آن توسط خریدار، از جانب بورس طبق مستندات دریافتی که براساس آن معامله قطعی می‌گردد.

بند هشت

تقاضا: عبارت است از اعلام آمادگی برای خرید مقدار معینی کالا از طرف کارگزار خریدار.

بند نه

حواله خرید: سندی است که توسط بورس، فروشنده یا کارگزار فروشنده به نام خریدار صادر یا تائید می‌شود و خریدار می‌تواند با ارائه آن به انبارهای اعلام شده توسط فروشنده و مورد تائید بورس کالای خریداری شده را تحویل گیرد.

بند ده

 خسارت: مبلغی است که هر یک از طرفین قرارداد یا اشخاص ثالث حسب مورد در صورت فعل یا ترک فعل معین طبق مقررات و توافقات فی‌مابین موظف به پرداخت آن می‌باشند.

بند یازده

روز کاری: روزهایی است که جزء تعطیلات رسمی کشور جمهوری اسلامی ایران نیست و بورس در آن روز طبق مقررات فعالیت دارد.

بند دوازده

رینگ صادراتی: جلسه معاملاتی بورس برای معامله کالاهایی می‌باشد که مقصد آنها صرفاً بازار هدف بین‌المللی است.

بند سیزده

سازمان: “سازمان بورس و اوراق بهادار” ایران است.

بند چهارده

سامانه معاملاتی: شبکه الکترونیک یا غیر الکترونیکی است که بورس و کارگزاران از آن برای انجام معاملات استفاده می‌نمایند.

بند پانزده

شرائط پرداخت: شرائط تسویه وجه معامله اعم از نقدی، اعتباری، نقدی و اعتباری و یا هر روش پرداخت دیگر که طبق مقررات مورد قبول بورس بوده و در اطلاعیه عرضه اعلام می‌گردد.

بند شانزده

 شرائط تحویل: شرائطی است شامل کیفیت کالا، نوع بسته‌بندی، وسیله حمل و نقل، مابه‌التفاوت حمل، وضعیت اظهارنامه گمرکی و سایر مواردی که طبق مقررات در اطلاعیه عرضه اعلام و فروشنده کالای معامله‌شده را براساس آن به خریدار تحویل می‌دهد.

بند هفده

 شرائط غیرمترقبه (فرس ماژور): شرائطی است خارجی‌، غیرقابل اجتناب و غیر قابل پیش بینی که در نتیجه وقوع آن متعهد اعم از خریدار و فروشنده قادر به انجام تعهد خود نباشد.

بند هجده

 عدم رقابت: وضعیتی است که در رینگ صادراتی متقاضیان خرید قیمت پایه عرضه را پذیرفته‌اند، لیکن جمع تقاضای کالا از عرضه کالا کمتر است.

بند نوزده

 عرضه: عبارت است از اعلام آمادگی برای فروش مقدار معینی کالا از طرف کارگزار فروشنده.

بند بیست

عرضه مجدد: منظور عرضه‌ای است که پس از عدم معامله کالا در عرضه نوبت اول در همان رینگ صادراتی انجام می‌شود.

بند بیست و یک

عرضه نوبت اول: منظور اولین عرضه یک کالا در طی یک رینگ صادراتی بورس است.

بند بیست و دو

 قیمت پایه: قیمتی است که عرضه‌کننده ملزم است برای عرضه کالا در بورس طبق مقررات اعلام نماید. این قیمت مبنای شروع حراج در رینگ صادراتی است.

بند بیست و سه

قیمت معامله: قیمتی است که معامله در رینگ صادراتی براساس آن صورت می‌گیرد و علاوه بر ثبت در سیستم معاملاتی بورس توسط بورس اعلام می‌گردد.

بند بیست و چهار

قیمت نهایی: قیمتی است که حسب شرائط پرداخت اعلام شده در اطلاعیه عرضه، در زمان تحویل، حمل یا بارگیری کالای معامله شده مشخص می‌گردد.

بند بیست و پنج

کارگزار: یکی از کارگزاران مجاز پذیرفته‌ شده در بورس است که کالا را برای دیگران و به حساب آنها معامله می‌نماید.

بند بیست و شش

 مابه‌التفاوت حمل: میزان نوسان وزن یا حجم کالاهای معامله‌شده در هنگام تحویل که از نظر بورس مجاز می‌باشد.

بند بیست و هفت

 مشتری: شخصی است که متقاضی خرید یا فروش کالا در بورس است.

بند بیست و هشت

مقررات: الزاماتی است که توسط مراجع ذیصلاح در چارچوب اختیارات آنها وضع شده و بورس، کارگزار، مشتریان و سایر اشخاص ذیربط بورس موظف به رعایت آنها هستند.

بند بیست و نه

 هزینه‌های جانبی: کلیه هزینه‌هایی است که طبق شرائط پرداخت، خریدار علاوه بر قیمت معامله موظف به پرداخت یا تصفیه آن می‌باشد.

 ماده دو

بورس مکلف است با رویه معینی که به تصویب هیئت مدیره بورس می‌رسد، خریداران رینگ صادراتی را قبل از هرگونه معامله در بورس نزد خود ثبت نماید. عرضه‌کنندگان کالاهای صادراتی، کارگزاران و خریداران موظفند اطلاعات مورد نیاز را حسب درخواست به بورس ارائه نمایند.

تبصره

ثبت سفارش خریدار توسط کارگزار جهت انجام معامله در رینگ صادراتی منوط به ثبت نام خریدار در فهرست خریداران رینگ صادراتی است.

 ماده سه

بورس مکلف است برای کالاهایی که در رینگ صادراتی عرضه می‌شوند شناسه‌ معاملاتی مجزا از شناسه آن کالا در سایر رینگ‌های معاملاتی خود تعریف و از آن استفاده نماید.

 ماده چهار

بورس مکلف است قبل از شروع هر رینگ صادراتی آخرین نرخ‌های معادل ریال اعلامی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و یا یکی از بانک‌های دیگر دارای عاملیت از طرف بانک مرکزی برای ارزهای خارجی که عرضه‌های آن روز بر مبنای آنها صورت می‌گیرد را از طریق سایت رسمی خود به اطلاع عموم برساند.

تبصره یک

نرخ‌های معادل ریال اعلام‌شده در هر روز براساس این ماده مبنای کلیه محاسبات بورس برای تسویه معاملات آن روز، کارمزدها، خسارت‌ها و سایر هزینه‌ها خواهد بود.

تبصره دو

در صورت درخواست خریدار و موافقت فروشنده و اعلام کتبی مراتب توسط کارگزار فروشنده مبنی بر تسویه معامله با ارزی غیر از ارز اعلام شده قبلی به بورس، ارز توافق شده جدید می‌تواند مبنای تسویه قرار گیرد. هیئت مدیره بورس موظف است یک مرجع معتبر بین‌المللی یا داخلی اعلام کننده نرخ‌های تبدیل ارز را تعیین نماید.

 ماده پنج

بورس موظف است اطلاعات هر عرضه را که به تائید فروشنده رسیده است از طریق کارگزار فروشنده دریافت و حداقل ۲ روز کاری قبل از عرضه در بورس از طریق سایت رسمی خود و سامانه معاملاتی در قالب اطلاعیه عرضه به عموم و کارگزاران اطلاع رسانی نماید

تبصره

در صورتیکه کارگزار فروشنده تغییری در اطلاعات عرضه را به بورس اعلام ننماید، اطلاعیه عرضه بورس حداکثر برای ۳ روز کاری پس از روز عرضه نوبت اول معتبر خواهد بود، لیکن بورس موظف است حداقل تا ساعت ۲۴ هر روز، برنامه عرضه‌های نوبت اول رینگ صادراتی روز کاری آینده خود را از طریق سایت رسمی و سامانه معاملاتی خود به عموم و کارگزاران اعلام نماید.

 ماده شش

قیمت نهایی طبق اعلام فروشنده در اطلاعیه عرضه می¬تواند متفاوت با قیمت معامله باشد. به هر ترتیب قیمت نهایی باید بر مبنای قیمت معامله محاسبه گردد.

تبصره

فروشنده مکلف است جزئیات نحوه محاسبه قیمت نهایی را بر اساس قیمت معامله و همچنین هزینه‌های جانبی کالای عرضه شده را از طریق کارگزار خود به بورس اعلام نماید. درج این اطلاعات در اطلاعیه عرضه توسط بورس الزامی است.

 ماده هفت

کارگزار خریدار مکلف است هنگام دریافت سفارش خرید حداقل معادل پنج درصد ارزش معامله را، براساس قیمت پایه کالای عرضه‌شده جهت تأمین هزینه‌ها و خسارت‌های مذکور در این دستورالعمل، از خریدار دریافت و در حساب پیش دریافت از مشتری منظور نماید. در هر صورت جبران تمامی کارمزدها، هزینه‌ها و خسارت‌هایی که طبق مقررات باید از محل پنج درصد مذکور تأمین ‌گردد، بر عهده کارگزار خریدار خواهد بود.

 ماده هشت

کلیه معاملات انجام گرفته در رینگ صادراتی با تائید بورس قطعی می‌گردد. بورس مکلف است پس از پرداخت وجه معامله توسط خریدار یا اخذ تائیدیه فروشنده مبنی بر تسویه معامله توسط خریدار نسبت به قطعی‌کردن معامله طبق رویه خود اقدام نماید و کلیه کارمزدهای متعلقه و خسارت‌های مربوطه را براساس ارزش کالا به قیمت معامله از طرفین وصول نماید. کارمزدهای اخذ شده مذکور قطعی بوده و قابل استرداد نمی‌باشد.

 ماده نه

در تسویه نقدی معامله، خریدار حداکثر ۵ روز کاری از تاریخ معامله مهلت خواهد داشت تا معامله را تسویه نماید و این مدت به هیچ وجه قابل تمدید نیست. 

تبصره یک

در صورت تسویه نقدی معامله پس از سپری‌شدن ۵ روز کاری از تاریخ معامله، کارگزار خریدار مکلف است به ازای هر روزتقویمی تأخیر ۲۵/۰ درصد ارزش کالا به قیمت معامله را به عنوان خسارت از طریق بورس به فروشنده پرداخت نماید. دوره پرداخت خسارت تأخیر حداکثر ۱۰ روز تقویمی است.

تبصره دو

چنانچه خریدار نتواند از طریق کارگزار خود طی مدت ۱۰ روزتقویمی پس از پایان مهلت تسویه نقدی نسبت به تسویه تعهدات خود اقدام نماید، معامله مورد نظر کن لم یکن تلقی گردیده و کارگزار خریدار مکلف است کلیه کارمزدهای متعلقه و ۵/۲ درصد ارزش کالا به قیمت معامله را به عنوان خسارت‌ از طریق بورس به فروشنده پرداخت نماید.

 ماده ده

در صورتی که حسب اطلاعیه عرضه، پرداخت تمام یا بخشی از وجه معامله از طریق اعتبار اسنادی یا ضمانت نامه بانکی مورد قبول فروشنده باشد، خریدار مکلف است حداکثر ظرف مدت ۵ روز کاری پس از تاریخ معامله اعلامیه پیش‌گشایش و حداکثر ظرف مدت ۱۰ روز کاری پس از تاریخ معامله، اعتبار اسنادی را براساس شرائط اعلامی از طرف فروشنده در اطلاعیه عرضه گشایش یا ضمانت نامه بانکی را ارائه نماید و همزمان به فروشنده، کارگزار فروشنده و بورس اطلاع دهد.

تبصره یک

مدارک و اسنادی که لازم است خریدار ضمن اعلام گشایش اعتبار اسنادی یا ارائه ضمانت نامه بانکی به فروشنده، کارگزار فروشنده و بورس ارائه گردد، توسط هیئت مدیره بورس تعیین می‌شود.

تبصره دو

در صورت گشایش اعتبار اسنادی یا ارائه ضمانت نامه بانکی توسط خریدار پس از سپری شدن ۱۰ روز کاری از تاریخ معامله، کارگزار خریدار مکلف است به ازای هر روزتقویمی تأخیر معادل ۰/۲۵ درصد ارزش کالا به قیمت معامله را به عنوان خسارت تأخیر از طریق بورس به فروشنده پرداخت نماید. دوره پرداخت خسارت تأخیر حداکثر ۱۰ روزتقویمی است. 

تبصره سه

چنانچه خریدار نتواند از طریق کارگزار خود طی مدت ۱۰ روز تقویمی پس از پایان مهلت گشایش اعتبار اسنادی یا ارائه ضمانت‌نامه بانکی نسبت به تسویه تعهدات موضوع این ماده اقدام نماید، معامله مورد نظر کن لم یکن تلقی گردیده و کارگزار خریدار مکلف است کلیه کارمزدهای متعلقه و ۲/۵ درصد ارزش کالا به قیمت معامله را به عنوان خسارت از طریق بورس به فروشنده پرداخت نماید.

تبصره چهار

از آنجایی که تمام یا بخشی از وجه معاملات موضوع این ماده بصورت اعتباری توسط فروشنده تسویه می‌گردد، مسئولیت بورس کالا صرفاٌ تا گشایش اعتبار اسنادی یا ارائه ضمانت‌نامه بانکی در مهلت‌های مقرر در این دستورالعمل می‌باشد و هرگونه شرط لازم از سوی فروشنده جهت ایفای تعهدات بعدی خریدار باید در اعتبار اسنادی یا ضمانت‌نامه بانکی پیش‌بینی و قید ‌گردد.

 ماده یازده

در صورت درخواست خریدار و موافقت فروشنده، خریدار می‌تواند معامله‌ای را که تمام یا بخشی از وجه آن طبق اطلاعیه عرضه باید از طریق گشایش اعتبار اسنادی یا ارائه ضمانت نامه بانکی تسویه گردد، به صورت نقدی تسویه نماید و یا معامله‌ای را که طبق اطلاعیه عرضه باید بصورت نقدی تسویه گردد، تمام یا بخشی از وجه آن را، از طریق گشایش اعتبار اسنادی یا ارائه ضمانت نامه بانکی تسویه نماید. در این صورت کارگزار خریدار موظف است مراتب را حداکثر ظرف مدت ۵ روز کاری پس از روز معامله به بورس اعلام و معامله را حسب مفاد مواد ۹ و ۱۰ این دستورالعمل حسب مورد تسویه نماید.

 ماده دوازده

کارگزار خریدار مکلف است پس از گشایش اعتبار اسنادی یا ارائه ضمانت نامه بانکی توسط خریدار مطابق شرایط اطلاعیه عرضه، سپرده دریافتی از خریدار موضوع ماده ۷ این دستورالعمل را پس از کسر هزینه‌ها و خسارت‌های موضوع این دستورالعمل، به خریدار مسترد نماید.

 ماده سیزده

در کلیه معاملاتی که قیمت نهایی اعلام شده توسط فروشنده معادل قیمت معامله نباشد، کارگزار خریدار مکلف است حداکثر تا ۱۰ روز کاری پس از انجام معامله اسناد لازم جهت تسویه را به کارگزار فروشنده، فروشنده و بورس ارائه نماید.

تبصره یک

اسنادی که لازم است جهت تسویه معامله ارائه شود، باید در اطلاعیه عرضه قید گردد.

تبصره دو

در صورت عدم ارائه اسناد لازم طی مهلت ۱۰ روز کاری پس از معامله کارگزار خریدار مکلف است به ازای هر روز تقویمی تأخیر معادل ۰/۲۵ درصد ارزش کالا به قیمت معامله را به عنوان خسارت از طریق بورس به فروشنده پرداخت نماید. دوره پرداخت خسارت تأخیر حداکثر ۱۰ روز تقویمی است.

تبصره سه

چنانچه خریدار نتواند از طریق کارگزار خود طی مدت ۱۰روز تقویمی پس از پایان مهلت ارائه مستندات لازم جهت تسویه معامله نسبت به ارائه مستندات مذکور اقدام نماید، معامله مورد نظر کن لم یکن تلقی گردیده و کارگزار خریدار مکلف است کلیه کارمزدهای متعلقه و ۲/۵ درصد ارزش کالا به قیمت معامله را به عنوان خسارت از طریق بورس به فروشنده پرداخت نماید.

 ماده چهارده

خریدار می‌تواند پس از انجام معامله در بورس تا قبل از پایان مهلت تسویه، از طریق کارگزار خود تقاضای فسخ معامله را بنماید. در این صورت پس از پرداخت کلیه کارمزدهای متعلقه و ۲/۵ درصد ارزش کالا به قیمت معامله به عنوان خسارت فروشنده توسط کارگزار خریدار، معامله مذکور فسخ خواهد گردید.

 ماده پانزده

کارگزار فروشنده مکلف است حسب اعلام بورس، حواله خرید را بطور همزمان به بورس و کارگزار خریدار ارائه نماید. فروشنده مکلف است حداکثر تا ۷۲ ساعت پس از زمان مندرج در اطلاعیه عرضه نسبت به تحویل کالا به خریدار یا حمل آن به مقصد خریدار اقدام نماید.

تبصره یک

در صورت تحویل کالا پس از پایان مهلت مقرر در این ماده، فروشنده موظف است به ازای هر روزتقویمی تأخیر معادل ۰/۲۵ درصد ارزش کالا به قیمت معامله را به عنوان خسارت به خریدار پرداخت نماید. دوره پرداخت خسارت تأخیر حداکثر ۱۰ روز تقویمی است.

تبصره دو

چنانچه فروشنده نتواند طی مدت ۱۰ روز تقویمی پس از پایان مهلت مقرر در این ماده نسبت به تحویل کالا اقدام نماید، معامله مورد نظر کن لم یکن تلقی گردیده و فروشنده مکلف است اصل مبلغ دریافتی بابت معامله، ۲/۵ درصد ارزش کالا به قیمت معامله به عنوان خسارت تاخیر، کلیه کارمزدهای متعلقه و سایر هزینه‌ها و خسارات متعلقه را به خریدار پرداخت نماید. 

تبصره سه

در صورتی که فروشنده وخریدار توافق نمایند که علی رغم تاخیر تحویل بیش از ۱۰ روزتقویمی از سوی فروشنده، معامله به قوت خود باقی بماند، کالای موضوع معامله از نظر بورس تحویل شده تلقی گردیده و کلیه مسئولیت‌های بعدی بر عهده خریدار و فروشنده خواهد بود. 

 ماده شانزده

چنانچه در اطلاعیه عرضه قید شود که فروشنده، کالا را نزد گمرک به نام خود اظهار خواهد کرد، فروشنده مکلف است حداکثر ظرف دو هفته پس از تسویه معامله توسط بورس، نسبت به اظهار کالا در گمرک و سپردن ضمانت نامه‌های لازم به نام خود اقدام نماید. در صورت تاخیر در ایفای تعهد موضوع این ماده توسط فروشنده، وی باید به ازای هر روز تقویمی تاخیر معادل ۰/۲۵ درصد ارزش کالا به قیمت معامله را به عنوان خسارت به خریدار پرداخت نماید.

 ماده هفده

در صورت عدم رقابت، کالای مازاد تا پایان همان رینگ صادراتی با قیمت پایه قابل عرضه مجدد به متقاضیان خواهد بود. 

تبصره

در صورت وجود کالای مازاد پس از یک رینگ صادراتی، فروشنده می‌تواند کالای مازاد را با همان قیمت و حداکثر طی مدت زمانی که به تفکیک هر کالا، گروه کالا و یا کل کالاهای پذیرفته‌شده به تصویب هیئت مدیره بورس می‌رسد، به متقاضیان عرضه نماید. در هر صورت معامله کالای مازاد طبق این ماده حداکثر تا عرضه بعدی کالا در رینگ صادراتی امکان‌پذیر است.

 ماده هجده

کالاهای معامله‌شده در رینگ صادراتی، مختص صادرات و انتقال به بازار هدف بین‌المللی است. کلیه مسئولیت‌های قانونی و خسارت‌های ناشی از تقصیر خریدار در صادرات کالا به بازار هدف بین‌المللی مستقیماً متوجه وی خواهد بود.

 ماده نوزده

حل و فصل هرگونه اختلاف فیمابین خریدار و فروشنده ، در چارچوب توافقاتی که اسناد آن قبلاً طبق مقررات به بورس ارائه گردیده، براساس استانداردهای تجارت بین‌المللی و از طریق مراجع قانونی صالح به رسیدگی قابل پیگیری خواهد بود.

 ماده بیست

در صورتی که عدم ایفای تعهدات ناشی از شرائط غیرمترقبه باشد، خریدار و فروشنده یا هر دوی آنها حسب مورد مسئولیتی درخصوص تادیه خسارات طرف مقابل بر عهده نخواهند داشت. 

 ماده بیست و یک

موارد پیش‌بینی نشده در این دستورالعمل، مشمول سایر مقررات حاکم بر فعالیت بورس خواهد بود.     

[/private]