دستورالعمل اجرایی کمیته پذیرش و نظارت بر موسسات حسابرسی معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار

در راستای اجرای ماده ۳ دستورالعمل موسسات حسابرسی معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار، این دستورالعمل تحت عنوان “دستورالعمل اجرایی کمیته پذیرش و نظارت بر موسسات حسابرسی معتمد سازمان” که از این پس به اختصار “دستورالعمل اجرایی” نامیده می‌شود، توسط کمیته پذیرش و نظارت بر موسسات حسابرسی معتمد سازمان پیشنهاد و در تاریخ  ۱۳۸۶/۱۲/۱۴ به تصویب هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار رسید.

 فصل یک – تعریف اصطلاحات

ماده یک

اصطلاحات و واژه‌هایی که در این دستورالعمل به کار رفته است دارای معانی زیر می‌باشد:

بند یک

سازمان: سازمان بورس و اوراق بهادار است که به موجب ماده ۵ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب آذرماه ۱۳۸۴ تشکیل شده است و از این پس به اختصار “سازمان” نامیده می‌شود.

[private]

بند دو

جامعه: جامعه حسابداران رسمی ایران است که به موجب ماده واحده قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه‌ای حسابداران ذیصلاح به عنوان حسابدار رسمی مصوب ۱۳۷۲ تشکیل گردیده است و از این پس به اختصار “جامعه” نامیده می‌شود.

بند سه

کمیته: کمیته پذیرش و نظارت بر موسسات حسابرسی معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار است که بر اساس ماده ۳ دستورالعمل موسسات حسابرسی معتمد سازمان تشکیل شده است و از این پس به اختصار “کمیته” نامیده می‌شود.

بند چهار

موسسه حسابرسی معتمد: موسسه حسابرسی معتمد سازمان است که بر اساس ضوابط دستورالعمل موسسات حسابرسی معتمد سازمان مورد پذیرش قرار می‌گیرد و در فهرست موسسات حسابرسی معتمد سازمان درج می‌شود.

بند پنج

دستورالعمل: دستورالعمل موسسات حسابرسی معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار است که در تاریخ ۱۳۸۶/۵/۸ به تصویب شورای عالی بورس اوراق بهادار رسیده است و از این پس به اختصار “دستورالعمل” نامیده می‌شود.

بند شش

دستورالعمل اجرایی: دستورالعمل اجرایی کمیته پذیرش و نظارت بر موسسات حسابرسی معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار است که از این پس به اختصار دستورالعمل اجرایی نامیده می‌شود.

 فصل دو – وظایف و ساختار کمیته

ماده دو

وظایف کمیته در چارچوب دستورالعمل به شرح زیر می‌باشد:

بند یک

در ارتباط با پذیرش موسسات حسابرسی متقاضی:
۲-۱-۱- بررسی تقاضاهای پذیرش موسسات حسابرسی متقاضی ظرف ۱۵ روز از تاریخ تکمیل مدارک مورد نیاز
۲-۱-۲- اعلام موارد نقص اطلاعات و مدارک تقاضاهای پذیرش به سازمان
۲-۱-۳- اعلام تصمیمات کمیته در خصوص رد یا قبول تقاضاهای پذیرش موسسات حسابرسی متقاضی به سازمان (با ذکر دلایل در صورت رد تقاضا)
۲-۱-۴- بررسی اعتراض موسسات حسابرسی متقاضی در خصوص رد تقاضای پذیرش و اعلام نتیجه آن به سازمان ظرف ۱۵ روز از تاریخ دریافت اعتراض
۲-۱-۵- سایر موارد پیش‌بینی شده در دستورالعمل

بند دو

در ارتباط با نظارت بر موسسات حسابرسی معتمد:
۲-۲-۱- حصول اطمینان از حفظ شرایط مقرر در دستورالعمل توسط موسسات حسابرسی معتمد پس از پذیرش آنها
۲-۲-۲- حصول اطمینان از رعایت مقررات سازمان در خصوص فعالیت موسسات حسابرسی معتمد
۲-۲-۳- مکاتبه با موسسات حسابرسی و جامعه و درخواست اطلاعات، اسناد و مدارک از آنها در راستای انجام وظایف محوله
۲-۲-۴- در صورت لزوم، مراجعه به محل موسسات حسابرسی از طریق کار گروه کنترل کیفیت جامعه و بازرسی موسسات حسابرسی 
۲-۲-۵- بررسی موارد ارجاع شده از سوی واحدهای نظارت سازمان یا شکایتهای واصله در خصوص گزارش‌های حسابرسی و اعلام کتبی موارد حاکی از عدم رعایت استانداردهای حسابرسی و سایر اصول و ضوابط حرفه و یا هرگونه سوال و ابهام به جامعه یا سازمان حسابرسی
۲-۲-۶- پیگیری اعلام نتیجه موارد ارجاع شده به جامعه یا سازمان حسابرسی
۲-۲-۷- پیگیری انجام اموری که در چارچوب این دستورالعمل به عهده جامعه گذاشته شده است.
۲-۲-۸- پیگیری انجام سایر اموری که طبق این دستورالعمل بر عهده موسسات حسابرسی معتمد گذاشته شده است.
۲-۲-۹- سایر موارد پیش‌بینی شده در دستورالعمل

بند سه

۲-۳-۱- طراحی فرمها، روش‌ها و نوع اطلاعات مورد نیاز در راستای انجام وظایف یاد شده در فوق و تجدیدنظر در آنها در صورت لزوم
۲-۳-۲- برنامه‌ریزی در خصوص ایجاد بانک اطلاعاتی مکانیزه در خصوص موسسات حسابرسی معتمد جهت تسهیل انجام وظایف کمیته و نگهداری سوابق
۲-۳-۳- تصمیم‌گیری در خصوص امور مربوط به دبیرخانه و سایر امور مربوط به کمیته
۲-۳-۴- بررسی و پیشنهاد اصلاح ساختار سازمانی موجود به سازمان جهت اطمینان از اجرای مطلوب وظایف کمیته

ماده سه

اعضای کمیته از بین خود یک نفر را به عنوان رئیس کمیته و یک نفر دیگر را به عنوان نائب رئیس کمیته انتخاب می‌نماید.

ماده چهار

اداره جلسات به عهده رئیس کمیته می‌باشد و در غیاب رئیس، نائب رئیس کمیته اداره جلسات را برعهده خواهد داشت.

ماده پنج

کمیته دارای یک دبیرخانه است که وظیفه تدارک و برنامه‌ریزی لازم به منظور تشکیل جلسات، ثبت و ضبط و نگهداری سوابق کمیته، تنظیم دعوتنامه، دستورجلسات، صورتجلسات و مکاتبات کمیته، هماهنگی امور کمیته و تنظیم روابط کمیته با سازمان را برعهده دارد.

ماده شش

به منظور اداره امور دبیرخانه، اعضای کمیته یک نفر را با معرفی سازمان به عنوان دبیر کمیته انتخاب می‌نمایند.

ماده هفت

دبیرخانه کمیته در محل سازمان استقرار دارد و به منظور پیشبرد امور کمیته، سازمان موظف است محل مناسب، بودجه لازم، امکانات و تسهیلات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و نیروی انسانی سازمانی و یا تخصصی و کارشناسی مورد نیاز را در اختیار دبیرخانه قرار دهد.

 فصل سه – جلسات کمیته و نحوه بررسی‌ها

ماده هشت

جلسات کمیته حداقل هر دو هفته یکبار برگزار می‌شود که برنامه زمان‌بندی آن باید به صورت دوره‌های شش ماهه توسط دبیرخانه تهیه شود. برنامه زمان‌بندی جلسات هر دوره شش‌ماهه باید قبل از شروع دوره مربوط به تصویب کمیته برسد.

تبصره

طول مدت هر جلسه حداقل ۳ ساعت خواهد بود.

ماده نه

کمیته در ابتدای هر سال باید با توجه به تجربیات گذشته و وضعیت موجود، برنامه یکساله و اولویت‌های کاری خود را در چارچوب وظایف موضوع ماده ۲ تعیین و تصویب نماید.

ماده ده

دستور کار هر جلسه در چارچوب اولویت‌های کاری و برنامه مصوب کمیته، در جلسه قبل یا حداقل یک هفته قبل از برگزاری جلسه از طریق هماهنگی با اعضای کمیته مشخص می‌شود.

ماده یازده

دبیرخانه موظف است یک هفته قبل از برگزاری جلسه، بر اساس برنامه زمان‌بندی مصوب، با تنظیم و ارسال دعوتنامه کتبی که در آن زمان و مکان برگزاری و دستور جلسه قید می‌گردد، از اعضای کمیته برای شرکت در جلسه دعوت نماید.

تبصره

اطلاعات و مدارک مربوط به دستور کار جلسه به همراه دعوتنامه از سوی دبیرخانه، به هر یک از اعضای کمیته تحویل و یا ارسال می‌گردد. اطلاعات و مدارک مربوط به گزارش های عضو ذینفع مقرر در ماده ۱۴ که در دستور کار جلسه قرار دارد به همراه دعوتنامه، برای عضو ذینفع ارسال نمی شود.

ماده دوازده

جلسات کمیته با حضور حداقل ۳ عضو از ۵ عضو رسمیت می‌یابد.

ماده سیزده

مصوبات کمیته با رای موافق حداقل ۳ عضو معتبر و نافذ خواهد بود.

تبصره

رای اعضا با اعلام نظر شفاهی هر یک صورت می‌پذیرد و در صورت ضرورت تغییر، نحوه رای‌گیری حسب مورد به تصویب اعضا خواهد رسید.

ماده چهارده

در تصمیم‌گیری نسبت به موارد ارجاع شده به کمیته در ارتباط با گزارش‌های صادره توسط موسسات حسابرسی که شرکا یا مدیران آنها عضو کمیته می‌باشند، عضو ذینفع فاقد حق رای بوده و این‌گونه تصمیمات در جلسات کمیته بدون حضور عضو ذینفع و بر اساس نظر اکثریت چهار عضو دیگر کمیته وفق ماده ۱۳ اتخاذ می‌شود.

تبصره

حذف شد.

ماده پانزده

غیبت غیرموجه هر یک از اعضا در سه جلسه متوالی و یا پنج جلسه متناوب در طول یکسال به منزله استعفای وی از عضویت در کمیته تلقی می شود. در این صورت، عضو جدید باید ظرف دو هفته از سوی سازمان (پس از معرفی توسط سازمان حسابرسی یا جامعه، در صورت لزوم) جایگزین عضو قبلی شود.

ماده شانزده

حق‌الزحمه اعضای کمیته بابت حضور در جلسات و وقت صرف شده خارج از جلسه در ارتباط با موارد مندرج در دستور جلسه، توسط رئیس سازمان تعیین می‌شود.

تبصره یک

چنانچه هر یک از اعضای کمیته علاوه بر حضور در جلسات و وقت صرف شده خارج از جلسه در ارتباط با موارد مندرج در دستور جلسه، بابت کارهای ارجاعی از طرف سازمان وقت اضافی صرف نموده باشند، حق‌الزحمه آن پس از گزارش توسط عضو مربوطه و تایید دبیر کمیته، بر اساس نرخ تعیین شده از سوی سازمان پرداخت خواهد شد.

تبصره دو

دبیر کمیته موظف است در پایان هر ماه، میزان کارکرد هر یک از اعضای کمیته (شامل حضور در جلسات یا اوقات صرف شده بابت کارهای ارجاع شده) را جهت پرداخت حق‌الزحمه به سازمان گزارش نماید.

ماده هفده

نمایندگان سازمان از جمله مسئولین واحدهای نظارت سازمان، در صورت لزوم بنا به درخواست سازمان یا کمیته به عنوان مدعو در جلسات کمیته شرکت می‌نمایند.

ماده هجده

هر یک از موارد ارجاع شده به کمیته (به استثنای درخواست پذیرش موسسات حسابرسی، موضوع بند ۱-۱-۲)  باید حداکثر ظرف مدت دو ماه بررسی و تعیین تکلیف شود. دبیر کمیته موظف است موارد ارجاع شده به کمیته را بلافاصله به اعضا اطلاع دهد تا در صورت نیاز و با توجه به اهمیت آن به عنوان اولویت‌های کاری قرار گیرد.

ماده نوزده

صورتجلسات کمیته در قالب فرم مخصوصی که توسط اعضا به تصویب رسیده، تنظیم می‌شود.

ماده بیست

صورتجلسات کمیته حداقل باید حاوی اطلاعات زیر باشد:

یک: شماره و تاریخ جلسه

دو: ساعت و مکان برگزاری جلسه

سه: اسامی حاضرین (شامل اعضا، دبیر و مدعوین)

چهار: اسامی غائبین

پنج: خلاصه مذاکرات و مصوبات

شش: امضای اعضای کمیته

تبصره یک

نتایج تصمیمات و اظهارنظر کمیته در خصوص هر یک از موارد ارجاع شده در چارچوب تقاضای پذیرش موسسات حسابرسی، نظارت بر موسسات حسابرسی معتمد یا سایر امور مربوط باید به صراحت در متن صورتجلسات (بخش خلاصه مذاکرات و مصوبات) درج شود.

تبصره دو

شماره جلسات در آغاز هر سال، ادامه شماره جلسات سال قبل خواهد بود.

ماده بیست و یک

پیش‌نویس صورتجلسات توسط دبیرخانه تهیه و یک نسخه آن همراه دعوتنامه مربوط به جلسه بعد به اعضای کمیته تحویل و یا ارسال خواهد شد.

ماده بیست و دو

پیش‌نویس هر یک از صورتجلسات در جلسه بعد توسط اعضا بررسی و در صورت لزوم، اصلاحات اعمال خواهد شد. پس از امضاء صورتجلسات توسط اعضای کمیته، یک نسخه از تصویر آن در اختیار هر یک از اعضا قرار خواهد گرفت.

ماده بیست و سه

کمیته گزارش‌های صادره توسط موسسات حسابرسی معتمد را بر حسب شکایتهای واصله و ارجاع واحدهای نظارتی سازمان بورس، بررسی می‌نماید.

ماده بیست و چهار

به منظور اعمال نظارت بیشتر بر کیفیت گزارش‌های حسابرسی، کمیته در هر سال تعدادی از گزارش‌های حسابرسی صادر شده توسط هر یک از موسسات حسابرسی معتمد در خصوص اشخاص حقوقی مشمول موضوع ماده ۱۰ دستورالعمل را جهت بررسی آن توسط واحدهای نظارتی سازمان و اعلام نتیجه آن به کمیته و بر اساس دسته‌بندی موسسات حسابرسی با توجه به حجم کار آنها انتخاب می‌نماید.

تبصره

برنامه تحقق مفاد این ماده و چگونگی انتخاب گزارش‌های فوق در فروردین ماه هر سال به تصویب کمیته خواهد رسید.

ماده بیست و پنج

گزارش‌های ارجاع شده به کمیته در خصوص بررسی گزارش حسابرسی (گزارش نتایج حاصل از بررسی مربوط به بند پ ماده ۱۱ دستورالعمل) باید به صورت استاندارد در قالب فرم مخصوصی که توسط اعضا به تصویب رسیده، تنظیم شود. این گزارش‌ها حداقل باید حاوی اطلاعات زیر باشد:

یک:  مشخصات کلی (از جمله نام شرکت و سال مالی مورد رسیدگی، نام موسسه حسابرسی و مدیران یا شرکای امضاء کننده گزارش)

دو: مدارک مورد بررسی

سه: موارد قابل طرح به همراه شرح کامل موضوع

چهار: مبانی بررسی

پنج: نتیجه‌گیری

شش: امضای مسئول واحد بررسی‌کننده

تبصره

پس از بررسی و تصمیم‌گیری کمیته در خصوص هر یک از گزارش‌های ارجاع شده، اظهارنظر کمیته بر اساس صورتجلسه مربوط در بخش آخر گزارش درج می‌شود.

ماده بیست و شش

در راستای اجرای بند پ ماده ۱۱ دستورالعمل، کمیته پس از بررسی گزارش‌های ارجاع شده و اظهارنظر نسبت به آنها، در صورت برخورد به مواردی حاکی از عدم رعایت استانداردهای حسابرسی و سایر اصول و ضوابط حرفه‌ای یا هرگونه سوال یا ابهام در این خصوص، ظرف مدت یک هفته موضوع را با ارسال مدارک و مستندات مربوط به صورت کتبی به جامعه یا سازمان حسابرسی حسب مورد اطلاع می‌دهد.

ماده بیست و هفت

تقاضای پذیرش موسسات حسابرسی متقاضی به منظور طرح در کمیته، باید در قالب فرم‌های موضوع ماده ۴ “دستورالعمل” ارائه شود. تقاضاهای ارائه شده از سوی موسسات حسابرسی متقاضی، پس از دریافت و کنترل توسط دبیرخانه و رفع نواقص، در جلسات کمیته قابل طرح خواهد بود.

تبصره

فرمهای موضوع ماده ۴ “دستورالعمل” توسط دبیرخانه تهیه و پس از بررسی توسط کمیته تصویب می شود.

 فصل چهار – مکاتبات و اطلاع‌رسانی

ماده بیست و هشت

مکاتبات کمیته با سازمان حسابرسی، جامعه و موسسات حسابرسی پس از هماهنگی با کمیته، توسط دبیر کمیته با درج عنوان صورت می‌گیرد.

ماده بیست و نه

گزارش سالیانه عملکرد کمیته پس از تهیه از طریق سایت سازمان به اطلاع عموم می‌رسد. محتوای گزارش بر اساس نظر کمیته تعیین خواهد شد.

ماده سی

یک نسخه از تصویر تمام صورتجلسات، دستورجلسات و نامه‌های کمیته به اشخاص خارج از سازمان به سازمان ارائه می‌شود.

ماده سی و یک

انتشار اخبار و اطلاعات کمیته توسط دبیر کمیته با هماهنگی اعضا از طریق سایت سازمان منتشر خواهد بود.

 فصل پنج – سایر موارد

ماده سی و دو

این دستورالعمل اجرایی در پنج فصل، ۳۲ ماده و ۱۰ تبصره در تاریخ ۱۳۸۶/۱۲/۱۴ و اصلاحیه مورخ ۱۳۹۵/۰۸/۱۲ به تصویب هیئت مدیره سازمان رسید.

[/private]