آیین نامه معاملات در شرکت بورس اوراق بهادار تهران
ماده یک
تعاریف:
بند یک
منظور از “سازمان،” در این آیین نامه، سازمان بورس واوراق بهادار و منظور از “بورس”شرکت بورس اوراق بهادارتهران سهامی عام است.
بند دو
“معاملات” خرید یا فروش اوراق بهاداری است که در بورس پذیرفته شده است. هر معامله درصورتی قطعیت می یابد که به تایید “بورس” برسد.
بند سه
“تابلوی بورس” تابلویی است که برای ارائه اطلاعات طبقه‌بندی شده اوراق بهادار به‌کار میرود از قبیل تابلوی اصلی و فرعی، تابلو اوراق مشارکت دولتی و تابلوی اوراق مشارکت شرکت‌ها.
بند چهار
“عرضه” عبارت است از اعلام آمادگی برای فروش اوراق بهادار از طرف کارگزار فروشنده.
بند پنج
“تقاضا” عبارت است از اعلام آمادگى برای خرید اوراق بهادار از طرف کارگزار خریدار.
بند شش
“مشتری” شخصی است که متقاضی خرید (یا فروش) اوراق بهادار است. “مشتری” میتواند نماینده قانونی خریدار یا فروشنده باشد.
بند هفت
“سفارش” درخواست خرید و یا فروش اوراق بهادار است که توسط “مشتری” به کارگزار ارائه میشود.
[private]
بند هشت
“قیمت پیشنهادی” نرخی است که برای هر واحد اوراق بهادار از طرف کارگزار وارد سامانه معاملات میشود.
بند نه
“قیمت باز” نرخی است که اختیار تعیین آن از طرف “مشتری” به کارگزار واگذار میشود.
بند ده
“قیمت محدود” نرخی است که حداکثر یا حداقل آن از طرف “مشتری” به کارگزار اعلام میشود.
بند یازده
“قیمت معین” نرخ ثابتی است که توسط “مشتری” برای انجام معامله به کارگزار اعلام میشود.
بند دوازده
“واحد پایه معاملاتی متعارف” حداقل میزان اوراق بهادار در هر معامله است که توسط “بورس” تعیین میشود.
بند سیزده
“واحد پایه معاملاتی نامتعارف” میزان اوراق بهاداری که از واحد پایه معاملاتی متعارف کمتر است.
بند چهارده
“قیمت آغازین” قیمتی است که در شروع جلسه رسمی معاملاتی برای هر ورقه بهادار در تابلو بورس اعلام میشود.
بند پانزده
“قیمت پایانی” قیمت هر ورقه بهادار در پایان هر جلسه رسمی معاملاتی بورس است که محاسبه و توسط “بورس” اعلام میشود.
بند شانزده
“حجم مبنا” تعداد اوراق بهادار از یک نوع است که هر روز باید مورد دادوستد قرار گیرد تا کل درصد تغییر آن روز، در تعیین قیمت روز بعد ملاک باشد.
بند هفده
“سهم شناور آزاد” هر شرکت، بخشی از سهام آن شرکت است که دارندگان آن آماده عرضه و فروش آن سهام می‌‌باشند، و قصد ندارند با حفظ آن قسمت از سهام، در مدیریت شرکت مشارکت نمایند.
بند هجده
“دامنه نوسان قیمت” پایین‌ترین تا بالاترین قیمتی است که در آن دامنه، طی یک یا چند جلسه رسمی معاملاتی بورس، قیمت میتواند نوسان داشته باشد.
بند نوزده
“بستن نماد” توقف معاملات هر یک از انواع اوراق بهادار طی دوره معین طبق دستورالعمل مربوطه می‌باشد.
بند بیست
“محدودیت حجمی” حداکثر تعداد اوراق بهاداری است که در هر نماد معاملاتی طی هر سفارش در سامانه معاملات وارد میشود. این رقم مضرب صحیحی از “واحد پایه معاملاتی متعارف” است.
بند بیست و یک
“سپرده‌گذاری” عملیاتی است که طی آن اوراق بهاداری که در سامانه معاملات به ثبت رسیده است، قابلیت معامله پیدا می‌کند.
بند بیست و دو
“تسویه و پایاپای” مرحله پایانی انجام معامله است که طی آن مالکیت اوراق بهادار به خریدار و وجوه حاصل از معامله به فروشنده منتقل میشود.
“تسویه و پایاپای” مرحله پایانی انجام معامله است که طی آن مالکیت اوراق بهادار به خریدار و وجوه حاصل از معامله به فروشنده منتقل میشود.
بند بیست و سه
“نماد معاملاتی” شناسه‌ای است که برای هر یک از اوراق بهادار به‌صورت منحصر به‌فرد در سامانه معاملات تعریف شده است. این شناسه می تواند به‌صورت حروف، عدد و یا ترکیبی از هر دو باشد.
بند بیست و چهار
“کد معاملاتی” شناسه “مشتری” جهت انجام معامله اوراق بهادار در سامانه معاملات است. این شناسه به‌صورت حروف، عدد، و یا ترکیبی از هر دو می‌باشد.
بند بیست و پنج
“کد معاملاتی گروهی” شناسه‌ای است که برای ورود سفارش‌های خرید و یا فروش گروهی برای هر شرکت کارگزاری در سامانه معاملات تعریف شده است. این شناسه به‌صورت حروف، عدد، و یا ترکیبی از هر دو می‌باشد.
“کد معاملاتی گروهی” شناسه‌ای است که برای ورود سفارش‌های خرید و یا فروش گروهی برای هر شرکت کارگزاری در سامانه معاملات تعریف شده است. این شناسه به‌صورت حروف، عدد، و یا ترکیبی از هر دو می‌باشد.
بند بیست و شش
“سامانه معاملاتی” سیستم رایانه‌ای است که دریافت سفارش‌های خرید و فروش، تطبیق سفارش‌ها و در نهایت انجام معاملات از طریق آن انجام میشود.
بند بیست و هفت
“ایستگاه معاملاتی” پایانه معاملاتی کارگزار است که با سامانه معاملاتی بورس در ارتباط می باشد. هر “ایستگاه معاملاتی” با کدی مشخص میشود که به آن “کد ایستگاه معاملاتی” گویند. ایستگاه‌های معاملاتی هر کارگزار با کدهای جداگانه تعریف می شود.
بند بیست و هشت
“معامله بلوک” معاملاتی است که در آن قواعد مربوط به محدودیت حجمی و محدودیت قیمتی رعایت نمی شود.
بند بیست و نه
“معامله ترجیحی” انتقال سهام شرکت‌های دولتی به کارکنان واحدها به‌منظور اجرای برنامه‌های خصوصی سازی است که به نرخ معینی انجام می شود.
بند سی
“معاملات اشخاص خارجی” خریدوفروش اوراق بهادار اشخاص خارجی است که حسب مورد، پس از اخذ مجوز از مراجع ذی‌ربط، اقدام به معامله اوراق بهادار میکنند.
بند سی و یک
“معاملات دوطرفه” معاملاتی است که کارگزار همزمان نقش کارگزار خریدار و فروشنده را بر عهده دارد.
بند سی و دو
“معاملات خوشه‌ای” خرید یا فروش مجموعه‌ای از اوراق بهادار است که به‌طور یک‌جا معامله می شود.
بند سی و سه
“معاملات چرخشی” معاملاتی است که با تکمیل چرخه آن ظرف یک جلسه معاملاتی، وضعیت مالکیت طرفین معامله تغییری نمی کند.
بند سی و چهار
“معاملات مشروط” معاملاتی است که برای انجام و یا نحوه تسویه آن، شرایطی برابر مقررات “بورس” تعیین شده باشد.
بند سی و پنج
“معاملات با اقربا” خریدوفروش اوراق بهادار با همسر و اقربای درجه یک (طبقه اول نسبی طبق تعریف قانون مدنی) است.
بند سی و شش
“معاملات اعتباری” معاملاتی است که درصدی از ثمن معامله از طریق بانک و یا مؤسسه مالی یا اعتباری تأمین مالی شده باشد.
بند سی و هفت
“معاملات تجدید ساختار” انتقال اوراق بهادار از طرف شرکت مادر به شرکت‌های تابعه با هدف تجدید ساختار است.
بند سی و هشت
“معاملات عمده” معاملاتی است که تعداد سهام مورد معامله از درصد معینی از کل سهام آن شرکت، یا حجم معاملات آن طی دوره معین، و یا حجم معاملات کل بازار طی مدت معین، بیشتر باشد.
بند سی و نه
“خرید گروهی” خرید اوراق بهادار توسط کارگزار با کد معین، و تخصیص آن به مشتریان است.
بند چهل
“فروش گروهی” فروش اوراق بهادار تجمیع‌شده تعدادی از مشتریان با کد معین کارگزار می باشد.
بند چهل و یک
“انتقال قهری” انتقال اوراق بهاداری است که با فوت دارنده آن به وراث قانونی وی صورت می گیرد.
بند چهل و دو
“انتقال قانونی” انتقال اوراق بهاداری است که به موجب قوانین خاص و یا با حکم دادگاه صالحه به شخص دیگری صورت می‌گیرد.
بند چهل و سه
“شاخص” نماگری است که تغییرات قیمت یا بازده یک یا مجموعه‌ای از اوراق بهادار را طی دوره زمانی مشخص نشان می دهد.
بند چهل و چهار
“پذیرش مضاعف” پذیرش اوراق بهاداری است که علاوه بر “بورس” در بورس دیگری نیز پذیرفته شده باشد.
بند چهل و پنج
“بازارگردان،” کارگزار/معامله گری است که با اخذ مجوز لازم با تعهد به افزایش نقدشوندگی و تنظیم عرضه و تقاضای اوراق بهادار معین و تحدید دامنه نوسان قیمت آن، به دادوستد آن اوراق می پردازد.
بند چهل و شش
“عرضه اولیه” منظور نخستین عرضه اوراق بهادار شرکت، پس از پذیرش آن در بورس است.
بند چهل و هفت
“کارگزار معرف” کارگزاری که در پذیرش اوراق بهادار نقش مشاور و کارشناس را برای عرضه اولیه برعهده داشته باشد.
بند چهل و هشت
“کارگزار متعهد پذیره‌نویسی” کارگزاری است که در عرضه اولیه اوراق بهادار به بورس، هماهنگی برای تأمین مالی خرید بخشی از اوراق را که به فروش نمی رسد، به‌عمل آورده باشد.
بند چهل و نه
“حراج” سازوکاری برای دادوستد اوراق بهادار بر پایه انطباق سفارش‌های خریدوفروش مشتریان با در نظر گرفتن اولویت قیمت و زمان است.
بند پنجاه
“جلسه رسمی معاملاتی” ساعاتی پیوسته از یک نشست کاری است که معاملات اوراق بهادار در این ساعات انجام می پذیرد. “بورس” می تواند در یک شبانه‌روز بیش از یک نشست رسمی معاملاتی داشته باشد.
تبصره
تعاریف و اصطلاحات دیگری که برحسب ضرورت های کار با سامانه کامپیوتر و یا پیاده سازی نرم افزارهای جدید مورد نیاز باشد، توسط هیئت مدیره”بورس” تعیین و اعلام می شود.
ماده دو
ساعت و روزهای انجام معامله انواع اوراق بهادار در بورس، به استثناى روزهاى تعطیل رسمی توسط هیئت‌مدیره “بورس” تعیین و اعلام می شود.
تبصره
تغییرات ساعت و روزهای انجام معامله حداقل ۱۵ روز قبل از انجام بایستی به اطلاع عموم برسد.
تغییرات ساعت و روزهای انجام معامله حداقل ۱۵ روز قبل از انجام بایستی به اطلاع عموم برسد.
ماده سه
معاملات بورس، مگر در مواردی که در این آیین‌نامه آمده است، به طریقه حراج انجام می شود. کارگزاران پیشنهادهاى خریدوفروش خود را با توجه به سفارش‌های خریداران و فروشندگان، تعداد اوراق بهادار و قیمت آنها را در سامانه معاملاتی وارد خواهند نمود.
ماده چهار
معاملات بورس با رعایت اولویت قیمت و زمان ورود سفارش به سامانه معاملاتی انجام می شود. جزییات نحوه انجام معاملات در “دستورالعمل نحوه انجام معاملات” خواهد آمد.
ماده پنج
حدود و شیوه عملیات کارگزاران در خریدوفروش اوراق بهادار تابع “دستورالعمل نحوه انجام معاملات” خواهد بود.
ماده شش
هیئت‌مدیره “بورس” می تواند در مواردى که نوسان غیرعادی در قیمت پیشنهادى یا معاملاتی اوراق بهادار در هر جلسه مشاهده کند، از انجام معامله جلوگری نماید. چگونگی انجام کار در دستورالعمل “توقف معاملات” خواهد آمد. هیئت مدیره بورس می تواند اختیارات موضوع این ماده را به مدیرعامل تفویض نماید.
تبصره
در صورتى که کارگزار خریدار یا فروشنده نسبت به تصمیم جلوگیرى از انجام معامله براساس این ماده معترض باشد، باید اعتراض خود را با ذکر دلایل، براى رسیدگى و تعیین تکلیف، به “سازمان” تسلیم نماید. رسیدگى به این اعتراض ظرف ۴۸ ساعت، به عمل می آید.
ماده هفت
شرایط و چگونگی عرضه اولیه اوراق بهادار تابع دستورالعمل “عرضه اولیه اوراق بهادار” خواهد بود.
ماده هشت
انواع معاملات اوراق بهادار، شرایط معامله، میزان اطلاعاتی که در زمان معامله می‌‌باید انتشار یابد، مراحل انجام سفارش خریدوفروش، و سایر شرایط انجام معامله در “دستورالعمل نحوه انجام معاملات” خواهد آمد. تسویه وجوه و پایاپای اوراق بهادار و شرایط تسویه خارج از اتاق پایاپای، بر طبق “دستورالعمل سپرده‌گذاری، تسویه، و پایاپای” انجام خواهد شد.
ماده نه
معاملات بورس باید در شرایط رقابتی و همواره به صورت حراج انجام شود. در صورتی‌که انجام معامله‌ای به‌صورت حراج ممکن نباشد، انجام این معامله خارج از جلسه رسمی معاملات، غیر از مواردی که طبق ضوابط مصوب شورای بورس تعیین شده، با تصویب هیئت مدیره سازمان و با رعایت شرایط زیر مجاز است:
۱- سهام فی‌مابین شرکت‌های گروه (شرکت‌هایی که حداقل ۹۹ درصد سهام آنها بصورت مستقیم و یا غیرمستقیم متعلق به شرکت مادر باشد) یا شرکت‌های گروه با شرکت مادر، منتقل شود.
۲- معاملات با هدف سودسازی انجام نشود.
۳- معاملات با رعایت حقوق سهامداران جزء باشد.
۴- معاملات منجر به اصلاح ساختار شرکت و شفافیت آن گردد.
تبصره یک
مبنای قیمتی معاملات خارج از جلسه رسمی معاملات، توسط هیئت مدیره سازمان تعیین می‌گردد.
تبصره دو
هیئت مدیره سازمان میتواند انجام معامله خارج از جلسه رسمی معاملات را منوط به ارائه تعهد یا تعهداتی از سوی متقاضی نماید.
تبصره سه
در مواردی که درخواست متقاضی با شرایط فوق‌الذکر منطبق نباشد و هیئت مدیره سازمان با انجام آن موافق باشد، موضوع جهت اخذ تصمیم نهایی توسط سازمان به شورای‌عالی بورس ارجاع می‌گردد.
ماده ده
در مواردى که کارگزارى برای اوراق بهادار خاصی به‌عنوان “کارگزار معرف” یا “کارگزار متعهد پذیره‌نویسی” عمل کند، بر طبق دستورالعمل “عرضه اولیه اوراق بهادار” حق‌تقدمى براى وى در نظر گرفته می شود.
ماده یازده
وجوه مربوط به سهام معامله‌شده در بورس همراه با وکالتنامه فروش سهام و اصل سهام باید حداکثر تا ۴۸ ساعت از تاریخ معامله بین کارگزاران خریدار و فروشنده ردوبدل گردد. کارگزار فروشنده، موظف است تشریفات مربوط به انتقال سهام معامله‌شده را ظرف ۴۸ ساعت (سه جلسه معاملاتی) از تاریخ معامله انجام داده و سهام را تحویل خریدار نماید. در صورتى‌که علل یا توافقى دیگر در مورد تحویل بعد از مهلتهاى تعیین‌شده، وجود داشته باشد، مراتب باید حداکثر تا پایان نشست رسمی معاملاتی مربوط کتباً به اطلاع مدیرعامل “بورس” برسد. در هر صورت، معامله انجام‌شده، قطعى به شمار میرود. ساعات تسویه و یا مدت‌زمان مربوط به انتقال سهام، براساس “دستورالعمل سپرده‌گذاری، تسویه و پایاپای” انجام خواهد شد.
ماده یازده مکرر یک
کلیۀ معاملات عمده‌ای که فروشنده برای انجام معامله با شرایط اعلام آمادگی نماید، صرفاً با موافقت مدیرعامل انجام میشود. بورس تسهیلات لازم را با رعایت موارد زیر توسط کارگزاران برای انتقال سهام فراهم می‌آورد:
بند یک
کارگزار فروشنده، مکلف است شرایط فروشنده را منطبق با مقررات بورس و بر اساس دستورالعمل معاملات دریافت و به بورس اعلام نماید.
بند دو
کارگزار فروشنده، پس از مشخص شدن برندۀ رقابت، مکلف است سند تسویۀ خارج از پایاپای حصه غیرنقدی را که پس از تأمین شرایط اعلامی معامله از سوی خریدار به امضای طرفین معامله (خریدار و فروشنده) رسیده است به بورس تسلیم نماید. قطعیت معامله منوط به پرداخت حصۀ نقدی از سوی خریدار و ارائۀ سند تسویه خارج از پایاپای، مطابق مقررات می‌باشد. مهلت ارایۀ سند تسویۀ خارج از پایاپای و قطعیت معامله حداکثر ۹ روز کاری بعد از مشخص شدن برندۀ رقابت می‌باشد.
در صورت عرضه سهام جهت انجام معامله عمده از سوی سازمان خصوصی سازی، افزایش مهلت تسویه حصه نقدی و ارایۀ سند تسویۀ خارج از پایاپای از ۹ روز کاری به ۳۰ روز کاری به درخواست آن سازمان و موافقت وزیر محترم اموراقتصادی و دارایی به عنوان رئیس شورای عالی بورس و اوراق بهادار امکان پذیر می باشد.
خاتمه مهلت، آخرین ساعت کاری روز نهم یا سی ام حسب مورد خواهد بود. ساعت کاری در ایام ماه مبارک رمضان از ساعت ۸ صبح تا ۳ بعدازظهر و سایر ایام از ساعت ۸ صبح تا ۴ بعدازظهر می باشد .
بند سه
خریدار مکلف است از طریق کارگزار خود حداکثر تا پایان مهلت‌های مقرر در بند (۲) این ماده نسبت به تسویه حصۀ نقدی معامله از طریق اتاق پایاپای اقدام نماید.
بند چهار
در صورتی که حصه نقدی مطابق با شرایط اطلاعیۀ عرضه توسط کارگزار خریدار به حساب شرکت سپرده‌گذاری مرکزی در موعد مقرر واریز نشود معامله محقق نشده و سهام موضوع اطلاعیه عرضه در مالکیت فروشنده باقی خواهد ماند. در این صورت شرکت سپرده‌گذاری مرکزی کلیۀ کارمزدهای متعلقه را از محل ۳ درصد واریزی خریدار کسر و مابقی آن را به عنوان وجه‌الضمان ناشی از عدم انجام تعهدات خریدار به حساب کارگزار فروشنده جهت پرداخت آن به فروشنده واریز می‌نماید.
تبصره
وجوه مازاد بر ۳ درصد واریزی از سوی خریدار به کارگزار وی مسترد خواهد شد.
بند پنج
به محض درج اطلاعیۀ عرضۀ سهام توسط بورس، سهام موضوع معامله به کد مخصوص که برای انجام معاملات عمده در نظر گرفته می شود انتقال می یابد و فروشنده و کارگزار فروشنده نمی توانند بدون موافقت بورس از عرضۀ سهام خودداری نمایند.
بند شش
در صورتی که خریدار مطابق مقررات، برندۀ رقابت بوده و شرایط قطعیت معامله مندرج در اطلاعیۀ عرضه را فراهم نماید، فروشنده مکلف به امضای سند تسویه خارج از پایاپای و ارائه آن به کارگزار خود می‌باشد. در غیراینصورت فروشنده مکلف است علاوه بر کارمزدهای معامله، به برندۀ رقابت که به موجب دستورالعمل اجرایی این مقررات نسبت به واریز وجه یا ارایۀ ضمانت‌نامه اقدام کرده است از قرار هر ماه ۲ درصد خسارت، معادل مبلغ واریزی یا ارزش ضمانت‌نامۀ بانکی برای مدتی که وجه واریزی در حساب شرکت سپرده‌گذاری مرکزی متوقف بوده یا ضمانت‌نامۀ بانکی معتبر در اختیار آن شرکت بوده است پرداخت نماید. انتقال سهام از کد مخصوص به کد مالکیت فروشنده منوط به پرداخت خسارت مندرج در این بند خواهد بود.
بند هفت
فروشنده مجاز است حداکثر تا پنج درصد از حصۀ نقدی را در خارج از مهلت‌های مقرر در بند (۲) این ماده دریافت نماید. در این صورت حصۀ مزبور نیز غیرنقدی تلقی خواهد شد و همزمان با ارائۀ سند تسویۀ خارج از پایاپای، آن بخش نیز خارج از پایاپای تسویه شده و معامله قطعی می‌گردد. در صورت عدم توافق خریدار و فروشنده به شرح فوق، حصۀ نقدی باید به ترتیب مندرج در بند (۳) این ماده از طریق اتاق پایاپای تسویه شود.
بند هشت
در صورت عدم امضای سند تسویۀ خارج از پایاپای از سوی خریدار یا فروشنده یا عدم ارایۀ آن به بورس معامله محقق نشده و به اختلاف طرفین براساس ترتیبات مقرر در مادۀ ۳۶ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران رسیدگی خواهد شد. متخلف علاوه بر پرداخت خسارت طرف مقابل مکلف است کلیه کارمزدهای معامله را به ذینفع آن پرداخت نماید. مبنای محاسبۀ خسارت قابل پرداخت حسب مورد براساس مفاد بند (۴) یا بند (۶) این ماده خواهد بود.
بند نه
در صورتی که معامله به هر دلیل محقق نشود حصۀ نقدی واریزی از سوی خریدار (غیر از ۳% از قیمت پایه جهت شرکت در رقابت) به کارگزار خریدار مسترد خواهد شد.
ماده یازده مکرر دو
کارگزار خریدار برای توزیع گستردۀ اوراق بهادار با موافقت مدیرعامل بورس میتواند از مهلت حداکثر ۳ روز کاری برای تخصیص و ارائۀ فهرست نهایی خریداران استفاده نماید.
ماده دوازده
وجوه مربوط به معامله هاى اوراق مشارکت باید حداکثر ظرف ۲۴ ساعت از تاریخ معامله، واریز شود. در صورتى‌که وجوه اوراق مشارکت پس از ۲۴ ساعت پرداخت نشود، کارگزار فروشنده میتواند درخواست ابطال معامله یا اخذ جریمه هر روزى که وجه دیرتر پرداخته می شود، اقدام نماید. در هر صورت، کارگزار خریدار نمی تواند تقاضای ابطال معامله انجام‌شده را نماید و موظف به پرداخت خسارت به کارگزار فروشنده، است. جزییات پایاپای و تسویه اوراق مشارکت براساس مفاد “دستورالعمل سپرده‌گذاری، تسویه، و پایاپای” خواهد بود.
ماده سیزده
نحوه تکمیل اسناد مربوط به معاملات و تحویل آنها به “بورس” و نیز نحوه تسویه وجه طبق دو دستورالعمل “نحوه انجام معاملات” و “سپرده‌گذاری، تسویه و پایاپای” انجام میشود.
ماده چهارده
دستورهای خرید یا فروش اوراق مشارکت بانک مرکزی و دولت بدون توجه به محدودیت‌های مقرر در آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های بورس در “بورس” قابل معامله خواهد بود.
ماده پانزده
انجام معاملات قهری، قانونی، اشخاص خارجی، گروهی، خوشه‌ای، مشروط، با اقربا، اعتباری، تجدید ساختار و ترجیحی طبق دستورالعمل‌های “نحوه انجام معاملات” و “سپرده‌گذاری، تسویه، و پایاپای” انجام خواهد شد.
ماده شانزده
کارگزاران موظف‌اند از انجام معاملات چرخشی اجتناب کنند، و در صورتی‌که سهواً این نوع معاملات را انجام داده، و بعداً به ماهیت معامله پی بردند، مراتب را بلافاصله به مدیرعامل “بورس” اطلاع دهند. جزییات مربوطه در “دستورالعمل نحوه انجام معاملات” خواهد آمد.
ماده هفده
در مواقعى که اعلام خرید کارگزاران یا قطعیت معامله مورد تردید باشد، رأى مدیرعامل “بورس” یا نماینده وی قطعى و لازم‌الاتباع می‌باشد.
ماده هجده
معاملات عمده براساس “دستورالعمل معاملات عمده” انجام میشود.
ماده نوزده
نحوه و چگونگی وثیقه‌گذاری اوراق بهادار بر طبق “دستورالعمل توثیق اوراق بهادار” انجام می شود.
ماده بیست
“بورس” موظف به رعایت قوانین پولی و بانکی، مصوبات بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار در مورد “معاملات اعتباری” و ابلاغ این مصوبات و مصوبات “شورا” ، “سازمان ” و هیئت‌مدیره بورس به کارگزاران است.
ماده بیست و یک
پذیرش اشتباهات سهوی کارگزاران درمورد معاملات تا حدی مجاز است که در دستورالعمل “توقف معاملات” تعیین شده است.
ماده بیست و دو
کارگزاران موظف‌اند ضمن رعایت سفارش مشتریان از فرم‌هایی برای پذیرش سفارش‌های خریدوفروش مشتریان استفاده کنند که از طرف “بورس” طراحی شده است.
سفارشی که به‌صورت غیرحضوری از طریق تلفن، فاکس، و یا به شکل الکترونیک به کارگزار داده می شود، باید به‌نحوی انجام شود که در دستورالعمل “نحوه انجام معاملات” تصریح شده است.
ماده بیست و سه
نحوه ادامه معاملات ناتمام اوراق بهادار در نشست معاملاتی بعدی، بر طبق “دستورالعمل نحوه انجام معاملات” انجام می شود.
ماده بیست و چهار
بازکردن و بستن نمادهای معاملاتی و صدور مجوز توقف نماد بر اساس “دستورالعمل توقف نمادها” انجام خواهد شد.
ماده بیست و پنج
“بورس” موظف است اطلاعات لازم از جمله قیمت آغازین و پایانی، شاخص و میزان سهم شناور آزاد را برای تحلیل بازار و انجام معاملات عادلانه و مبتنی بر عرضه و تقاضا به نحو مقتضی در اختیار بازار قرار دهد.
ماده بیست و شش
نحوه انجام معاملات اوراق بهادار مختلف از جمله سهام، حق‌تقدم سهام، اوراق مشارکت، سبد سهام، و هر نوع اوراق بهاداری که در بورس پذیرش می شوند، براساس “دستورالعمل نحوه انجام معاملات” خواهد بود.
ماده بیست و هفت
میزان کارمزد دریافتى کارگزاران از هر طرف معامله به شرح زیر محاسبه می‌گردد:
در معاملات سهام هر یک از طرفین معامله کارمزدى از قرار ۴ در هزار مبلغ معامله به کارگزارى که معامله را از طرف آنها انجام داده پرداخت خواهد کرد. در معاملات اوراق مشارکت هر یک از طرفین کارمزدى از قرار ۰.۷۵ در هزار مبلغ معامله به کارگزار مربوط پرداخت خواهد کرد.
تبصره
حداقل کارمزد معاملات ۱۵.۰۰۰ ریال است. حداکثر کارمزد کارگزاران در یک معامله ۱۰۰ میلیون ریال است. در معاملات اوراق مشارکت حداقل مبلغ کارمزد کارگزاران ۰۰۰ر۲۰ ریال و حداکثر آن ۳۰ میلیون ریال است.
ماده بیست و هشت
به‌منظور انجام پروژههاى گسترش بورس به میزان ۰/۳ درصد از ارزش معامله سهام که ۰/۱۵ درصد آن را خریدار و ۰/۱۵ درصد آن را فروشنده پرداخت می کند، توسط سازمان وصول و مستقیماً به حساب بانکى خاصى به نام سازمان کارگزاران بورس واریز می شود. این وجوه منحصراً با تصویب شوراى بورس به مصرف طرحها و پروژههاى توسعه بورس خواهد رسید. هرگونه دخل و تصرف در موجودى حساب بانکى مذکور توسط سازمان، بدون تصویب شوراى بورس ممنوع می‌باشد. درصد یادشده از معاملات اوراق مشارکت دریافت نخواهد شد. درمورد سایر ابزارهای مورد معامله در بورس، درهر مورد موضوع در آیین‌نامه اوراق بهادار یاد شده خواهد آمد.
تبصره
حداکثر کارمزد موضوع این ماده در هر معامله ۵۰۰ میلیون ریال می‌باشد که از هر یک از طرفین معامله دریافت می شود.
ماده بیست و نه
کارگزاران مکلف‌اند دفاتر سفارش‌های دریافتی خود را مطابق دستورالعمل‌های مربوطه ثبت و از فرمهایى که سازمان مقرر می‌‌دارد استفاده کنند. مسؤولیت حفظ فرم‌های سفارش مکتوب و الکترونیک و اطمینان از صحت سفارش‌های انجام‌شده با کارگزاران است.
ماده سی
کارگزاران مکلف‌اند تمام وجوهى را که از مشتریان خود براى انجام معامله دریافت می دارند، در پایان هر روز در حساب جارى مخصوصى که نزد یکى از بانک‌ها و تحت عنوان “حساب جارى معاملاتی کارگزارى” به نام خود باز میکنند، منظور نمایند. در برگه مخصوصى که سازمان براى منظور نمودن وجه تهیه می کند، باید ذکر شود که وجوه مزبور بابت فروش یا خرید چه تعداد سهام یا اوراق مشارکت متعلق به فروشنده یا خریدار (با ذکر نام و مشخصات فروشنده یا خریدار) می باشد. کارگزاران مجاز نیستند به هیچ‌وجه وجوه مشتری را برای مدتی خارج از زمان تعیین‌شده در دستورالعمل نزد خود نگاه دارند، و یا هرگز از محل وجوه آنها، برای سایر مشتریان و یا کارگزاری خود، معامله‌ای انجام دهند. جزییات امر در آیین‌نامه “نحوه نگهداری وجوه مشتریان” خواهد آمد.
ماده سی و یک
کارگزاران و نمایندگان آنها که در امور مربوط به خریدوفروش سهام فعالیت دارند میتوانند تا میزان نصاب‌های مندرج در زیر براى خود و افراد تحت تکفل خود، سهام به قیمت تابلو خریدارى نمایند:
بند الف
اعضای حقیقی و نمایندگان اشخاص حقوقی عضو هیئت‌مدیره و مدیرعامل و کارکنان شرکت‌های کارگزاری جمعاً تا سقف ۲۵۰ میلیون ریال (به قیمت خرید).
بند ب
شرکت‌های کارگزاری تا سقف صد در صد سرمایه ثبت و پرداخت‌شده و یا هفتاد درصد ارزش ویژه حقوق صاحبان سهام شرکت کارگزاری هر کدام که کمتر باشد.
تبصره
کارگزاران عبارت‌اند از مدیران عامل و اعضای هیئت‌مدیره شرکتهاى کارگزارى و نمایندگان کارگزاران عبارت‌اند از دارندگان گواهی‌های حرفه ای که در بورس فعالیت می کنند.
ماده سی و دو
در مورد انتقال سهام به مدیران و کارکنان واحدها، انتقال براساس مصوبه ” انتقال سهام به کارکنان شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس” انجام خواهد شد.
ماده سی و سه
تسویه معاملات در خارج از اتاق پایاپای و سیستم تسویه بورس فقط محدود به مواردی است که در “دستورالعمل سپرده‌گذاری، تسویه، و پایاپای” می‌‌آید.
ماده سی و چهار
کارگزاران موظف‌اند مفاد این آیین نامه را رعایت و اجرا نمایند. درصورت عدم رعایت آن مشمول مقررات پیش‌بینی شده مربوطه خواهند شد.
ماده سی و پنج
دستورالعمل‌های اجرایی این آیین‌نامه پس از تصویب هیئت‌مدیره “سازمان ” و ابلاغ آن معتبر و لازم‌الاجراست.
[/private]
دیدگاه‌ها